Kultura Crne Gore nema vremena za još jedan eksperiment kakvi su bili Aleksandar Bogdanović, Vesna Bratić i Maša Vlaović koji su posljednji bili na čelnim pozicijama tog resora, rekao je Vijestima filmski reditelj i građanski aktivista Mladen Ivanović komentarišući izbor Tamare Vujović na mjesto ministarke kulture u 44. Vladi Crne Gore.
Istim povodom, 23 strukovne organizacije juče su najavile protest koji će biti održan u utorak 31. oktobra ispred Skupštine Crne Gore, a protiv izbora doktorke fizijatrije iz Demokratske Crne Gore na čelno mjesto Ministarstva kulture i medija.
“Pozivamo sve građane da nam se pridruže na protestu ‘Kultura nije plijen’, da se zajedno odupremo nekulturi, partitokratiji i nepotizmu”, poručuju potpisnici reagovanja “Kultura nije plijen”.
“Predlog smatramo izuzetno problematičnim jer izbor buduće ministarke nije zasnovan na njenim postignućima na polju kulture, već su, kao i obično, uslovi njenog izbora partijsko opredjeljenje i podobnost, uprkos njenim nastojanjima da svoju nekadašnju poziciju savjetnika za kulturu i društvenu djelatnost podigne na nivo referentnosti”, pišu u saopštenju.
Oni su ranije uputili saopštenje kojim se protive imenovanju Vujović tražeći od nje da pokaže odgovnost i ne prihvati poziciju u najavljenoj Vladi Milojka Spajića. Buduća ministarka Vijestima je tim povodom kazala da se neće povući iz trke za obećano mjesto.
“Da ne smatram da mogu da doprinesem, ne bih se prihvatila te pozicije”, rekla je ona i dodala da sumnja u motive okupljenih kulturnih djelatnika, što je problematizovala i njena partija, a na šta su potpisnici saopštenja juče odgovorili.
“Kao što smo i mogli očekivati, na zahtjev strukovnih organizacija za povlačenje kandidature gđe Tamare Vujović, i kandidatkinja i partija koja je preporučuje, odgovorili su optužbama, a ne argumentima”, pišu oni.
Na pitanje Vijesti šta je njegov motiv, Mladen Ivanović kaže da je to opšte dobro i javni interes.
“Moji lični motivi su isti kao i motivi koje sam imao kada sam počeo da se bavim aktivizmom, a to je nekih par godina prije osnivanja Demokratske Crne Gore. Ti motivi su uvijek vezani za opšte dobro i javni interes. Tako sam reagovao i kada je odlazeća ministarka kulture u pitanju, Maša Vlaović, kada sam ustao protiv njenog pritiska, nasilja u kulturi i prijetnji koje je upućivala zbog protivljenja osnivanju Muzeja savremene umjetnosti. Kontinuirano se borim za opšte dobro”, kaže Ivanović koji je jedan od potpisnika reagovanja.
On otkriva da su se za manje od jednog dana okupile 23 strukovne organizacije, ali i da je stigla podrška velikog broja pojedinaca iz oblasti kulture i umjetnosti, i drugih sfera društva, te da broj njih kontinuirano raste.
“Svi su stali uz nas jer nam je kultura oteta. Ona ipak nije plijen koji se dijeli između partija. Raduje nas i zahvalni smo na tome što su ovim gestom prvi put u Crnoj Gori zanemarene sve pojedinačne razlike između esnafa, ideologija i određenja i ujedinili smo se u borbi za kulturu. Naš cilj je da stvorimo platformu koja će ubuduće reagovati na svaku vrstu problema u kulturi, boriti se za prava u kulturi i zaustaviti sve zloupotrebe kulture. Složno djelujemo za opšte benefite svih nas”, kaže Ivanović.
