Zatvaranje vazdušnog prostora zbog ruske vojne agresije i otvaranje granica za ukrajinske izbeglice počelo je da utiče na globalne slobode putovanja, pokazuju najnoviji podaci usklađeni sa pasošima koji su najpogodniji za putovanja u svijetu.
Iako je bilo malo promjena na vrhu liste zemalja sa takozvanim moćnim pasošima – što znači onih sa najviše opcija za putovanja bez viza širom sveta – nedavni sukob počinje da potresa stvari niže indeks koji je sastavila londonska savetodavna firma za globalno državljanstvo i boravak Henlei & Partners.
Od izbijanja rata krajem februara, mnoge zemlje su ili izmenile svoju politiku ulaska ili su u potpunosti ukinule vizne uslove za vlasnike ukrajinskih pasoša, što znači da je Ukrajina porasla na rekordno visoko u izveštaju.
U međuvremenu, Evropska unija, Sjedinjene Države i Kanada zabranile su ruskim operaterima njihov vazdušni prostor, dok neke destinacije više ne izdaju vize ruskim državljanima, „efikasno osuđujući ruski pasoš na status smeća u većem delu razvijenog svijeta“, navodi se u izveštaju. bi Henlei & Partners kaže.
Iako ovo još uvek nije dramatično uticalo na poziciju Rusije na listi, izvještaj sugeriše da će se to vjerovatno promeniti u narednim mjesecima, kako prenosi CNN.
Indeks pasoša kompanije Henlei, zasnovan na ekskluzivnim podacima Međunarodnog udruženja za vazdušni saobraćaj (IATA), redovno prati svetske pasoše koji su najpovoljniji za putovanja od 2006. godine.
Na listi za drugi kvartal 2022. Ukrajina je porasla za jedno mjesto i sada je rangirana na 34. mestu u indeksu, a njeni državljani sada mogu da putuju u 143 destinacije bez vize (ili bez vize po dolasku). Rusija je pala za četiri mesta na 49., sa otvorenim putovanjima u 117 zemalja — pozicija za koju se očekuje da će se pogoršati kako se suspenzije viza i sankcije budu formalizovane.
Najnovija promjena jasno ukazuje na „dubok i možda nepovratan uticaj rata na slobodu kretanja“, navodi se u izveštaju.
Vrh indeksa ostaje isti kao i ranije, a Japan i Singapur dele prvo mjesto.
Državljani Avganistana ponovo su na dnu indeksa i mogu pristupiti samo 26 zemalja bez prethodnog izdavanja vize.
Evropa ponovo dominira
Južna Koreja je i dalje izjednačena sa Nemačkom na drugom mjestu, sa rezultatom 190, a Finska, Italija, Luksemburg i Španija su zajedno na trećem mjestu, sa rezultatom 189.
Dok Austrija, Danska, Holandija i Švedska dele četvrto mjesto, sa ocenom 188, Francuska je pala na peto mjesto.
Velika Britanija, koja je prošlog mjeseca ukinula sva preostala ograničenja vezana za Covid-19, napredovala je za jedno mesto na peto mjesto, pored Francuske, kao i Irske i Portugalije, sa ocenom 117.
Sjedinjene Države ostaju na broju šest, sa ocenom 186, dele poziciju sa Belgijom, Novim Zelandom, Norveškom i Švajcarskom.
Nema promene na broju sedam, a Australija, Kanada, Češka, Grčka i Malta ponovo ostaju zajedno, sa rezultatom 185.
Na osmom mjestu, Mađarska je sama, sa rezultatom 183, dok je Poljska pala sa osmog na deveto mjesto na listi, deleći mesto sa Litvanijom i Slovačkom, sa ocjenom 182. Estonija, Letonija i Slovenija zaokružuju prvih deset , sa ocjenom 181.
Strahovi od pomeranja klimatskih promena
U izveštaju se napominje da se situacija između Rusije i Ukrajine pokazala kao strog podsjetnik na nestabilnost svijeta, način na koji nasilje i sukobi mogu da dovedu do masovnog raseljavanja i koliko tačno vaš pasoš može da utiče na vaš položaj.
„Kako vrijednost ruskog pasoša brzo opada i svet otvara svoja vrata Ukrajincima, sasvim je jasno da pasoš koji imate određuje vašu sudbinu i dramatično utiče na mogućnosti koje imate“, napisao je Kristijan H. Kelin, predsednik Henlei & Partneri i kreator koncepta indeksa pasoša.
„Iako je nemoguće predvideti kako će svet izgledati u senci novog hladnog rata, najnoviji indeks sugeriše da će se jaz između Rusije i većeg dela zapadnog sveta samo povećavati.
Međutim, nalazi takođe sugerišu da će se efekti klimatskih promena pokazati kao pokretačka snaga za raseljavanje u narednih 25 godina, posebno u manje ekonomski razvijenim zemljama.
Profesor dr Khalid Koser, izvršni direktor neprofitne organizacije GCERF, ističe da je 15 puta više ljudi umrlo zbog poplava, suša , i oluje „u veoma ranjivim regionima uključujući delove Afrike, Južne Azije i Centralne i Južne Amerike“, nego u ostatku sveta.
Eksperti takođe ukazuju na to da ćemo vjerovatno videti značajan rast međunarodnih putovanja, na koje je u velikoj mjeri uticala pandemija Covid-19.
Prognoze sugerišu da će do 2050. godine postojati potražnja za 10 milijardi putničkih putovanja, što je značajno povećanje u odnosu na otprilike četiri milijarde pre pandemije.
Ovaj rast će verovatno doći „od putnika koji nikada ranije nisu imali priliku da lete: u Aziju, Afriku i Latinsku Ameriku“, kaže Sebastijan Mikoš, potpredsednik za životnu sredinu i održivost u kompaniji IATA.
„Dugujemo ovoj sledećoj generaciji letača da pronađemo održiva rešenja, kako bi mogli da uživaju i imaju koristi od putovanja avionom kao što smo to činili do sada“, dodaje Mikoš.
Najbolji pasoši koje treba imati u 2022. godini su:
- Japan, Singapur (192 destinacije)
- Nemačka, Južna Koreja (190)
- Finska, Italija, Luksemburg, Španija (189)
- Austrija, Danska, Holandija, Švedska (188)
- Francuska, Irska, Portugal, Ujedinjeno Kraljevstvo (187)
- Belgija, Novi Zeland, Norveška, Švajcarska, Sjedinjene Američke Države (186)
- Australija, Kanada, Češka Republika, Grčka, Malta (185)
- Mađarska (183)
- Litvanija, Poljska, Slovačka (182)
- Estonija, Letonija, Slovenija (181)
