Velika interresorska vježba traganja i spašavanja na moru pod nazivom „Jadran 2024“ održana je danas u Tivatskom zalivu.
Vježbu je organizovala Uprava pomorske sigurnosti i upravljanja lukama Crne Gore (UPSUL) a u njoj su učestovali efektivi UPSUL-a, Mornarice i Vazduhoplovstva Vojske Crne Gore (VCG), Lučke kapetanije Kotor, Pilotska služba Luke Kotor, opštinske Službe zaštite i spašavanja Tivta i Kotora, Zavod za hidrometeorologiju, Regionalni ronilački centar RCUD iz Podgorice, ekipe Ministarstva zdravlja i Zavoda za hitnu medicinsku pomoć, Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) – Aviohelikopterska jedinica i Sektor granične pomorske policije, Crvenog krsta, Porto Montenegra, Luštice Bay, Portonovog i Adriatica 42.
Svoje uloge u ovoj kompleksnoj vježbi imali su i Kontrola letjenja Srbije i Crne Gore (SMATSA), Aerodrom Tivat, Direktorat za zaštitu i spšavanje, Agencija za civilno vazduhoplovstvo, Operativno-komunikacioni centar MUP-a, Pomorski operativni centar u Baru, Odjeljenje bezbjednosti (OB) Tivat, Kliničko-bolnički centar Kotor, Institut za biologiju mora, Pomorski fakultet iz Kotora i Centar za ekotoksikološka ispitivanja CETI.
U vježbi kojoj je u ulozi tzv. „on scene commandera“, koordinisao i komandovao pomoćnik direktora UPSUL-a za Sektor sigurnosti plovidbe Žarko Lukšić, učestvovalo je čak 20 plovila raznih veličina i namjena, dva vazduhoplova, daljinski upravljana ronilica-dron te razna druga tehnička sredstva.
Scenario vježbe podrazumijevao je akciju traganja i spašavanja 60 putnika i posade iz aviona tipa ATR 72, a koji je neposredno nakon polijetanja sa aerodroma Tivat, zbog kvara oba motora, imao prinudno slijetanje na more u zalivu, između ostrva Sveti Marko i gradske rive Pine u Tivtu.
Avion koji je za ovu priluku „glumio“ turistički brod „Katica“, nije odmah potonuo, već je jedno vrijeme plutao na površini mora, pa je trebalo brzo spašavati povrijeđene i nepovrijeđene ljude u njemu, što je rađeno simuliranjem hitne evakuacije automatskim splavovima za spašavanje sličnim onima kakve u svojoj opremi imaju i putnički vazduhoplovi, brzim plovilima koja su na mjesto nesreće odmah stigla sa raznih drugih pozicija na kojima su se zatekla, te evakuacijom iz vazduha kiorišćenjem spasioca i dizalice instalirane na helikopteru tipa „Bell 412 EPI“ Vazduhoplovstva VCG.
Iako je vjerovatnoća da će se to desiti nakon tzv. ditchinga (prinudnog slijetanja aviona na vodenu poršinu) vrlo mala, simulirano je i izbijanje požara na unesrećenom vazduhoplovu i njegovo gašenje iz vazduha protivpožarnim avionom „Air tractor AT-802“ MUP-a, odnosno sa mora sa vatrogasnog broda „Jovana“ i jednog manjeg plovila marine Porto Montenegro.
Nakon evakuacije preživjelih i zbrinjavanja povrijeđenih u službi Hitne pomoći Tivta, odnosno KBC Kotor, pristupilo se i pretrazi u međuvremenju potonule olupine aviona, roniocima i daljinski upravljanim dronom (ROV) u potrazi za tijelima stradalih, odnosno tzv. crnim kutijama aviona, a simulirana je i intervencija na ekološkoj sanaciji posljedica izlivanja avionskog goriva iz olupine u more.
Vježbu su sa školskog broda Mornarice VCG, jedrenjaka „Jadran“ pratile brojne visoke zvanice, među kojima su bili ministar saobraćaja i pomorstva Filip Radulović sa saradnicima, čelnici Mornarice VCG, direktor UPSUL-a Haris Husić, predstavnici više ministarstava i drugih državnih institucija, dekanica Pomorskog fakulteta prof.dr Tatjana Dlabač, gradonačelnik Tivta Željko Komnenović…
„Danas smo imali priliku da simuliramo pad vazduhoplova u more ovdje u Boki i da testiramo osposobljenost našeg ljudstva, naša znanja i iskustva te procijenimo da li možemo adekvatno da odgovorimo zadatku u slučaju nekih sličnih nesreća za koje se nadamo da se nikad neće desiti. Uvjeren sam nakon ovoga što sam danas vidio, da smo kao sistem apsolutno spremni za ovakve ili slične akcidente i ovo je jedan dobar signal pred početak špica ljetnje turističke sezone i našim građanima i svim posjeticoma Crne Gore, da je naš sistem reagovanja u vanrednim sutuacijama, sposoban i spreman da odgovori na ovakve izazove“, ocijenio je Radulović, pohvaljujući UPSUL i Mornaricu VCG, ali i sve druge učesnike u današnjoj velikoj vježbi.
Husić je kazao da, iako je kompletan scenario vježbe sa požarom na avionu koji je prinudno sletio na more, manje izlgedan da će se ikada desiti, treba do kraja iskoristiti priliku koju pruža simulacija reakcije na vazduhoplovnu nesreću na moru, te je zbog toga vježba proširena i mnogim drugim segmengtima osim samog traganja za preživjelima i njihovog spašavanja.
„Zbog same pozicije aerodroma Tivat i izazovne konfiguracije terena oko aerodroma, u dogovoru sa Agencijom za civilno vazduhoplovstvo smo još početkom godine kao prioriotet postavili održavanje vježbe sa scenarijom pada vazduhoplova u more, i to baš u akvatorijumu Tivatskog zaliva. Trudimo se da budemo spremni i na najgori scenario i zato smo danas sve ovo i sproveli“, kazao je Husić dodajući da je, s obzirom da je vježba imala čak preko 240 učesnika, veoma zadovoljan „međuresornom saradnjom, uigranošću i visokim nivoom profesionalizma svih timova koje smo danas imali prilike da vidimo“.