Predmet problematizovanja buduće ministarke su njene kompetencije i struka, s obzirom na to da je u pitanju medicina. Vujović je, pak, Vijestima kazala da je bila i savjetnica za kulturu i društvene djelatnosti predsjednika Opštine Herceg Novi i da javnost treba da sudi nečijim djelima, za šta je potrebno vrijeme. Demokrate su uvjerene u njenu stručnost i “izuzetne organizacione i upravljačke sposobnosti”.
“Uz sve poštovanje prema strukovnim udruženjima, moramo shvatiti da ministar kulture nije samo kustos, već lider i menadžer”, kazali su “Vijestima” iz te partije i dodali da će uz Vujović u Ministarstvu kulture i medija biti tim stručnjaka koji će donijeti potrebno stručno znanje.
“Demokrate navode da će stručnim procesima rukovoditi stručna lica na pozicijama državnih sekretara. Šta onda radi ovakav ministar/ka ako neko u njegovo/njeno ime rukovodi procesima? Na koji način će politički imenovano lice cijeniti te procese? Shodno partijskom aršinu? Gdje je tu javni interes?”, pitaju potpisnici reagovanja.
Vujović je obrazložila da “kao što smo imali manjinsku, ekspertsku, tako je ova Vlada politička, što znači da proizilazi iz volje građana da političari kao menadžeri vode neke resore”.
U reagovanju kažu da time “priznaje način na koji je izabrana kao i to da svi treba da prihvatimo takvu vrstu izbora, bez obzira na obrazovanje, znanje i reference”.
“Odgovor predležene ministarke kulture potvrđuje sve argumente iznijete u našoj prethodnoj reakciji. Pored relativizacije nipodoštavanja stava koji su iznijele mnogobrojne organizacije, iza kojih stoji veliki broj kulturnih radnika sa referentnim profesionalnim ostvarenjima. Pored toga, ona još i poziva crnogorsko društvo na eksperiment: da joj pruži priliku i vrijeme da se dokaže na mjestu ministarke bez potrebnih profesionalnih referenci i priloženih rezultata koji dokazuju menadžerske kapacitete u kulturi ili u bilo kojoj drugoj oblasti”, navodi se u jučerašnjem saopštenju.
Ivanović je Vijestima kazao da na čelo resora za kulturu mora da bude osoba sa ozbiljnim referencama iz oblasti kulture i profesionalnim dostignućima, a ne neko ko (tek) treba da se dokaže.
“Kultura ne smije da bude još jedan eksperiment. Ne smijemo dozvoliti da neko bez referenci, odnosno sa jako škrtim referencama sjedne u fotelju i na grbaču svih nas koji mukotrpnim radom u lošim uslovima postižemo odlične rezultate i na profesionalan i kvalitetan način predstavljamo kulturu Crne Gore i gradimo je. Nemamo vremena za još jedan eksperiment kakvi su bili prošli ministri: Aleksandar Bogdanović, Vesna Bratić i Maša Vlaović. Taj kontinuitet partijskog zapošljanja, partitokratije u Crnoj Gori je prevazišao svaku mjeru i granicu tolerancije”, kaže Ivanović.
U prvom saopštenju potpisnici su konstatovali da već dugi niz godina crnogorska kulturna zajednica nije imala priliku da njene interese sa pozicije ministra/ke kulture zastupa osoba sa potrebnim kvalifikacijama. Ivanović kaže da se tome mora stati na put.
“Dosta ljudi iz svijeta kulture i šire ogorčeno je ovakvim postupanjem i tretiranjem kulture, počevši od DPS-a (Demokrtska partija socijalista) i njihovog režima koji je idejni začetnik ne samo partijskog delegiranja i zapošljavanja u oblasti kulture, već i generalno takve matrice u državi za šta su oni najveći krivci, pa preko svih drugih partija koje su takođe kulturu dijelile partijski, sve do sadašnjeg trenutka, što je kap koja je prelila čašu. Ujedinili su nas u borbi da stanemo na kraj toj praksi. Svi zajedno zarad većeg cilja”, kaže Ivanović.
