Na Kapinom Polju u Nikšiću otkriven je spomenika Velveta, u znak zahvalnosti Izraela bivšoj Jugoslaviji i Crnoj Gori za prijateljstvo i istorijsko jedinstvo među narodima.
Predsjednik Izraela Isak Hercog izrazio je čestitke Jevrejskoj zajednici Crne Gore i pohvalio zajednički duh koji simbolizuje spomenik Velveta.
Kako je saopšteno iz Jevrejske zajednice, Hercog je istakao spomenik kao svjedočanstvo herojskih nastojanja tokomnajranjivijih trenutaka borbe Izraela za nezavisnost, simbolizujući potencijalne visine ljudske hrabrosti i solidarnosti.
Gradonačelnik Nikšića Marko Kovačević naglasio je važnost sjećanja i poštovanja prethodnih borbi, „koje duboko rezonuju s istorijom obiju nacija otpornosti i međusobne podrške“.
„Priča o izraelskim pilotima sve ovo vrijeme bila je živa među narodom Nikšića ali se o tome javno rijetko govorilo. Zahvaljujući gospodinu Vilanu, Jevrejskoj zajednici u Crnoj Gori, dobroj volji svih predstavnika opštine Nikšić i države Crne Gore sada imamo i ovaj spomenik kao trajno svjedočanstvo o tim dešavanjima. Ponosni smo na naše prijateljstvo i čuvaćemo ovo zdanje i sjećanje na događaje zbog kojih je podignuto“, rekao je Kovačević.
Predsjednica jevrejske zajednice u Crnoj Gori Nina Ofner Bokan, govorila je o trajnom prijateljstvu između jevrejskog naroda i Crne Gore.
„Kao jedina zemlja na svijetu sa manjinskom jevrejskom populacijom bez antisemitizma, Crna Gora je dočekuje približno 100.000 izraelskih turista godišnje. Reputacija Crne Gore kao sigurne i gostoprimljive destinacije za jevrejske posjetioce govori puno o istoriji naših naroda. Zato su ambasada Izraela u Crnoj Gori, Svjetski jevrejski kongres i Jevrejska zajednica Crne Gore odlučili da pokrenu ovaj izuzetan projekat. Sigurna sam da će ovo mjesto biti nova turistička tačka na mapi Crne Gore, i da će kao takvo biti posjećeno od strane velikog broja turista“, rekla je Ofner Bokan.
Ambasador Izraela u Crnoj Gori Jahel Vilan istakao je istovremene proslave izraelske nezavisnosti i otkrivanja spomenika kao duboke simbole veze među narodima. On se prisjetio istorijske podrške međunarodnih saveznika poput Čehoslovačke i Jugoslavije, koja je bila ključna u formativnim godinama Izraela.
Potpredsjednik Vlade Crne Gore Momo Koprivica naglasio je ulogu Crne Gore u podršci Izraelu tokom ključnih trenutaka u istoriji, naglašavajući zajedničke vrijednosti i trajno prijateljstvo između dvije nacije.
„Danas, Crna Gora i Izrael imaju odlične i prijateljske bilateralne odnose, zasnivajući ih na bliskim i stabilnim osnovama, u nizu oblasti od zajedničkog interesa. Izuzetno cijenimo uspostavljeni stepen saradnje u oblastima ekonomije, investicija i turizma. Zainteresovani smo i za produbljivanje saradnje u onim oblastima gdje je Izrael globalno prepoznatljiv – zelene tehnologije, inovativne tehnologije, poljoprivreda, digitalizacija, infrastruktura, javno zdravstvo. Otvaranje ovog spomenika korak je ka učvršćenju naših odnosa“, rekao je Koprivica.
Inicijativu za izgradnju spomenika predali su 2022. godine ambasada Izraela, Jevrejska zajednica Crne Gore i Svjetski jevrejski kongres. Realizacija projekta je trajala dvi godine. Za realizaciju projekta bili su zaduženi nerezidentna ambasada Izraela u Crnoj Gori, Jevrejska zajednica Crne Gore i počasni konzulat Crne Gore u Izraelu.
Opština Nikšić je dodijelila 1.400m2 zemlje za izgradnju spomenika. Kompanija Bemax je napravila park, a avion je napravila firma Hiron Creative lab iz Nikšića.
