Sistem napada dronovima u stilu video-igre postao je „viralan“ među ukrajinskim jedinicama i proširuje se na izviđanje, artiljeriju i logistiku, rekao je prvi zamjenik premijera Ukrajine Mihajlo Fedorov za Gardijan.
Timovi dronova koji se takmiče za poene u okviru sistema „Bonus armije dronova“ u septembru su ubili ili ranili 18.000 ruskih vojnika, a sada u takmičenju učestvuje 400 dronskih jedinica – što je značajan porast u odnosu na 95 u avgustu, saopštili su ukrajinski zvaničnici.
Sistem, koji je pokrenut prije više od godinu dana, nagrađuje vojnike koji ostvaruju udare poenima koje mogu zamijeniti za kupovinu oružja u onlajn prodavnici Brave1, opisanom kao „Amazon za rat“, u kojoj ima više od 100 različitih dronova, autonomnih vozila i drugog ratnog materijala za dronove. Postoji i lista najboljih timova na čijem čelu su timovi pod nazivima Ahil i Feniks.
„Postalo je zaista popularno među jedinicama“, rekao je Fedorov, ističući da je to jasan primjer rastuće automatizacije ratovanja. „Sve odbrambene snage znaju za ovo i postoji takmičenje za poene, za pribavljanje tih dronova, sistema za elektronsko ratovanje i drugih stvari koje pomažu u borbi. Što više protivničke pješadije ubiju, to više dronova dobiju da bi ubijali još protivničke pješadije. To postaje ciklus koji sam sebe hrani.“
Broj ruskih žrtava u septembru je duplo veći nego prošlog oktobra, dijelom zato što je kijevska vlada udvostručila nagrade za ubistvo ruskih pripadnika pješadije sa šest na 12 poena, što odražava promijenjene prioritete na frontu.
Ukrajinska obavještajna služba sugeriše da Rusija možda razvija vlastiti sistem u stilu igre, rekao je on. Ukrajina širi pristup „poeni-za-ubistva“ i na artiljerijske jedinice tako što dodjeljuje poene za uspjeh koje je moguće iskoristiti za kupovinu novog naoružanja. Izviđačke jedinice dobijaju poene za uočavanje ciljeva, a logistički timovi počeli su da zarađuju poene tako što koriste autonomna vozila umjesto ljudi za snabdijevanje linija fronta.
Fedorov je otkrio da ukrajinska vojska dodatno podstiče upotrebu dronova koji su djelimično kontrolisani vještačkom inteligencijom, a koja predlaže izbor ciljeva i upravlja završnim trenucima leta drona kako bi se povećala preciznost udara.
Širenje sistema zasnovanog na poenima dolazi uz upozorenja da sve veće oslanjanje na ratovanje dronovima nije model koji bi zemlje NATO-a trebalo da slijede, jer je Rusija razvila izuzetno snažnu odbranu od takvih bespilotnih napada
Izviđačke jedinice dobijaju poene za ono što nazivaju „uber navođenje“, što je aluzija na globalnu aplikaciju za prevoz.
„U suštini, postavite tačku na mapi, kao što biste postavili sebe na Uberovoj mapi kada naručujete prevoz – samo što umjesto vozila, cilj pogodi dron iz druge jedinice“, objasnio je on.
Međutim, širenje sistema zasnovanog na poenima dolazi uz upozorenja da sve veće oslanjanje na ratovanje dronovima nije model koji bi zemlje NATO-a trebalo da slijede, jer je Rusija razvila izuzetno snažnu odbranu od takvih bespilotnih napada. Stručnjaci londonskog instituta Royal United Services Institute nedavno su pozvali na ponovno usmjeravanje pažnje ka konvencionalnoj artiljeriji i avijaciji.
Pored udvostručavanja broja poena za ubijenu pješadiju – što odražava njihovu sve veću upotrebu u vojsci – ubistvo operatera ruskog drona sada donosi 25 poena, dok zarobljavanje ruskog vojnika dronom nosi 120 poena, što odražava potrebu Ukrajine za ratnim zarobljenicima koje može razmjenjivati s neprijateljem. Vlada Ukrajine odobrava visinu poena, ali, kako kaže Fedorov, sada su u određivanju „gotovo potpuno lišeni emocija“ kada procjenjuju vrijednost ljudskih života.
„Već smo četiri godine u ratu, i teško je“, rekao je. „Samo tražimo načine da budemo efikasniji. Smatramo ovo dijelom svakodnevnog posla. Malo je ili nimalo emotivnog preispitivanja ovdje. Sve djeluje kao tehnički posao. Jer ako ne zaustaviš neprijatelja, on će ubiti tvoje vojnike, a nakon što vojnici poginu, doći će do grada i osvojiće, razoriti i ubiti civile.“
Ukrajinski operateri dronova ponekad su stacionirani na samo 250 metara od linije fronta, a ponekad na 3 km udaljenosti, gdje u skrovištima sjede za računarima i upravljaju udarima, ponekad pomoću kontrolera za video-igre. Ahil je jedan od deset najuspješnijih dronskih pukova i djeluje na istočnom dijelu Harkovske oblasti i u Donjeckoj oblasti. Njegov komandant, Jurij Fedorenko rekao je da najbolji piloti nisu nužno oni koji su vješti u video-igrama.
„Disciplovane osobe su najbolji piloti“, rekao je. „Naravno, ako si mlađi, možeš duže ostati budan i treba ti manje vremena za oporavak snage. Ali ako je osoba disciplinovana, to je dobar operater drona.“
Takođe je umanjio tvrdnju da se radi o „gejmifikaciji“ rata, jer su ponekad naređenja bila da se unište ciljevi s malim brojem poena radi podrške kratkoročnom taktičkom cilju.
„Moramo ispuniti zadatak, prije svega, zato što je ovo rat“, rekao je. „To moramo uraditi, a ne juriti za poenima.“
Drugi zapovjednik dronske jedinice, Andrij Poltoracki rekao je: „Cijela jedinica učestvuje u takmičenju. Operateri dronova takmiče se međusobno. Grupe operatera takmiče se s drugim grupama. Čak se i najviši komandanti međusobno takmiče.“
On je to okarakterisao kao zdravu konkurenciju, a ne zabavu, i rekao da čim Rusi pokrenu ofanzivu „takmičenje prestaje i svi … rade zajedno“ na onome što najbolje štiti živote Ukrajinaca, bez obzira na ponuđene poene.
Sistem dodjeljivanja poena za ubistva obezbijedio je Ukrajini obilje podataka, zahvaljujući čemu, kako je rekao Fedorov, „sve bolje razumijemo matematiku rata“.
„Zahvaljujući poenima, zapravo počinjemo da shvatamo više o tome šta se dešava na bojnom polju“, rekao je on. „Da bi dobile poene, (jedinice dronova) moraju da otpreme video-snimak kao potvrdu. Tako dobijamo uvid u to koji ciljevi su pogođeni, gdje su pogođeni u odnosu na liniju fronta, i koji dronovi i druga sredstva se koriste.
Tako možemo da vidimo šta je više, a šta manje efikasno. Svi vide listu najboljih, pa jedinice počinju da međusobno uče jedne od drugih. Iskusniji sada obučavaju i otvaraju put onima koji se još razvijaju… inovacije dolaze odozdo, s terena“.