Likovna umjetnica i građanska aktivistkinja Tanja Markuš u razgovoru za “Vijesti” ranije je podsjetila na trenutnu situaciju u kulturi.
“Dok se većina umjetnika bori za golu egzistenciju, Ministarstvo kulture ukida konkurs za profesionalne stvaraoce i pruža podršku amaterima, finansira nastupe izvođača upitnih estetskih i ideoloških vrijednosti, svojim nemarom gura Crnu Goru na crvenu listu Uneska, koristi resurse Ministarstva za promociju pojedinaca u inostranstvu pod nerazjašnjenim okolnostima… Sve ovo o čemu pišem samo je djelić promašaja iz zadnjih nekoliko mjeseci. Kada bismo krenuli da nižemo ‘zasluge’ godinama unazad, bila bi to duga i mračna lista”, kaže ona i dodaje kakav profil osobe bi trebalo da vodi taj resor.
“Treba nam neko sa jasnom vizijom dekontaminacije i transformacije kulturne politike, koju će odgovorno i efikasno sprovoditi u praksi. Osoba sa kičmom i stavom, koja ne nastupa sa pozicije moći već sa pozicije profesionalnog autoriteta i koja ne stavlja lične interese ispred društvenih”, poručila je Markuš.
To su potvrdili i potpisnici reagovanja “Kultura nije plijen” i istakli da Vujović nije osoba koje tome može da doprinese.
“Kulturi je zaista, osim umjetnika i kustosa, potreban menadžer, što dotična nije, ali je neophodno da to bude osoba profesionalno izgrađenih estetskih i etičkih kriterijuma, koja je upoznata sa dinamikom kulturne scene Crne Gore i ima ostvarene rezultate u ovoj oblasti, kao i viziju unapređenja kulturne politike naše zemlje”, konstatovali su.
Reagovanje budućem predsjedniku Vlade Spajiću, predsjedniku Crne Gore Jakovu Milatoviću (koji se do sada nijesu oglašavali), predsjedniku Demokratske Crne Gore Aleksi Bečiću, medijima i zainteresovanoj javnosti, zajednički upućuju Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore, Slobodni sindikat kulture Crne Gore, Udruženje filmskih producenata i reditelja Crne Gore, Institut za savremenu umjetnost, Korifej teatar, NVO “Centar za proučavanje i zaštitu kulturnog nasljeđa Crne Gore”, Međunarodni festival dokumentarnog filma Underhill Fest, Društvo za kulturni razvoj “Bauo”, NVO “Progressivni film”, “CUT UP” produkcija, Artikulacija film, ABA film, ABHO film, NVO “Montenegro film forum”, “Galileo” production doo, Meander film, Adriatic Western, 35mm, NVO TNT.
Iako Tamara Vujović naglašava da je od 2017. do 2020. godine bila savjetnica za kulturu i društvene djelatnosti predsjednika Opštine Herceg Novi, potpisnicima reagovanja je i to imenovanje upitno.
“Pitanje je na osnovu kojih referenci je Tamara Vujović odabrana za poziciju savjetnice kulture Opštine Herceg Novi, koju navodi kao jedinu referencu svoje kompetencije u ovoj oblasti i da li je izboru prethodio javni konkurs za datu poziciju?”, kažu u saopštenju.
Njima je problematično i to što je u Herceg Novom, dok je Vujović bila savjetnica za kulturu, koncert održala turbo-folčk pjevačica bliska kriminalnom miljeu Svetlana Ceca Ražnatović.
“Referenca kulturnih dometa kandidatkinje je činjenica da je upravo tokom njenog mandata na mjestu savjetnice 50. jubilarni Praznik mimoze, dakle jedan od simbola Herceg Novog, zatvoren koncertom Svetlane Cece Ražnatović, uprkos protivljenju jednog broja građana”, kažu potpisnici reagovanja.
