Prvi rezultati izbora u Mađarskoj za Evropski parlament i lokalnih izbora održanih u nedjelju pokazali su znake slabosti autoritarnog premijera Viktora Orbana i njegove desničarske stranke Fides uz veliki izazov njihovoj skoro 15-godišnjoj vladavini, prenio je Mađarski servis Radija Slobodna Evropa.
Prema prvim rezultatima, Fides i njegovi saveznici imaju 44,2 odsto na glasanju u Evropskom parlamentu, dok je stranka desnog centra Tisa – Petera Mađara druga sa 30 odsto. Ako se taj rezultat potvrdi, Mađar je osvojio znatno više nego što su predviđale predizborne ankete.
Ipak, Orban je pozdravio pobjedu svoje stranke nakon glasanja.
„Danas smo pobijedili staru opoziciju, novu opoziciju. I bez obzira kako će se opozicija zvati sledeći put, pobijedićemo je iznova i iznova“, rekao je Orban.
Izborni zvaničnici naveli su da je zabilježena rekordno visoka izlaznost od preko 57 odsto.
Orbanova stranka Fides suočila se sa jednim od svojih najjačih izazova otkako je došla na vlast, pošto Mađar, advokat i nekadašnji Orbanov saveznik, stiče sve veći broj pristalica otkako je ove godine postao istaknut kritičar vlade.
Poslije zatvaranja birališta, 43-godišnji Mađar rekao je pristalicama da snažan rezultat njegove stranke označava „kraj jedne ere“.
Mađar, koji je osnovao partiju Poštovanje i sloboda (Tisa), naveo je na Fejsbuku (Facebook) da je njegova stranka uvjerena da je postigla „istorijski“ rezultat, čak i ako nije osvojila najviše glasova.
„Vidjećemo istorijske brojke, koje će pružiti veoma dobru osnovu za vraćanje naše domovine korak po korak, ciglu po ciglu, na sljedećim parlamentarnim izborima“, rekao je on.
On je kasnije na konferenciji za novinare rekao da će Tisa prihvatiti rezultate, bez obzira koliko je „odvratno što vladajuće stranke troše desetine milijardi na propagandu“.
Mađar, dugogodišnji politički insajder u stranci Fides, radio je u Ministarstvu spoljnih poslova i u stalnom predstavništvu Mađarske pri EU. Do 2023. godine bio je u braku sa Judit Vargom, istaknutom članicom Fidesa i bivšom ministarkom pravde.
Privukao je pažnju u februaru kada se njegova bivša supruga uplela u slučaj u kojem je muškarac pomilovan pošto je proglašen krivim da je saučesnik u slučaju koji uključuje seksualni napad na dijete.
Skandal je okončao političke karijere predsednice Katalin Novak i Varge, koja je objavila da se povlači iz političkog života.
Mađar je početkom maja rekao pristalicama da u zemlji dolaze promjene koje sadašnji lideri neće moći da spriječe.
Orbanova partija Fides nije povezana ni sa jednom grupom u Evropskom parlamentu, ali se nadala da će na izborima imati koristi od porasta ekstremno desničarskog raspoloženja širom kontinenta. Broj poslanika krajnje desnice u Evropskom parlamentu, prema prvim projekcijama, naglo je porastao.
S druge strane, predviđa se da će Fides dobiti 11 mjesta u odnosu na dosadašnjih 13.
Mađarova partija se predstavila kao centristička alternativa Orbanovom neliberalnom populizmu i vjerovatno će dobiti oko sedam mjesta u parlamentu EU.
Mađar je rekao da će se pridružiti Evropskoj narodnoj partiji (EPP) desnog centra, koja bi trebalo da bude najveća grupacija u Evropskom parlamentu.
Orban je razgnevio mnoge lidere u Evropskoj uniji svojom autoritarnom politikom, protivljenjem pomoći Ukrajini i bliskim vezama s ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom.
Orban je tvrdio da bi glasanje za opoziciju direktno uvuklo Mađarsku u rat u susjednoj Ukrajini i ubrzalo globalni oružani sukob.
On je navodio da je pobeda na izborima „potrebna“ i da će Fides dobiti „pojačanja“ iz svake evropske zemlje i da će moći da formira promirovnu evropsku koaliciju u Briselu.
Takođe je prokomentarisao i predsedničke izbore u SAD, navodeći da će Amerikanci u novembru imati“šansu da izaberu predsjednika koji se zalaže za mir“, misleći na bivšeg predsjednika Donalda Trampa.
