Objavljen je tekst Nacrta rezolucije o međunarodnom danu sjećanja na genocid u Srebrenici, u kojoj će Generalna skupština Ujedinjenih nacija (UN) glasati 23. maja, nakon nekoliko odgađanja, prenosi Al Džazira Balkans.
Formalni predlagači Rezolucije su Njemačka i Ruanda a sponzori više od 20 drugih država među kojima su i najuticajnije zapadne zemlje poput Sjedinjenih Američkih Država (SAD), Velike Britanije, Francuske i Italije.
Predsjednik Vlade Crne Gore Milojko Spajić rekao je 9 jula u Skuštini da će Crna Gora u Generalnoj skupštini UN glasati za rezoluciju o genocidu u Srebrenici.
Rezolucijom se:
– Odlučuje da se 11. jul proglasi Međunarodnim danom sjećanja i komemoracije genocida u Srebrenici 1995, koji će se obilježavati svake godine;
– Bezrezervno osuđuje svako negiranje genocida u Srebrenici kao istorijskog događaja, te podstiču države članice da poštuju utvrđene činjenice, uključujući razvijanje odgovarajućih programa kroz svoje obrazovne sisteme, idući u pravcu sprečavanja negiranja i iskrivljavanja, te ponavljanja genocida u budućnosti;
Takođe bez rezerve se osuđuju radnje koje veličaju one koji su osuđeni za ratne zločine, zločine protiv čovječnosti i genocid pred međunarodnim sudovima, uključujući odgovorne za genocid u Srebrenici;
Ističe važnost dovršetka procesa pronalaženja i identifikovanja preostalih žrtava genocida u Srebrenici i u skladu s njima se dostojanstveno ukopanju, te se poziva na nastavak procesuiranja počinilaca genocida u Srebrenici koji se tek trebaju suočiti s pravdom;
Podstiču se sve države da se u potpunosti pridržavaju svojih obaveza prema Konvenciji o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, prema potrebi, i međunarodnog običajnog prava o sprječavanju i kažnjavanju genocida, s dužnim obzirom na relevantne odluke Međunarodnog suda pravde;
Zahtijeva se od generalnog sekretara da uspostavi program informisanja pod nazivom „Genocid u Srebrenici i Ujedinjene nacije“, koji započinje svoje djelovanje pripreme za 30. godišnjicu 2025, te se takođe traži od generalnog sekretara da ovu rezoluciju iznese u javnost svim državama članicama, organizacijama sistema UN-a i organizacijama civilnog društva za odgovarajuće poštovanje;
Poziva sve države članice, organizacije sistema UN-a, druge međunarodne i regionalne organizacije i civilno društvo, uključujući nevladine organizacije, akademske institucije i druge relevantne učesnike na obilježavanje Međunarodnog dana, uključujući posebna obilježavanja i aktivnosti u znak sjećanja i odavanja počasti žrtvama genocida u Srebrenici 1995. kao i odgovarajuće aktivnosti obrazovanja i podizanja javne svijesti.
Hrvatski novinar i dopisnik Al Džazire iz Vašingtona Ivica Puljić ranije je saopštio da će biti usvojen jedan od dva amandmana Vlade Crne Gore na predlog rezolucije Ujedinjenih nacija (UN) o genocidu u Srebrenici („Međunarodni dan sjećanja i pomena genocida u Srebrenici 1995“).
„Čeka se da se zvanično kao dodatak nacrta uvede crnogorski prvi amandman o pojedinačnoj krivici. Drugi amandman otpada“, napisao je Puljić na Iksu kasno sinoć.
On je juče objavio kako izgleda da glasanje o rezoluciji neće biti održano 16. maja.
„Vijesti“ su ranije ovog mjeseca objavile da u prvom amandmanu piše: „… Ponavljajući da je krivica za zločin genocida individualizovana, te se ne može pripisati bilo kojoj etničkoj, vjerskoj ili drugoj skupini ili zajednici u cjelini“.
U drugom se navodi: „Potvrđujući nepovredivost opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini u svim njegovim odredbama“.
U početku se predlagači Rezolucije pozivaju na Povelju UN-a, Opštu deklaraciju o ljudskim pravima i Konvenciju o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, te podsjećaju na Rezoluciju Vijeća sigurnosti 819 od 16. aprila 1993. kojom se Srebrenica proglašava zaštićenom zonom, potom na Rezoluciju 827 od 25. maja 1993. o osnivanju Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju i Rezoluciju 1966 od 22. decembra 2010. o osnivanju Međunarodnog rezidualnog mehanizma za kaznene sudove.
Takođe se podsjeća na sve presude Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju, posebno njih osam koje sadrže osuđujuće presude za zločin genocida protiv Bošnjaka počinjenih u Srebrenici 1995. godine.
„Države trebaju okončati nekažnjivost i, u tu svrhu, temeljito istražiti i krivično goniti, u skladu sa svojim relevantnim međunarodnim pravnim obavezama i svojim domaćim pravom, osobe odgovorne za takva djela, kako bi se izbjeglo njihovo ponavljanje i tražio održivi mir, pravda, istina i pomirenje“, navode autori Rezolucije.
Srbija i entitet Republika Srpska u Bosni i Hercegovini BiH se protive Rezoluciji, a u UN-u računaju na podršku Rusije i Kine te zemalja Afrike i Južne Amerike.
Rusija je 2015. u Savjetu bezbjednosti UN-a blokirala usvajanje rezolucije o osudi genocida u Srebrenici koju je predložila Velika Britanija, a rezoluciju su podržale Sjedinjene Američke Države i zemlje Evropske unije.
Pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu (ICJ) masovni zločin u Srebrenici označen je kao genocid koji su počinili pripadnici vojske Republike Srpske, a Srbija (tada u zajednici s Crnom Gorom) označena je kao odgovorna što nije učinila ništa da se genocid spriječi i da kazni počinioce.
Za genocid i zločine u Srebrenici nad više od 8.000 bošnjačkih muškaraca i dječaka pred međunarodnim sudovima, uključujući i UN-ov Međunarodni kazneni sud za bivšu Jugoslaviju, osuđeno je više od 50 osoba na više od 700 godina zatvora. Među osuđenim na doživotne kazne zatvora su i prvi predsjedik Republike Srpske Radovan Karadžić i general vojske RS-a Ratko Mladić.
