Predsjednik Crne Gore Jakov Milatović pozvao je lidere Zapadnog Balkana da se prestane sa politikama kojima se državljani zemalja regiona proglašavaju personama non grata (nepoželjnim osobama).
Milatović učestvuje na sastanku lidera Brdo – Brioni procesa u Albaniji na temu evropske integracije, Plana rasta Evropske unije (EU), odlaska mladih iz regiona i regionalne saradnje i bezbjednosti.
On je kazao da u trenutku kada se Evropa suočava sa nekim od najsloženijih izazova našeg vremena, suština Brdo – Brioni procesa jeste “da nas okupi, izgradi povjerenje i prevaziđe razlike”.
“Ovo je savršena prilika da ponovim da je Crna Gora potpuno posvećena regionalnoj saradnji. Naši odnosi sa susjedima nisu alternativa evropskoj integraciji – oni su njen prirodan dodatak. Jačanjem veza, unapređivanjem inicijativa i zajedničkim radom sa partnerima, učvršćujemo i naš evropski put i našu regionalnu stabilnost. I u tom kontekstu želim da naglasim jedno važno pitanje: želim da pozovem sve za ovim stolom da prestanemo sa politikama kojima se državljani zemalja regiona proglašavaju personama non grata. Iako imamo različita gledišta o određenim političkim pitanjima, to nije put ka jačanju regionalne saradnje i bespotrebno opterećuje dijalog”, poručio je Milatović, kako je saopštio njegov kabinet.
On je podsjetio da je na posljednjem Samitu Evropske političke zajednice u Kopenhagenu „poslao snažnu poruku“ liderima EU da proširenje nije poklon – već strateška investicija u mir, stabilnost i prosperitet evropskog kontinenta.
“I želim da nas sve podsjetim da je Evropska unija i nastala na ovim osnovama. Sedamdesetih i osamdesetih godina, zemlje Južne Evrope uključujući Grčku, Španiju i Portugal pridružile su se Evropskoj zajednici ubrzo nakon izlaska iz decenija autoritarnog režima. Nijedna od njih nije bila u potpunosti spremna po tadašnjim ali ni današnjim standardima. Njihov ulazak bio je politička odluka i investicija u stabilniju i prosperitetniju budućnost ne samo južne Evrope već cijelog evropskog kontinenta. Ista logika važila je početkom 2000-ih, kada su se zemlje Centralne i Istočne Evrope pridružile Uniji nakon prevazilaženja nasljeđa komunizma, suočavajući se sa ozbiljnim institucionalnim i ekonomskim izazovima, ali da ih je EU prihvatila, razumijevajući da će integracija ubrzati reforme i osigurati dugoročnu stabilnost i prosperitet Evrope”, rekao je Milatović.
On je kazao da zemlje kandidati sa Zapadnog Balkana danas stoje pred istim vratima.
“Ali, baš kao i u prošlosti, EU mora gledati na naše članstvo ne kao na ustupak, već kao na investiciju – strateški izbor da se obezbijedi mir, bezbjednost i demokratska otpornost u cijeloj Evropi. Zbog toga, zemljama Zapadnog Balkana potrebna je snažna, vidljiva i trajna podrška EU, i jasna politička odluka da bismo uspješno okončali proces integracije. Takva posvećenost i liderstvo ključni su ne samo za odlučan završetak procesa, već i za jačanje regionalne stabilnosti, podsticanje ekonomskog rasta i produbljivanje veza između ovih država i Unije”, rekao je Milatović.
On je kazao da za Crnu Goru i Zapadni Balkan Plan rasta EU predstavlja priliku koju ne smijemo propustiti, jer otvara vrata postepenoj integraciji u Jedinstveno tržište, pristupu finansijskim instrumentima i podsticajima za reforme koji mogu transformisati naše ekonomije.
U kontekstu daljeg jačanja regionalne saradnje, kako bi rad Brdo-Brioni Procesa bio dodatno efikasniji, Milatović je predložio učešće članova vlada država članica Brdo-Brioni procesa koji predstavljaju resore infrastrukture i trgovine.
Takođe, predložio je da se fokus stavi na intenziviranje realizacije projekata od zajedničkog regionalnog značaja, primarno putnu i energetsku infrastrukturu.
U cilju zajedničkog odgovora na izazove u oblasti sajber bezbjednosti, Milatović je pozvao zemlje Procesa da postanu članice Regionalnog centra za sajber kapacitete na Balkanu (WB3C) u Podgorici.
Predsjednik Crne Gore je predložio i osnivanje Savjeta za rješavanje sporova unutar Brdo-Brioni procesa, sa ciljem da “države članice pokažu političku zrelost i unutar regije rješavaju regionalne i bilateralne sporove”.
On je zatražio i ukidanje rominga između zemalja Zapadnog Balkana i Evropske unije, što bi, ističe, značajno olakšalo komunikaciju, doprinijelo većoj povezanosti građana i privrede.
Proces Brdo-Brioni zajednička je slovenačko-hrvatska inicijativa pokrenuta 2010. godine, osnovana radi jačanja uzajamnog povjerenja i pomoći zemljama Zapadnog Balkana na putu ka Evropskoj uniji. Članovi inicijative su i Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Kosovo, Sjeverna Makedonija i Srbija.
