Evropska unija (EU) i Savjet Evrope (SE) potvrdili su svoje nedvosmisleno protivljenje smrtnoj kazni, u svim slučajevima i pod svim okolnostima.
„Više od dvije trećine država u svijetu ukinule su smrtnu kaznu zakonom ili u praksi. Tokom 2024. godine pozdravili smo ukidanje smrtne kazne u Zimbabveu, kao i ratifikaciju Drugog opcionog protokola uz Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima od strane Zambije i Obale Slonovače. Iste godine, rekordnih 130 država glasalo je u korist Rezolucije Generalne skupštine Ujedinjenih nacija o moratorijumu na primjenu smrtne kazne“. piše u saopštenju Savjeta Evrope.
Uprkos sve izraženijem globalnom trendu koji podržava ukidanje smrtne kazne, ova vrsta kažnjavanja se i dalje primjenjuje u određenim državama, navode.
„Pet zemalja sa najvećim brojem pogubljenja u 2024. godini bile su Kina, Iran, Saudijska Arabija, Irak i Jemen. Bjelorusija je jedina zemlja u Evropi koja još uvijek zadržava smrtnu kaznu. Pogubljenja su nastavljena i u Sjedinjenim Američkim Državama. Pozivamo one malobrojne države koje još uvijek sprovode smrtne presude da uvedu zakonski moratorijum kao prvi korak ka potpunom ukidanju smrtne kazne“, saopšteno je.
Zagovornici smrtne kazne, dodaju, često svoje argumente zasnivaju na odvraćanju od zločina.
„Međutim, istraživanja dosljedno pokazuju da države koje primjenjuju smrtnu kaznu nemaju niže stope kriminala od onih koje je ne primjenjuju. Smrtna kazna takođe čini moguće sudske greške nepovratnim i onemogućava bilo kakvu reformu i društvenu rehabilitaciju“.
Savjet Evrope i Evropska unija, kako se ističe, nastaviće da se suprotstavljaju narativima koji promovišu ponovno uvođenje smrtne kazne, uključujući i u Evropi, i da podstiču otvorenu i demokratsku debatu u pravcu njenog potpunog ukidanja u svim dijelovima svijeta.
„U tom kontekstu, pozdravljamo organizaciju Regionalnog kongresa protiv smrtne kazne u Japanu u novembru 2025. godine i Svjetskog kongresa protiv smrtne kazne u Francuskoj 2026. godine. Ovi događaji svjedoče o važnoj ulozi civilnog društva u zagovaranju svijeta bez smrtne kazne. Smrtna kazna, uključujući i sam proces koji vodi ka njenom izvršenju, predstavlja nečovječno ili ponižavajuće postupanje ili kaznu, kao i krajnje poricanje ljudskog dostojanstva. Evropska unija i Savjet Evrope pozivaju na njeno ukidanje“. piše u saopštenju.
