Spor koji je 2011. godine zbog naknade štete pokrenuo australijski biznismen srpskog porijekla Miroslav Džek Samardžija protiv Opštine Tivat, jer nije mogao da gradi luksuzni kompleks u mjestu Lepetane – još jednom je stigao u Viši sud.
Samardžija je Opštinu tužio jer je 2007. godine izmijenila plansku dokumentaciju, po kojoj je prethodno planirao gradnju “Of shore Centra Lepetane” na oko 6,2 hiljada kvadrata na kosini brda Vrmac prema Stolivu. Samardžiji je kroz izmjene Generalnog urbanističkog plana (GUP) za Tivat 2002. godine, namjena zemljišta prebačena iz pašnjaka u individualno stanovanje i turističke sadržaje, uz zeleno svjetlo tadašnjeg gradonačelnika Zorana Jankovića (DPS).
Do izgradnje projekata nije došlo jer Samardžija u narednim godinama nije zatražio građevinsku dozvolu, dok je 2010. godine usvojen Prostorno-urbanistički plan (PUP) za Tivat, čime su parcele pretvorene u zelene površine jer je utvrđeno da nisu za gradnju. Samardžija je zato tužio Opštinu u sporu vrijednom 12,5 miliona eura, kako bi nadoknadio štetu.
Osnovni sud u Nikšiću je u julu ove godine presudio da primorska opština mora da mu isplati 1.158.562 eura, sa kamatom od 2010. godine, odnosno oko 3,29 miliona eura i 103,87 hiljada za troškove postupka. Opština Tivat je na tu, drugu po redu presudu, uložila žalbu, pa o sudbini spora još jednom odlučuje Viši sud.
Po pisanju “Vijesti” iz jula 2015. godine, Samardžija je ranije posjekao i skoro svo rastinje na svom placu u Lepetanima, zbog čega se pokrenulo klizište koje je desetinama tona zemlje zatrpalo lokalni put Tivat-Kotor preko Prčanja. Tada je uništeno dvadesetak metara obalnog kamenog zida, ali za to nikada nije snosio posljedice.
Dokumentacija o ovom sporu u Tivtu je, kako saznaju “Vijesti”, dospjela i u Specijalno državno tužilaštvo.
Opština u žalbi tvrdi da je presuda u korist Samardžije neodrživa, da nije imao građevinsku dozvolu pa nije moglo biti izgubljene dobiti, da je posjedovao svega 300 kvadrata u Lepetanima i da se na ostale upisao tek deset godina kasnije i da ne može da tuži retroaktivno, da je za projekat uplatio desetine hiljada maraka ali da se uplate ne mogu verifikovati…
Izmjena namjene parcela kako tvrde, nije bila obavezujuća jer je Samardžiji predočeno da će njegov projekat imati u vidu te da su izmjene važile pet godina. Opština Tivat spori presudu i tvrde da su parcele plaćene 90.000 eura dok za odštetu moraju da plate 36 puta više ili 3,29 miliona eura.
Tvrde da je tužba podnijeta u Kotoru, ali da je u julu 2014. godine Vrhovni sud protivzakonito usvojio predlog Samardžije da se predmet prebaci u Osnovni sud u Nikšiću po članu 66 Zakona o parničnom postupku (ZPP), zbog velike opterećenosti suda u Kotoru.
Navode da godišnji izvještaj Sudskog savjeta za 2014. godinu pokazuje da je sud u Kotoru bio rasterećen jer je te godine primio 411 delegiranih predmeta, dok onaj u Nikšiću nije primio nijedan jer je bio opterećen poslom. Spore što se njihov slučaj ne pominje kao delegiran i tvrde da je Sudsko vijeće Vrhovnog suda uz pomoć ili podmetanje Sudskog savjeta, obmanulo Skupštinu. Na čelu Vrhovnog suda tada je bila Vesna Medenica .
“To kažu dvije identične grešne presude Osnovnog suda u Nikšiću. Uprkos jasnim stavovima i nalozima, i upadljivm upitima Višeg i Vrhovnog suda. Riječ je o projektu jer tužilac u Nikšiću bez obzira na više sudske instance i argumente, uvijek će donijeti presudu u korist tužioca. U tom sudu je vladac. Osnovni sud u Nikšiću ne mari, omalovažava, ne haje, on bagateliše i potpuno nipodaštava stavove hijerarhijski viših sudskih instanci, odaje utisak da je sud u Nikšiću iznad svih sudova Crne Gore jer nijednom riječju u presudi ne objašnjava zašto to radi, ne daje nikakve argumente, ne komentariše, već je jednostavno prepisao izreku prethodne presude iz 2019. godine. Takav je izgleda bio zadatak”, navodi Opština u žalbi.
