Francuska i Srbija su tokom posjete predsjednika Emanuela Makrona potpisale 12 dokumenata uprkos bojazni što Pariz time pruža podršku Beogradu koji održava bliske odnose sa Moskvom i Pekingom i dok su u toku veliki protesti zbog namjere vlasti za eksploataciju litijuma, piše danas briselski portal Politiko.
Među juče potpisanim dokumentima su ugovori o kupovini 12 aviona „rafal“ francuske proizvodnje, i o razvoju civilnog nuklearnog programa za sve veće energetske potrebe Srbije, kao i sporazum o „prodaji strateških mineralnih sirovina poput litijuma“ .
Po ugovoru s kompanijom Dassault Aviation, Srbija će dobiti avione zajedno sa pratećim logističkim paketom i rezervnim djelovima u vrednosti od 2,7 milijardi evra.
Briselski portal ocjenjuje da je tokom decenije na vlasti predsjednik Srbije Aleksandra Vučić imao bliske odnose sa Moskvom, posebno sa predsjednikom Vladimirom Putinom koji je za to vrijeme dvaput posjetio Srbiju.
Politiko navodi i da Vučić ima bliske odnose i s predsjednikom Kine Sijem Đinpingom koji je bio u Srbiji, a kineski državni mediji opisuju odnos dvije države kao „gvozdeno prijateljstvo“ što je termin samo za države koje Peking „zaista cijeni“.
Makron je došao u Beograd pošto su u Srbiji bili veliki protesti protiv iskopavanja litijuma što EU podržava, piše Politiko.
Portal navodi da je prošlog mjeseca tokom posjete Beogradu delegacije EU i njemačkog kancelara Olafa Šolca potpisan sporazum Srbija-EE kojim se formalizuje podrška EU rudniku litijuma uz „obećanje da će taj projekat približiti Srbiju EU“.
Međutim, potpisivanje tog sporazuma je dovelo Vučića u težak položaj, ocjenjuje portal, jer je protiv rudnika pobudilo masovni pokret koji tvrdi da će iskopavanje litijuma osuditi Srbiju na ekonomsku eksploataciju i zagađenje životne sredine, a zapadne standarde staviti van njenog domašaja.
Vučić je kao odgovor optužio demonstrante da uz podršku Zapada planiraju njegovo rušenje s vlasti, konstatuje Politiko.
Vlada koju predvode Srpska napredna stranka i njeni politički saveznici, pokušali su da uguše nezadovoljstvo demonstranata napadima na nezavisne medije i priznala je da je sastavljala „spiskove neprijatelja Srbije i osnivala anonimne političke pokrete za pružanje podrške rudniku“, piše portal.
„Francuska vas voli koliko vi volite nju!“, kazao je na srpskom ispred Spomenika zahvalnosti Francuskoj Makron tokom prethodne posete Beogradu 2019. godine.
Tokom te posjete „bila je još snažnija ofanziva šarma“, smatra Politiko i piše da je sada, uoči dvodnevne posjete, Makron dnevnim listovima u Srbiji poslao pismo od 1.400 riječi o „snazi i vitalnosti veza koje ujedinjuju Francuze i Srbe“ i da mu je cilj da „njeguje i produbi dragocjeno prijateljstvo“.
Briselski portal ocjenjuje da je Srbija računala na to da će je Francuska podržati kad god je druge evropske države „sateraju u ćošak“.
Podsjećajući da je u maju Parlamentarna skupština Savjeta Evrope glasala za to da Kosovo, „bivša južna pokrajina Srbije koja je proglasila nezavisnost 2008. godine, što Beograd još nije priznao“, postane član organizacije za ljudska prava, portal kaže da je Francuska bila među državama koje su blokirale glasanje o tome.
