U februaru 2023, vlada Burkine Faso protjerala je francuske snage i tako okončala višedecenijsku (neo)kolonijalnu zavisnost. Veliku ulogu u tom poduhvatu je odigrao Ibrahim Traore.
Sa svega 34 godine, kapetan Ibrahim Traore 30. septembra 2022. postao je najmlađi predsjednik države na svijetu. Na vlast u afričkoj državi Burkina Faso došao je državnim udarom, kojim je svrgnut Pol-Anri Sandago Damiba.
Njegovi protivnici, uglavnom na Zapadu, optužili su ga da ne poštuje „demokratiju“ i „demokratske procedure.“ Kako je neko primjetio, demokratija je čudna reč, koju svako definiše na sebi odgovarajući način. Čak je predsjednik Damiba je na vlast došao državnim udarom, ali on je bio neuporedivo uviđavniji prema zahtjevima Francuske, što mu je bila olakšavajuća okolnost kod zapadnih partnera.
Državni udar u Burkini Faso, nekadašnjoj Gornjoj Volti, je samo jedan u dugom nizu u Africi. U poslednje tri godine vojska je preuzela vlast u Maliju, Čadu, Sudanu, Burkini Faso, dok puč u Gvineji Bisao (za sada) nije uspio. Hronološki poslednji je onaj u Nigeru. Očigledno je da su nestabilnost i hronično siromaštvo gorko nasleđe francuskog, a potom i američkog (neo)kolonijalizma.
Podsaharska regija, Sahel, jedna je od najbogatijih po rudnim resursima i, u isto vrijeme, jedna od najsiromašnijih regija u Africi, kontinentu koji je gotovo cio bio plijen kolonijalnih sila, od kojih se polako i mukotrpno oslobađa.
Traore je izjavio da su on i ostali oficiri koji du izveli puč pokušali da primoraju predsjednika Damibu da se „ponovo usredsredi na džihadističku pobunu“ i da su donijeli odluku da ga svrgnu tek kada su uvidjeli da su ga „njegove ambicije udaljile od onoga što smo mi namjeravali da uradimo u zemlji.“
U redove vojske Burkina Fasoa Traore je stupio 2009. godine, i otada počinje njegovo „tiho“ napredovanje.
U vojsci se uzdizao zahvaljujući neustrašivosti koju je pokazao u borbi sa džihadistima, na primjer u operacijama u Maliju. Čin poručnika dobio je 2014., čin kapetana stekao je 2020. godine, dokazavši se kao „izuzetno hrabar“ vojnik.
Godine 2022, bio je dio grupe oficira koji su organizovali državni udar u zemlji, dovodeći na vlast Patriotski pokret za zaštitu i obnovu.
Odmah nakon puča, Traore se stavio na čelo ovog pokreta. U oktobru 2022, preuzeo je funkciju privremenog predsjednika, kao „šef države i vrhovni komandant oružanih snaga Burkine Faso“, obećavajući da će demokratske izbore održati u julu 2024. godine.
Traore se nije borio samo protiv džihadista. U februaru 2023., vlada Burkine Faso protjerala je francuske snage i tako okončala višedecenijsku (neo)kolonijalnu zavisnost.
„Mi zaista želimo da vidimo i druge horizonte,“ rekao je tada predsjednik Traore, „jer želimo partnerstva u kojima svi dobijaju.“
Bio je to zaista revolucionarni čin, nastavak antikolonijalnih promena, koje je u Burkini Faso 1983. godine započeo harizmatični vođa Tomas Sankara.
Ubrzo nakon toga, Traoreova vlada je iznijela ideju o federaciji sa Malijem, a ove dvije zemlje su u savez pozvale Gvineju. Ukoliko bi se ova ideja realizovala, bila bi to moćna država u Sahelu i veliki korak u pravcu panafrikanizma.
U aprilu iste godine, Traore je proglasio opštu mobilizaciju, pošto su snage džihadista započele žestoke napade.
Posebna priča su „veze Traorea sa ruskim plaćenicima“, za šta su ga optuživali zapadni mediji, poput „Njujork tajmsa“ ili „Rojtersa“. Ona se zasnivala na činjenici da među pristalicama Traoreovog pokreta prevladavaju antifrancuska i proruska osjećanja. Pristalice državnog udara nosile su ruske zastave i klicale Rusiji. Isto se, međutim, ponovilo i u Nigeru.
Francuski list „Mond“ je u maju priznao da „Traoreov režim nije tražio vojnu pomoć od Rusije“ i da „preferira upotrebu sopstvenih snaga u borbi protiv džihadista.“
Na samitu Rusija-Afrika 2023. godine, Traore je bez uvijanja rekao da narod njegove zemlje podržava Rusiju: „Narod Burkine Faso podržava Rusiju u namjeri da sprovede Specijalnu vojnu operaciju. Budite sigurni da vas naš narod podržava. Podržavamo vašu vladu“, rekao je Traore predsjedniku Rusije Vladimiru Putinu, dodajući da je njegova zemlja donijela odluku da se ponovo otvori ruska ambasada, koja je zatvorena od 1992. godine.
Zvanična vojna saradnja Burkine Faso i Rusije možda će biti realizovana u bliskoj budućnosti, jer će ministar odbrane Burkine Faso Kasum Kulibali, kako je zvanično saopšteno, posetiti Rusiju već sledeće nedjelje, a učestvovaće i na forumu „Armija-2023“.
