Više od trećine (38 odsto) u toku ove godine posađenih novih velikih sadnica dendroflore u tivatskom Velikom gradskom parku se već osušilo, ili je u toliko lošem stanju da će najvjerovatnije uginuti.
Proizilazi to iz odgovora na pitanja “Vijesti” u vezi sa (ne)uspješnom najnovijom velikom akcijom obogaćivanja dendroflore u zaštićenom objektu prirode, dobijenom od Sekretarijata za uređenje prostora.
Podgorička kompanija “Ekoplant” početkom godine je, nakon dobijenog tendera, obavila sadnju stotinjak novih velikih sadnica više vrsta drveća. Međutim, dobar dio tih sadnica nije se uspješno primio, ili se u međuvremenu potpuno osušio.
“Po podacima kojima raspolaže Sekretarijat za uređenje prostora, od ukupno ugovorenog broja od 110 sadnica (16 vrsta sa pet do 10 sadnica od svake vrste) – kroz nekoliko faza, od strane dobavljača zasađeno je 100 sadnica, na raznim djelovima parkovske površine, u skladu s naslijeđenom koncepcijom prostora. Preostalo je da se zasadi 10 sadnica, za koje je prema informacijama dostavljenim od strane dobavljača, otežan uvoz. Od tog broja je obilaskom terena početkom avgusta mjeseca evidentirano ukupno 38 primjeraka koji su u lošem stanju. To su sadnice koje se nalaze na frekventnim pozicijama kod gradske kapele, duž šetne staze koja povezuje prostor gradske kapele i Šetalište kapetana Marka Krstovića i u blizini ulaza u park zapadno u odnosu na Dom zdravlja Tivat”, rečeno je “Vijestima” iz lokalne uprave koja godišnje izdvaja značajne sume novca za održavanje i uređivanje kompleksa Velikog gradskog parka.
Na pitanje što je uzrok sušenju i propadanju ovako značajnog broja novoposađenog drveća u parku koji bi se trebalo redovno kontrolisati, održavati i zalivati, te ko je zbog toga kriv i o čijem će trošku osušene sadnice biti zamijenjene novima, iz Sekretarijata su odgovorili da je na to uticalo više faktora.
“Kako se radi o biljkama, koje su živi organizmi i na čije uspješno primanje prilikom presađivanja utiče veliki broj činilaca, pretpostavka je da su sadnice koje su suve i u lošem stanju, doživjele stres prilikom manevrisanja i sadnje, što je u pravilu prepoznato kao veći rizik kod krupnijih sadnica. Takođe, značajan faktor su ekstremne toplote”, objasnili su iz Opštine.
Ističu da je “predviđena zamjenska sadnja ovih primjeraka nakon ponovnog stavljanja u rad sistema za zalivanje i kada budu pogodniji vremenski uslovi za sadnju biljaka (nakon prolaska perioda ekstremnih vrućina, suše i toplotnih talasa)”.
“Opština Tivat će nastojati da s dobavljačem utvrdi uzroke nastalih oštećenja i dogovori da dobavljač zamijeni sadnice koje su propale odnosno u lošem su stanju”, poručili su iz Sekretarijata za uređenje prostora.
Naglasili su da su im iz Komunalnog preduzeća Tivat, koje je zvanični upravljač Velikog gradskog parka, potvrdili da je “Služba zelenila uredno vršila zalivanje novozasađenih biljaka, međutim, pored svih napora određeni broj tih biljaka je u lošem stanju”.
Podgorički “Ekoplant” bio je jedini ponuđač na tenderu za obogaćivanje dendroflore Velikog gradskog parka koji je Opština Tivat sprovela krajem prošle godine. Prema tom ugovoru, “Ekoplant” je u obavezi da isporuči i u kompleksu Velikog gradskog parka posadi ukupno 110 sadnica novog drveća, što joj lokalna uprava Tivta plaća 41.322 eura sa PDV-om. Tenderskom dokumentacijom od isporučioca i izvođača je traženo da nabave i u parku obave sadnju ukupno 110 novih sadnica drveća minimalne visine 3,5 metara. Tada su naručeni novi primjerci himalajskog kedra, čempresa uskopiramidalne i široke krošnje, monterejskog čempresa, močvarnog čempresa, pinjola, alepskog bora, himalajskog bora, sitnolisne i krupnolisne lipe, česmine, crnog jasena, graba, mliječa, gorskog javora, rogača i likvidambara. Propozicijama tendera, isporučilac je dužan da Opštini Tivat pruži garanciju da u naredne najmanje tri godine, dok se ne postigne puno ukorjenjivanje, neće doći do izvaljivanja novoposađenog drveća.
