Iako i dalje najjača pojedinačna politička snaga, Pokret Evropa sad (PES) bilježi blagi pad podrške – sa 25,5 odsto iz juna 2023. na 24,1 odsto u maju 2025. godine. Istovremeno, Demokratska partija socijalista (DPS) i koalicija “Za budućnost Crne Gore” (ZBCG) bilježe rast podrške, dok centrističke i građanske opcije, poput Demokrata, GP URA i Evropskog saveza, gube na snazi i povjerenju birača.
RAST DESNICE I POVRATAK STARE STRUKTURE
Prema rezultatima istraživanja, najveći skok bilježi desničarski blok ZBCG, koji raste sa 14,7 na 18,9 odsto. To se tumači kao znak sve veće političke mobilizacije birača naklonjenih nacionalnoj retorici i snažnijem državotvornom diskursu, uz parcijalno usvajanje evropskih vrijednosti.
S druge strane, DPS je, nakon perioda stagnacije i unutrašnjih lomova, uspio da konsoliduje redove i poveća podršku sa 23,2 na 25,8 odsto. Povratak razočaranih birača i prepoznatljiv ideološki okvir pomažu ovoj partiji da se nametne kao protivteža rastuće desnice i neubjedljivosti novih vlasti.
– DPS koristi stabilnu organizacionu infrastrukturu, prepoznatljiv politički narativ i nastoji se distancirati od tereta prošlosti, ali još uvijek bez jasnih reformskih pomaka, što im otežava širenje koalicionog kapaciteta – navodi se u analizi.
PES: PAD BEZ POTRESA
Iako suočen sa sve većim brojem kritika zbog netransparentnosti, kadrovskih rješenja i neispunjenih obećanja, PES zadržava jezgro lojalnih birača. Pad podrške za 1,4 procentna poena ukazuje na određenu stabilnost uprkos izazovima, unutrašnjim tenzijama i sve izraženijoj konkurenciji.
– Birači koji su u PES-u vidjeli simbol promjene još uvijek nisu spremni da tu ideju potpuno napuste, navodi se.
CENTAR SE RASPADA
Najveći gubitnici su centrističke i građanske opcije koje su zagovarale tzv. “treći put”. Demokrate su pale sa 7,95 na 5,9 odsto, URA sa 4,55 na 3,3, dok je Evropski savez gotovo nestao sa scene – sa šest na svega 1,3 odsto.
Razlog: politička nejasnoća, gubitak identiteta, unutrašnje podjele i izostanak konkretnih rezultata iz vremena kada su vršili vlast.
– Ove partije djeluju zamjenjivo, bez jasne politike i strategije, a birači u polarizovanom ambijentu traže čiste i odlučne pozicije, što centristima očigledno nedostaje, upozorava analiza.
MANJINSKE PARTIJE – STABILNE I RASTUĆE
Za razliku od ostatka scene, manjinske partije pokazuju stabilnost. Bošnjačka stranka raste simbolično sa 7,1 na 7,2 odsto, dok su albanske partije zabilježile veći rast – sa ukupno 3,4 na 5,3 odsto.
– Albanske političke opcije sve više sarađuju i efikasnije nastupaju na terenu, što rezultira rastom podrške, navodi istraživanje.
NEODLUČNI – JEZIK NA VAGI
Poseban fokus analize usmjeren je ka 7,8 odsto neodlučnih birača, koji bi mogli biti presudni u određivanju buduće većine. Njihova podrška može prelomiti ravnotežu između tri glavna politička bloka – PES-a, DPS-a i ZBCG-a – ili oživjeti centrističku scenu, ukoliko se neko od “umjerenih” uspije profilisati s jasnim porukama.
PAPIRNA VEĆINA I NESIGURNA VLADAVINA
I pored brojčane većine, aktuelna vlast nema stabilnu unutrašnju koheziju. Sagovornici “Dana” ocjenjuju da “istorijska većina” postoji samo na papiru, bez istinske političke sinergije i zajedničkog strateškog pravca.
Zaključak: Crnogorska politička scena ostaje fragmentisana, ali uz sve jasnije konture budućih sukoba – između tradicionalnih snaga koje se vraćaju, novih opcija koje se bore sa sopstvenom neefikasnošću, i rastuće desnice koja koristi vakuum na političkom centru. Pred novim izbornim ciklusom, ključ će biti – kome će se prikloniti neodlučni.
