U skupštinskoj proceduri nalazi se Zakon o izvršenju kazni zatvora, novčane kazne i mjera bezbjednosti, koji donosi sveobuhvatne izmjene i modernizaciju sistema izvršenja krivičnih sankcija u skladu sa najvišim međunarodnim standardima poštovanja ljudskih prava lica lišenih slobode, piše CDM.
“Razlozi za donošenje novog zakona proističu iz potrebe da se postojeći sistem prilagodi savremenim praksama i unaprijedi efikasnost Uprave za izvršenje krivičnih sankcija. Novi propis nije rezultat obaveza prema Evropskoj uniji, već odgovara praktičnim izazovima koji su uočeni tokom primjene važećeg zakona. Zakon je u potpunosti usklađen sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima, Evropskim zatvorskim pravilima i preporukama Savjeta Evrope i Ujedinjenih nacija, čime se dodatno jača zaštita prava zatvorenika i standardi humanog postupanja”, navodi se u tekstu predloženog zakona.
Najveći akcenat zakona stavljen je na resocijalizaciju i reintegraciju zatvorenika u društvo. Propis uvodi specijalizovane programe tretmana, pripremu zatvorenika za otpust i mogućnost detaljnog uređenja ovih procesa podzakonskim aktima.
“Cilj je da zatvorenici po izlasku iz zatvora imaju veće šanse za novi početak i manji rizik od povratništva. Time se ostvaruju dugoročne koristi ne samo za pojedince već i za društvo u cjelini”, ističe se u dokumentu.
Zakon precizno uređuje pravo zatvorenika na zdravstvenu zaštitu, koja mora biti na nivou zaštite dostupne građanima na slobodi. Novina je mogućnost da zatvorenik podnese prigovor Ministarstvu zdravlja ako mu je uskraćena adekvatna medicinska usluga.
Posebno su definisana prava na rad i naknadu za rad, uključujući uvođenje punog i nepunog radnog vremena i minimalne neto zarade za puno radno vrijeme.
U cilju očuvanja porodičnih i socijalnih veza, zakon propisuje i mogućnost korišćenja zatvorskog telefona o trošku Uprave, za one zatvorenike koji ne mogu sami da plate troškove poziva.
Propisuje se i postupanje sa zabranjenim predmetima, njihovo oduzimanje i sankcionisanje pokušaja unošenja.
“Novi zakon takođe uvodi mogućnost brisanja disciplinskih mjera zatvorenicima koji pokažu napredak u ponašanju, čime se podstiče rehabilitacija i pošten odnos prema disciplini. Uređuje se i postupak uslovnog otpusta, uz obavezu Uprave i Ministarstva pravde da dostave sudu detaljan izvještaj o ponašanju i rehabilitaciji osuđenika, kao i rokove za odlučivanje, čime se obezbjeđuje veća efikasnost i transparentnost”, naglašava se u dokumentu.
Zakon predviđa uvođenje novih zvanja i dodatnih uslova za zasnivanje radnog odnosa u zatvorskoj službi, uključujući bezbjednosne i zdravstvene provjere.
Zaposleni u zatvorskom sistemu, suočeni sa visokim nivoom stresa i rizika, dobiće pravo na staž osiguranja sa uvećanim trajanjem i povoljnije uslove za odlazak u penziju, što bi trebalo da doprinese zadržavanju kvalifikovanog kadra.
Takođe, zakon uvodi mogućnost da službenici obezbjeđenja nose službeno oružje van radnog vremena u posebnim, opravdanim situacijama, uz obavezne mjere bezbjednosti. Predviđeno je i snimanje postupanja službenika, čime se povećava transparentnost i odgovornost u radu.
“Jedna od značajnih novina je licenciranje nevladinih organizacija koje pružaju usluge zatvorenicima. Time se garantuje da organizacije koje djeluju u zatvorskom sistemu posjeduju stručnost i poštuju profesionalne standarde, čime doprinose efikasnosti i humanizaciji penološkog sistema”, piše između ostalog u dokumentu.
