Ambasadorka Sjedinjenih Američkih Država (SAD) u Crnoj Gori Džudi Rajzing Rajnke istakla je da je važno izgraditi otpornost na dezinformacije edukacijom mladih o medijskoj i digitalnoj pismenosti, kao i kroz razvoj kritičkog mišljenja
Digitalni forenzički centar (DFC) za pet godina rada analizirao je 200 hiljada članaka u nacionalnim i regionalnim medijima od kojih je skoro trećina sadržala neki oblik manipulacije informacijama.
To je saopšteno na konferenciji na kojom je ta organizacija obilježila pet godina rada.
Analitičar DFC-a Milan Jovanović rekao je da, u eri kada se istina sve više posmatra kao fleksibilan i fluidan koncept, organizacije poput DFC-a ostaju ključni stubovi koji brane demokratske vrijednosti.
“Zajedno ćemo nastaviti ovu borbu, ojačani našim dostignućima, poučeni prethodnim izazovima i inspirisani mogućnostima koje nam predstoje”, kazao je Jovanović.
Ta organizacija, kako je kazao, posebno je fokusirana na dezinfromacijama i lažnim vijestima koje imaju za cilj diskreditaciju i podrivanje demokratskih procesa u Crnoj Gori i njenom bliskom susjedstvu.
“DFC analize i istraživanja pokazuju da su dezinformacije u Crnoj Gori uglavnom dio aktivnosti spoljnih aktera, i predstvljaju važno oruđe za širenje njihovog uticaja”, naveo je Jovanović.
On je naveo da se u manjem obimu, dezinformacije koriste kao mehanizam unutrašnjeg političkog rivalstva.
Kako je pojasnio, studije predstavljaju najdetaljniji proizvod rada DFC.
“U prvih pet godina, DFC tim je radio na pet temeljnih studija koje se bave stranim malignim uticajem, porastom nacionalizma i društvenom polarizacijom, što, zajedno sa teškom ekonomskom i osjetljivom političkom situacijom, može značajno uticati i skrenuti sa puta budući demokratski napredak”, naveo je Jovanović.
On je kazao da studije pružaju uvide i identifikuju aktere koji su podložni stranom uticaju, razmatraju najbolje prakse i pružaju preporuke različitim zainteresovanim stranama u cilju jačanju institucionalne i društvene otpornosti.
Jovanović je rekao da DFC već četiri godine zaredom radi monitoring najčitanijih srpskih medija u Crnoj Gori – Alo, Espreso, Informer, Kurir i Srbija danas, koja pruža detaljan uvid u izvještavanje o Crnoj Gori.
“Analiza je pokazala da su srpski medijski portali objavili 41.515 članaka sa ključnom riječju “Crna Gora” tokom četiri godine. Od toga, 28.477 njih direktno je ciljalo Crnu Goru i događaje u njoj”, naveo je Jovanović.
On je pojasnio da su za potrebe monitoringa identifikovali 12.094 relevantnih članaka, kao i da su isključili članke koji se odnose na sport, vremensku prognozu, telekomunikacije, stočarstvo, osim ako su sadržali određeni narativ.
Prema njegovim riječima, svi članci su podvrgnuti kvalitativnoj i kvantitativnoj analizi pri čemu je identifikovano deset različitih glavnih narativa.
“U preko 4,8 hiljada članaka identifikovan je narativ da je Crna Gora zarobljena i kriminalna država, u 1,5 hiljada da su Srbi ugroženi u Crnoj Gori a u 1,3 hiljade da bivši režim progoni Srpsku pravoslavnu crkvu i želi da oduzme svetinje”, naveo je Jovanović.
On je kazao da su identifikovani i narativi o političkoj krizi u Crnoj Gori, Zdravku Krivokapiću, Dritanu Abazoviću i Aleksi Bečiću kao izdajnicima, zatim represiji crnogorskog režima, kao i o Demokratskoj partiji socijalista i Milu Đukanoviću kao o onima koji oživljavaju prošlost i rade protiv države.
Jovanović je naveo da DFC sprovodi i anketu javnog mnjenja o korišćenju medija i medijskoj pismenosti zahvaljujući kojoj prate godišnje trendove i promjene u stavovima i mišljenjima građana Crne Gore u vezi kritičkog razmišljanja o sadržaju medija i korišćenju medija.
Kako je pojasnio, ta anketa je pokazala da 31,4 odsto ispitanika vjeruje da su crnogorski mediji objektivni i profesionalni, dok svaki četvrti ispitanik ocjenjuje izvještavanje medija negativno.
“Kada se procjenjuje stepen povjerenja u medije, radio i dnevne novine dobijaju najvišu prosječnu ocjenu, dok društvene mreže dobijaju najnižu ocjenu. Generalno govoreći, građani pokazuju niži stepen povjerenja u sve medije u poređenju sa podacima iz prethodne godine, ali viši u poređenju sa 2021.”, naveo je Jovanović.
Ambasadorka Sjedinjenih Američkih Država (SAD) u Crnoj Gori Džudi Rajzing Rajnke istakla je da je važno izgraditi otpornost na dezinformacije edukacijom mladih o medijskoj i digitalnoj pismenosti, kao i kroz razvoj kritičkog mišljenja.
„DFC i Atlantski savez dali su ogroman doprinos u podršci evroatlantskoj budućnosti Crne Gore i suštinskim, demokratskim vrijednostima koje su važne za sigurnu budućnost svih građana Crne Gore“, rekla je Rajzing Rajnke.
Ona je navela da je DFC, kroz transparentnost i otvorenost, uspio da odbrani integritet nacionalne bezbjednosti države.
Rajzing Rajnke je ocijenila da Crna Gora ima ogromnu priliku da postane sljedeća članica Evropske unije, ali da mnogo toga mora da se uradi.
“Ljudi u Crnoj Gori izabrali su evropski put i glasali prije svega za evroatlantske vrijednosti i partije, pa je od suštinskog značaja da postoji oprez kako bi se osiguralo da zlonamjerni akteri i zlonamjerne informacije ne izopače volju naroda”, kazala je Rajzing Rajnke.
Ona je rekla da, kako bi Crna Gora zadržala svoju viziju, treba brzo da formira vladu.
“A ta vlada treba da nastavi da podržava zajedničke EU i evroatlantske vrijednosti koje su javni stav Crne Gore od sticanja nezavisnosti, posebno od prijema u NATO”, naglasila je Rajzing Rajnke.
Ona je rekla da to uključuje politiku koja bi osudila rusku agresiju, koja se zalaže za integritet ukrajinske teritorije i primjenjuje sankcije EU prema Rusiji.
“Istovremeno, ta politika bi podstakla aktivno učešće Crne Gore u NATO-u, zaštitila manjinska prava i podržala suverenitet susjednih zemalja i imala dobrosusjedsku politiku, uključujući Kosovo”, rekla je Rajzing Rajnke.