“Radovi na isporuci, pripremi terena i sadnji treba da budu izvedeni u skladu s mjerama zaštite koje su propisane Odlukom o proglašenju zaštićenog prirodnog dobra Veliki gradski park u Tivtu i pravilima struke, odnosno na način da se ne naruše estetske, biološke i ambijentalne vrijednosti parka, a da sadnice ispunjavaju standarde i kvalitet, te da prilikom sadnje budu na odgovarajući način ankerisane. Tokom izvođenja radova potrebno je obezbijediti lokaciju na kojoj se izvode radovi, radi ograničavanja kretanja posjetilaca i zaštite lica i imovine, a po završetku radova ukloniti višak materijala i okolni prostor dovesti u prvobitno stanje. Izvještaj o sprovedenim radovima, koji obuhvata narativni opis i fotodokumentaciju (fotografije snimljene tokom izvođenja radova i nakon obavljene sadnje) treba da bude sačinjen i dostavljen naručiocu u analognoj i digitalnoj formi (po jedan primjerak) uz račun po završetku radova”, pisalo je, pored ostaloga, u tenderu.
Pretpostavka je da su sadnice, koje su suve i u lošem stanju, doživjele stres prilikom manevrisanja i sadnje, što je u pravilu prepoznato kao veći rizik kod krupnijih sadnica. Takođe, značajan faktor su ekstremne toplote…
Iz Opštine Tivat “Vijestima” je potrvrđeno da trenutno nije u fukciji ni sistem za automatsko zalivanje biljaka u Velikom gradskom parku, za čiju je nabavku i instaliranje, na površini od preko 19.000 kvadarata, lokalna uprava 2024. godine izdvojila 81.628 eura. Smatraju da su glavni uzrok tome upravo radovi na sadnji novog drveća u parku, a koje je obavio “Ekoplant”.
“Sistem za zalivanje u Velikom gradskom parku trenutno nije u funkciji. Gotovo je izvjesno da su razlozi oštećenja nastala tokom radova na sadnji biljaka i česta su i oštećenja kao posljedica vandalizma. Naime, prilikom izvođenja radova na izgradnji sistema za zalivanje došlo je do manjih odstupanja trasa cjevovoda malih promjera (zbog korjenovog sistema stabala čija se veličina i pozicija nije mogla tačno predvidjeti tokom projektovanja), a koja u konačnom nisu evidentirana što je dovelo do manjih oštećenja prilikom iskopa sadnih jama. Iako je dio oštećenja saniran uporedo ili nakon sadnje biljaka, potrebne su dodatne popravke, kontrola i puštanje u rad sistema. Predviđeno je da sistem za zalivanje, nakon prilično dugotrajnih i komplikovanih, zakonom propisanih administrativnih koraka (postupak javne nabavke), bude stavljen u funkciju u najskorijem mogućem roku, o trošku Opštine Tivat. Sredstva planirana za ovu svrhu iznose 2.500 eura + PDV, što osim navedenih neophodnih popravki obuhvata i redovno održavanje sistema za zalivanje uz kontrolisanje funkcionalnosti i vršenje potrebnih popravki u periodu od 90 dana od dana zaključivanja ugovora”, objasnili su iz Sekretarijata za uređenje prostra.
Naglasili su da će se prilikom popravke sistema i njegovog daljeg održavanja, “evidentirati sva odstupanja trasa cjevovoda nastala prilikom izvođenja, kako u budućnosti ne bi dolazilo do sličnih problema”.
“Takođe će se vršiti dodatne obuke zaposlenih koji upravljaju sistemom, kako bi njegovo funkcionisanje bilo što efikasnije.”
