Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede primilo je više od 7.000 zahtjeva za ostvarivanje novčane nadoknade za bivše radnike ugašenih drvoprerađivačkih i šumarskih kompanija – pa će ove isplate državnu kasu koštati više od 80 miliona eura. Stečajci će tako dobijati po 12.000 eura, dok će onima koji su dobili otpremnine, iznos biti umanjen zavisno od tih isplata.
To je “Vijestima” zvanično rečeno iz Ministarstva poljoprivrede.
Zakon o ostvarivanju prava na finansijsku podršku licima koja su bila zaposlena u šumarskom i drvoprerađivačkom sektoru usvojen je sredinom juna u Skupštini, na predlog poslanika Demokrata, a njime je predviđena novčana naknada za one kojima je radni odnos prestao po osnovu stečaja, u firmama u čijoj vlasničkoj strukturi je bila država. Po Zakonu, novac će se isplaćivati iz državnog budžeta od početka do kraja 2026. godine.
“Ministarstvu poljoprivrede pristiglo je više od sedam hiljada zahtjeva za ostvarivanje prava na finansijsku podršku licima koji su bili zaposleni u privrednim društvima u sektoru drvoprerađivačke i šumarske industrije. Za isplatu ovih nadoknada biće potrebno više od 80 miliona eura. Najviše zahtjeva pristiglo je iz Berana i Rožaja. Komisija je pregledala dio dokumentacije, i odbijeni su samo oni koji nemaju zakonske osnove. Za sve čija dokumentacija nije potpuna – biće pozvani da dopune dokumentaciju. Pojedinačna isplata biće 12.000 eura po radniku, ukoliko nije primio ranije otpremninu. Ukoliko jeste, iznos će biti umanjen za 1.900 eura”, istakli su iz Ministarstva.
Država je do sada riješila ili rješava status radnika nekoliko bivših privrednih giganata, a među njima i cetinjske “Košute”. U “Košuti” je 1996. otvoren stečajni postupak koji je okončan 14. juna 2001. godine, pri čemu nisu isplaćena potraživanja radnika. Grupe stečajaca ove kompanije su tokom prošle godine aktivno obustavljale promet na dionici Cetinje – Podgorica i protestovale pred zgradom Vlade, kako bi više od 750 bivših radnika dobilo devet neisplaćenih plata i povezivanje radnog staža, u iznosu od 2,8 miliona eura. Isplate za njih su počele krajem prošle godine.
Premijer Milojko Spajić je u septembru prošle godine kazao da je za ove stečajce stigla pravda koju su čekali skoro tri decenije, te da je država spremna da izađe u susret svim radnicima i ispravi sve nepravde u posljednjih 30 godina.
U sličnoj situaciji kao radnici u šumarskim i drvoprerađivačkim kompanijama, bili su i bivši zaposleni u rudarsko-metalskom sektoru. Skupština je krajem 2021. godine usvojila Zakon o finansijskoj podršci za bivše zaposlene iz sektora rudarske i metalske industrije, a isplate za 6.000 ovih radnika njih i povezivanje njihovog radnog staža rađene su u više etapa, i to za zaposlene nikšićkog Rudnika boksita, Kombinata aluminijuma Podgorica, Rudnika olova i cinka u Mojkovcu, Rudnika Šuplja stijena, mrkog uglja Ivangrad, fabrike elektroda Piva, Željezare Nikšić…
U Crnoj Gori danas aktivno još protestuju radnici pljevaljske “Vektre Jakić” i fabrike “Radoje Dakić”. Država za bivše radnike “Radoje Dakića” svake godine isplaćuje milionske naknade, ali su iz Privrednog suda “Vijestima” prethodno kazali, da je ukupan iznos prijavljenih potraživanja ovih bivših zaposlenih po osnovu neisplaćenih plata, sa zakonskim zateznim kamatama – 49.950.000 eura.
U “Vektri Jakić” je proizvodnja prekinuta u decembru 2018. godine, nakon čega su zaposleni upućeni na Biro rada. Kompanija im je ostala dužna 15 do 20 plata, a doprinosi im nisu uplaćivani od dvije do pet godina. U nekadašnju korporaciju ŠIK “Velimir Jakić” prvi stečaj je uveden u maju 2004. godine, nakon čega je 2006. godine, “Vektra” Dragana Brkovića kupila imovinu fabrike za 1,6 miliona eura. Tada su obećane investicije od najmanje šest miliona i zapošljavanje 320 radnika. Sa tom imovinom Brković formira novu firmu “Vektru Jakić”, a država joj daje koncesije nad pljevaljskim šumama na 30 godina.
Kompanija, kao i druge iz Brkovićeve grupe u narednom periodu uzeli su više kredita, zalažući imovinu koju su dobili od države za 1,6 miliona. U 2012. u kompaniju je uveden stečaj kroz reorganizaciju. Državna revizorska institucija je u junu 2014. godine u izvještaju o reviziji utvrdila da je Vlada dala saglasnost za davanje koncesije za korišćenje šuma prije zvaničnog osnivanja i registracije “Vektre Jakić”.
U posljednjih deset godina uslijedilo je više sudskih postupaka sa povjeriocima, uvođenja pa prekidanja stečaja i postupaka reorganizacije, više pljenidbi pokretne i nepokretne imovine i radničkih protesta, do konačnog uvođenja stečaja.
Najviše šumarskih stečajaca je zahtjeve podnijelo iz sjevernog dijela Crne Gore, dok je dio dokumentacije stigao i od radnika bivših kompanija u centralnoj regiji, pokazuju podaci koje je “Vijestima” dostavilo Ministarstvo poljoprivrede.
Između ostalih, naknade su zatražili nekadašnji radnici firme “Mermer” iz Andrijevice, beranskih “Omorike komerc”, “Fabrike celuloze i papira”, “Fabrike papira Beranska”, kao i iz bjelopoljske “Špiro Dacić”.
Zahtjevi su stigli od stečajaca firmi “Gornji Ibar” i “Šumarstvo” iz Rožaja, kolašinskih “ŠIK Tara”, “Impregnacija”, “Export drvo”, ali i iz mojkovačkih “Vukman Kruščić” i “Pad”. Osim njih, dokumentacija je dostavljena i od bivših zaposlenih u pljevaljskoj korporaciji “Jakić”, firme “Špad” iz istog grada, iz podgoričke “Marko Radović” i “DIP Bor” iz Plava.
Za novčanu pomoć su se prijavili i stečajci nikšićkih “DIP Javorak” i “PAD”, danilovgradske “DP Pilana”, “Šumskog preduzeća” iz istog grada, kao i žabljačkog “BIP”.
Rok za prijavu ovih radnika bio je od početka jula do kraja septembra, dok su iz Ministarstva poljoprivrede naglasili da neće biti produženja roka.
Zakonski, isplatu mogu da dobiju oni koji su nakon stečaja otišli u prijevremenu penziju, radnici koji se nisu zapošljavali od prestanka radnog odnosa do uvođenja stečaja, bivši zaposleni koji nisu dobili otpremnine i oni koji su dobili naknade niže od 12.000 eura. Planirano je i da se naknada umanji za novac koji je radnik po osnovu otkaza, do sada dobio od Fonda rada.
Komisija je pregledala dio dokumentacije, i odbijeni su samo oni koji nemaju zakonske osnove. Za sve čija dokumentacija nije potpuna – biće pozvani da dopune dokumentaciju. Pojedinačna isplata biće 12.000 eura po radniku,ako nije primio ranije otpremninu. Ako jeste, iznos će biti umanjen za 1.900 eura”, istakli su iz Ministarstva