Oni tvrde da je Samardžija davao lažne adrese prebivališta radi zastare predmeta, da je upucan 2005. na Dedinju i da je po pisanjima balkanskih medija bio pripadnik Legije stranaca, Pobune crvenih beretki, Jedinice za specijalne operacije Srbije, da je po ubistvu tamošnjeg premijera Zorana Đinđića bio na listi uhapšenih…
Da je u ovom periodu delegiran veliki broj ostalih predmeta iz suda u Kotoru, potvrdili su “Vijestima” i iz Vrhovnog suda. Oni su kazali da je spor 2014. godine izmješten na predlog kotorskog suda, tj. rješenjem Vrhovnog koje je donijelo vijeće koje su činili Gavrilo Čabarkapa i Vesna Begović i predsjednik Radoje Orović .
Ističu da je to učinjeno zbog velikog broja neriješenih predmeta i preopterećenosti sudija koje se u Kotoru bave građanskom materijom, što je dovelo u pitanje ažurnost i mogućnost blagovremenog rješavanja predmeta. Dodali su da je to važan razlog za delegiranje spora, što je propisano članom 66 ZPP i konstatovano u rješenju.
“Spor koji vodi Samardžija protiv Opštine i Urbanističkog instituta Republike Slovenije dospio je do Vrhovnog suda. Vrhovni sud je odlučivao o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Podgorici. Odlukom Vrhovnog suda od 10. februara 2023. godine revizija je odbijena kao neosnovana. Predmet ispitivanja u postupku po reviziji, bila je presuda Višeg suda u Podgorici u dijelu kojim je odlučeno o zahtjevu tužioca za isplatu naknade materijalne štete u vidu izmakle koristi, u odnosu na koju je utvrđeno da je donijeta bez počinjenih bitnih povreda odredaba parničnog postupka i uz pravilnu primjenu materijalnog prava”, istakli su iz Vrhovnog suda.
Advokat Samardžije Perko Gluščević ”Vijestima” je kazao da je Osnovni sud u Nikšiću već jednom donio odluku kojom je tužba djelimično usvojena, ali da je Viši sud u Podgorici ukinuo, pa se o predmetu ponovo odlučivalo. Istakao je da je sud u julu ove godine opet presudio u korist Samardžije…
“Očekujem da će Viši sud u Podgorici ovaj put odbiti žalbu tužene kao neosnovanu i potvrditi presudu Osnovnog suda u Nikšiću i na taj način okončati ovaj decenijski postupak. Opština Tivat je prenamjenom zemljišta mog klijenta iz zemljišta označenog za “turizam-hoteli visoke kategorije” u “gradsko zelenilo”, u kojem nije moguća gradnja, nanijela štetu jer ga je onemogućila u mirnom korišćenju njegove imovine, koje pravo mu garantuje član 1 Protokola 1 uz Evropsku konvenciju i Ustav. Slična pravna situacija je riješena pred sudom u Strazburu u postupku “KIPS” protiv Crne Gore u kojoj je takođe korišćenjem položaja vlasti lokalna uprava nanijela štetu u značajnom iznosu”, kazao je Gluščević.
On je istakao da je u tom slučaju sud utvrdio da crnogorske vlasti nisu postupale blagovremeno i adekvatno, čime je onemogućeno “KIPS-u” da ispuni uslove i dobije građevinsku dozvolu te da je kompanija bila suočena sa stalnim mjienjanjem DUP-a, uvođenjem uslova, kupovinom dodatne kako bi se “kompletirala” novoosnovana parcela uz odbijanje izračunavanja naknada. Kazao je i da u tom slučaju nije bilo očuvanja pravične ravnoteže, zbog čega je “KIPS” podnosio pojedinačni i pretjerani teret, što je suprotno Protokolu 1.
Australijska komisija za hartije od vrijednosti i investicije je prošle godine, diskvalifikovala Samardžiju iz upravljanja korporacijama na maksimalno pet godina, zbog nepoštenog ponašanja i zanemarivanja dužnosti – što je dovelo do propasti tri kompanije.
Komisija ističe da su firme radile u Brizbejnu, da Samaržija nije podnosio poreske prijave, nije dostavio evidenciju stečajnom upravniku i nečasno se ponašao pri upravljanju jednom, tražeći povrat PDV-a, koristeći lažne fakture i bankovne izvode i prenoseći sredstva u korist drugih firmi…
“U periodu od 2019. do 2021. Samardžija je bio direktor ili službenik tri kompanije koje su ušle u likvidaciju. Tri firme su dugovale iznos od 2,34 miliona dolara neobezbijeđenim povjeriocima, uključujući 1,03 miliona poreskoj upravi. Diskvalifikovan je iz upravljanja korporacijama do aprila 2029”, piše na sajtu Komisije, kao i da je ranije osuđen i kažnjen sa 8.000 dolara za druge prestupe.
“Vijesti” su ranije pisale i da je Samardžiji, Vlada 1997. godine izdala u zakup Titovu vilu u Igalu, te da je biznismen nagomilao dugove za vodu, struju i ostale režije, pa ga je Institut tužio. On je uzvratio protivtužbom i tražio poništenje ugovora o zakupu vile i odštetu od 700.000 maraka, ali je Igalo napustio a epilog slučaja je ostao nepoznat.
