Evropska unija je vrlo blizu rješenja za finansiranje Ukrajine u 2026. i 2027. godini, koje bi podržala makar kvalifikovana većina država članica, izjavio je u predsjedavajući samitima EU, Antonio Košta.
Lideri EU su 23. oktobra obećali da će obezbijediti finansijsku podršku Kijevu tokom naredne dvije godine, dok se Ukrajina brani od ruske invazije, a američki doprinosi se smanjuju.
Lideri treba da odluče na samitu 18. decembra u Briselu kako da ispune to obećanje. Košta je novinarima u Dablinu rekao da će ih držati za stolom danima, ako bude potrebno, dok ne postignu dogovor, prenosi agencija Rojters.
Pošto se većina vlada EU bori sa velikim javnim dugovima, za njih je najpoželjniji način finansiranja ukrajinske odbrane stavljanje u funkciju oko 210 milijardi eura ruske državne imovine koja je zamrznuta u Evropi nakon što je Moskva izvršila invaziju na Ukrajinu 2022. godine.
Uprkos političkom zamahu, projekat nije jednostavan jer Belgija, gdje se nalazi najveći dio zamrznute imovine, traži garancije od drugih članica EU da bi dijelile sve eventualne finansijske posljedice ukoliko bi Rusija uspješno tužila Belgiju zbog ovog mehanizma.
Razgovori o obezbjeđivanju garancija Belgiji su u toku i kulminiraće na samitu – Evropskom savjetu.
„Sada radimo na finom podešavanju pravnog i tehničkog rješenja koje bi moglo dobiti saglasnost najmanje kvalifikovane većine država članica. Mislim da smo vrlo blizu rješenja“, rekao je Košta.
„Za mene je sigurno da ćemo 18. decembra donijeti odluku. Ali, kao što sam podijelio sa kolegama, ako bude potrebno, nastavićemo 19. ili 20. decembra – sve dok ne dođemo do pozitivnog zaključka“, kazao je on.
Održavanje ukrajinskog finansiranja i odbrane ključno je za EU, jer blok rusku invaziju vidi kao prijetnju sopstvenoj bezbjednosti. Većina država članica vjeruje da, dok god je Moskva vojno angažovana u Ukrajini, neće napasti nijednu zemlju EU, čime Evropi ostaje vrijeme da pripremi sopstvenu odbranu.
Evropska komisija želi da izda „reparacioni kredit“ Ukrajini u iznosu do 165 milijardi eura, tako što bi od svih institucija u državama članicama koje drže ruska sredstva zatražila da ih zamijene za evropske obveznice sa AAA rejtingom, koje izdaje Komisija. Novac bi potom bio isplaćivan Ukrajini u ratama tokom naredne dvije godine, piše Rojters.
Kako bi se rizik od ruske odmazde raspodijelio, Belgija želi da i druge zemlje G7 koje posjeduju rusku državnu imovinu – poput Britanije, Kanade ili Japana – primijene isti model.
Britanski premijer Kir Starmer je 25. novembra izjavio da je London spreman da se uključi u evropsku inicijativu podrške Ukrajini zasnovanu na vrijednosti zamrznute ruske imovine.
List Gardijan je u ponedjeljak objavio da je London spreman da ustupi osam milijardi funti imovine zamrznute u Britaniji za podršku Ukrajini.
Kanada je u oktobru saopštila da će razmotriti takvu opciju, dok Japan još nije odlučio na koji način će konkretno proširiti finansijsku podršku Ukrajini, iako nije isključio mogućnost korišćenja zamrznute ruske imovine pod svojom jurisdikcijom.
