Prvi put u istoriji planeta je u periodu od 12 uzastopnih mjeseci zabilježila zagrijavanje od 1,5 stepeni Celzijusa u odnosu na predindustrijsku eru, saopštila je evropska opservatorija Kopernikus, uz objavu o novom toplotnom rekordu za mjesec januar ove godine.
Od februara 2023. do januara 2024. temperatura vazduha u svijetu bila za 1,5 stepeni Celzijusa viša od perioda 1850-1900.
I sa prosječnom temperaturom od 13,4 stepena Celzijusa prvi mjesec 2024. bio je najtopliji januar od kada se vode mjerenja, prema podacima evropske mreže.
To što je temperatura od februara 2023. do januara 2024. bila viša za 1,5 stepeni, ne znači da je pređena granica zagrijavanja određenja na pariskoj konferenciji o klimi 2015. godine potrebna da se spriječe klimatske promjene i njene posljedice, rekao je Ričard Bets direktor studija o uticaju klime u britanskoj nacionalnoj meteorološkoj službi.
On je naglasio da je za to potrebno da se ta granica prelazi stabilno tokom više decenija.
“Ipak radi se o novom podsjećanju o dubokim promjenama koje smo već donijeli našoj svjetskoj klimi i na koje sada treba da se prilagodimo“, rekao je Bets.
Brajan Hoskins , direktor Instituta Grantam za klimatke promjene u Imperijal koledžu u Londonu rekao je da se radi o „brutalnom upozorenju“ na hitnost preduzimanja mjera da bi se ograničile klimatske promjene.
Johan Rokstorm iz Instituta Potsdama za istragu o uticaju klime (PIK) upozorio je da se radi o „važnom i katastrofalnom signalu, upozorenju koje kaže čovječanstvu da se približavamo brže nego što je predviđeno granici od 1,5 stepeni toplije klime“.
Klima se već zagrijala za oko 1,2 stepena Celzijusa više u odnosu na period 1850-1900. Prema sadašnjem tempu emisija Međuvladin panel za klimatske promjene (IPCC) predviđa da granica od 1,5 stepeni Celzijusa ima 50 odsto šanse da bude pređena tokom perioda 2030-2035.
Sa prosječnom temperaturom od 13,14 stepeni Celzijusa januar 2024. je najtopliji taj mjesec od početka mjerenja, poslije rekordno tople 2023. godne.
To je 0,12 stepeni Celijusa više od prethodnog rekorda za januar, koji je bio u januaru 2020, i za 0,70 stepeni više od nomrale za pariod od 1991. do 2020. A u poređenju sa predindustrijskom erom to je toplije za 1,660 stepen Celzijsa.
Kopernikus navodi da je januar osmi mjesec zaredom u kome je oborena rekordno visoka mjesečna temperatura.
Mjesec je obilježen toplotnim talasom u Južnoj Americi, gdje su registrovane rekordne temperature i razorni požari u Kolumbiji i u Čileu, sa desetinama poginulih u regionu Valparaiso.
Uprkos epizodama hladnoće i ponekad velikih padavina u nekim djelovima svijeta, izuzetno toplo vrijeme takođe je konstatovano u Španiji i na jugu Francuske kao i u nekim djelovima SAD, Kanadi, Africi, Bliskom istoku ili centralnoj Aziji.
Površina okeana takođe je pretjerano zagrijana sa novim rekordom za januar od 20,97 stepena Celzijusa prosječne temperature. To je drugi najtopliji mjesec za površinu okeana ako se računaju svi mjeseci, manje od 0,01 stepen Celzijusa od prethodnog rekorda u avgusstu 2023 (20,98 stepeni Celzijusa). Ova godina počinje novim rekordno toplim mjesecom, rekla je Samanta Bardžes, pomoćnica šefa za službu za klimatske promjene Kopernikusa, dodajući da je „brzo smanjenje emisija gasa sa efektom staklene bašte jedini način da se zaustavi rast svjetskih temperatura“.
Sredinom januara Svjetska meteorološka agencija i Američka agencija za posmatranje okeana i atmosfere (NOAA) su upozorili da bi 2024. mogla da obori rekorde zabilježene prethodne godine.
