„Sve, svi, svuda,“ zabrinjuavajući je rezultat godišnjeg izvještaja Evropskog centra za nadzor droge i zavisnosti (EMCDDA) za 2023. godinu, u kojem se navodi da su ilegalne droge svuda, da se bilo koja psihoaktivna supstanca može pronaći na tržištu.
Posljedice mračnog i kompleksnog evropskog tržišta drogama osjećaju se u svakom dijelu kontinenta, prenosi Politico.
Izvještaj „još jednom jasno pokazuje da se problemi sa zloupotrebom droga mogu pronaći svuda u društvu,” kazao je direktor EMCDDA-e, Aleksis Gosdel. Zapljenjuju se rekordne količine droge, postojeće droge postaju sve jače, a sve više se pojavljuju i nove sintetičke droge.
Evropska komesarka za unutrašnje poslove Ilva Johanson kaže da je „duboko zabrinjava što su supstance koje se konzumiraju u današnjoj Evropi možda i još štetnije od onih iz prošlosti“.
Za Evropu to borbu protiv droge i povezanih zločina čini još težom, prenosi N1 . Od sve starijih korisnika opijata do novih sintetičkih droga s nepoznatim opasnostima, Politico donosi šest ključnih tačaka iz izvještaja.
Najprije treba napomenuti količine. Rekordne količine poznatih droga zapljenjuju se širom Evrope, a na tržištu se pojavilo i mnogo dosad nepoznatih supstanci.
Prije dvije godine, zemlje članice EU-a zaplijenile su najveće količine smole kanabisa (816 tona) i biljnog kanabisa (256 tona) u posljednjih deset godina. Količina heroina koju su zaplijenile države EU udvostručila se 2021. u poređenju s godinom ranije i dostigla 9,5 tona, a Turska je zaplijenila rekordne 22,2 tone iste godine.
Rekordna količina kokaina, više od 300 tona, zaplijenjena je od strane zemalja EU 2021. godine: 96 tona u Belgiji, 72 tone u Holandiji i 49 tona u Španiji.
Istovremeno, nove droge zapanjujućom brzinom se pojavljuju na ulicama, stvarajući probleme za javno zdravlje.
Prošle godine u EU je prijavljen pronalazak 41 novih psihoaktivnih supstanci (NPS) – ukupan broj takvih supstanci koje nadzire EMCDDA time se popeo na 930.
Kokain je najčešće korišćeni stimulans u Evropi. Prošle godine konzumiralo ga je oko 3,7 miliona odraslih. Sada i proizvodnja bijelog praha raste u Evropi. Godine 2021. ugašene su 34 laboratorije za kokain, što je porast u odnosu na 2020. kad ih je ugašeno 23.
Antverpen je još uvijek najpopularnija tačka za uvoz kokaina iz drugih djelova svijeta. Preliminarni podaci za 2022. pokazuju da je te godine zaplijenjeno 110 tona kokaina (godinu prije zaplijenjena je 91 tona), a testiranje otpadnih voda pokazuje najviše nivoe konzumacije upravo u tom gradu.
Međutim, grupe za krijumčarenje kokaina sve više se orjentišu na manje luke Evropske unije i pograničnih zemalja, koje su ranjivije na krijumčarske aktivnosti.
To može objasniti činjenicu da čistoća kokaina u prodaji ostaje na visokom nivou, a njegova cijena je stabilna, usprkos velikoj količini zaplijenjene droge.
Proizvodi poput Spicea i K2 možda izgledaju kao osušeni kanabis, a zapravo se radi o drugim biljkama poprskanim sintetičkim kanabinoidi, stvorenim da utiču na isti dio mozga kao i kanabis kako bi prouzrokovali psihoaktivne efekte.
Te droge sve su učestalije u Evropi, a gotovo 13 evropskih zemalja prijavljuje porast u prijavama povezanim upravo s njima. Korisnici vjeruju da kupuju kanabis, međutim sintetički kanabinoidi su izuzetno jake supstance, piše u izvještaju, a nerazrijeđeni proizvodi mogu dovesti do trovanja.
U izvještaju se upozorava da bi ovo mogao biti tek vrh sante leda, budući da je vjerovatno kako su ove supstance mnogo pristupačnije, ali ih je teško detektovati.
Prvi legalni lijek dobijen od magičnih gljiva neće se pojaviti još nekoliko godina.
Pažnju privlače terapeutski potencijali psilocibina, ali i druge psihodelične droge koje su u kliničkom razvoja za mentalne bolesti.
„Postoje dokazi o nereguliranim programima aktivnim i u Evropskoj uniji i drugdje u kojima se psihodelične supstance koriste u sklopu velnesa ili terapeutskih ili spiritualnih intervencija“, piše u izvještaju.
Medijski natpisi o tim psihodelicima mogu „izazvati porast eksperimentalnog korišćenja ovih supstanci bez ljekarske podrške, što neke potencijalno ranjive pojedince stavlja u opasnost od negativnih ishoda“, navode autori.
Epidemija heroina iz 70-ih i 80-ih godina prošlog vijeka može objasniti zašto su evropski zavisnici o heroinu sve stariji.
Preko 60 odsto zavisnika koji primaju terapije za stabilizovanje starije je od 40 godina, a manje od 10 odsto ih je mlađe od 30, piše u izvještaju. Zbog toga pružaoci usluga za zavisnike moraju rješavati kompleksnije zdravstvene probleme u populacije koja postaje sve ranjivija, dodaje se.
To uključuje zdravstvene probleme povezane sa starenjem, ali i sa mentalnim zdravljem, društvenom izolacijom, zapošljavanjem i stambenim zbrinjavanjem.
Agencija poziva zemlje da osmisle efikasna partnerstva sa udruženjima za zdravlje i socijalnu podršku kako bi ti ljudi dobili pomoć.
Uz sve ovo, treba uzeti u obzir potencijalne posljedice zabrane maka koju su u aprilu prošle godine najavili Talibani.
Avganistan je već dugo najveći svjetski snabdjevač opijumom, a kada snabdjevanje stane, dileri će se okrenuti drugim, vjerovatno mnogo opasnijim izvorima.
U SAD je heroin uvelike zamijenjen ilegalno proizvedenim fentanilom, sintetičkim opijatom mnogo veće snage. Rizik od predoziranja mnogo je viši kod korišćenja fentanila.
„Prerano je da se govori o tome kako će zabrana uticati na tržište heroina u Evropi, ali postoje strahovi da bi nedostatak droge mogao biti povezan sa povećanjem ponude, ali i potražnje za sintetičkim opijatima,” piše u izvještaju.
