Uobičajena glavobolja obično je kratkotrajna i neprijatnost prolazi sama od sebe – međutim, kada bol postane intenzivan, traje duže i ponavlja se, često je u pitanju stanje na koje treba da obratite pažnju, a to je migrena.
Migrena nije „samo malo jača glavobolja“, već kompleksno neurološko oboljenje koje zahtjeva poseban pristup u dijagnozi i liječenju.
Migrena nastaje kao posljedica abnormalne aktivnosti u mozgu koja utiče na nervne signale, hemijske procese i krvne sudove. To je složen mehanizam, pa iako postoje brojni faktori koji mogu biti okidač – poput dehidracije, stresa, nedostatka sna ili određene hrane – oni nisu pravi uzrok, već pokretači već postojećeg neurološkog poremećaja.
Za razliku od glavobolje, koja može biti blaga, bol kod migrene je obično umjeren do jak, pulsirajućeg karaktera i pojačava se pri kretanju, fizičkoj aktivnosti ili izlaganju svjetlosti i zvukovima. Najčešće je lokalizovan sa jedne strane glave, naročito u ranim fazama napada, ali može da se proširi ili promeni tokom trajanja.
Sigurni simptomi
Migrena se može dijagnostikovati ako iskusite najmanje pet napada koji ispunjavaju određene uslove:
Trajanje glavobolje od 4 do 72 sata kod odraslih (ili od 2 do 72 sata kod adolescenata)
Najmanje dvije karakteristike bola, kao što su jednostrana lokalizacija, pulsiranje, umjeren ili jak intenzitet, kao i pogoršanje bola pri uobičajenim aktivnostima poput hodanja ili penjanja uz stepenice.
Bol je praćen dodatnim simptomima kao što su mučnina, povraćanje, osjetljivost na svjetlost (fotofobija) ili zvuk (fonofobija)
Isključivanje drugih medicinskih stanja kao uzroka bola
Koliko traje napad
Dok klasična glavobolja obično prolazi nakon kratkog vremena, migrena može trajati između četiri sata i tri dana. Napad obično prolazi kroz više faza:
Premonitorna faza – može trajati do 24 sata i uključuje znake upozorenja kao što su umor, razdražljivost ili velika želja za određenom hranom
Aura – javlja se kod oko trećine oboljelih i traje od pet do 50 minuta. Tokom nje se mogu javiti problemi sa vidom (cik-cak linije, trepćuća svjetla), utrnulost, peckanje, vrtoglavica ili poteškoće u govoru
Faza glavobolje – traje od nekoliko sati do tri dana. Karakteriše je intenzivan bol, često praćen mučninom, povraćanjem i povećanom osjetljivošću na spoljašnje stimuluse
Postdromalna faza – nakon prestanka glavnog bola, mnogi i dalje osećaju iscrpljenost, konfuziju ili stanje slično mamurluku koje može potrajati satima ili čak danima.
Kada je vrijeme za ljekarsku pomoć
Iako mnogi migrenu pokušavaju da kontrolišu sami, najbolje je da potražite savjet ljekara ako sumnjate da imate ovo stanje, posebno ako napadi postaju jači ili traju duže nego inače, javljaju se više od jednom nedjeljno, ne možete da ih držite pod kontrolom ili ako redovno nastaju prije ili tokom menstruacije.
U pojedinim situacijama neophodna je i hitna medicinska pomoć – na primjer, ako migrena traje duže od 72 sata, ako simptomi aure traju više od sat vremena ili ako se jave tokom trudnoće, prenosi „Independent“.
Dok obična glavobolja često samo uspori ritam dana, migrena može imati daleko veći efekat na pojedinca. Migrena ne uzrokuje samo fizički bol, već utiče na profesionalni i društveni život, kao i na mentalno zdravlje, te moramo prepoznati znake upozorenja prije nego što počne ozbiljno utiče na kvalitet života.
