Borba protiv fašizma i antisemitizma nije završena i potrebno je stalno suprotstavljati se politikama mržnje i nepoštovanja različitosti, koje su u prošlosti izazvale najveća stradanja u Evropi i svijetu, poručili su iz Centra za građansko obrazovanje (CGO).
Iz te nevladine organizacije su podsjetili da se danas obilježava Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma, u znak sjećanja na “Kristalnu noć”, nasilje počinjeno nad Jevrejima na njemačkim trgovima i ulicama, u noći između 9. i 10. novembra 1938. godine, koje je označilo početa progona Jevreja.
Koordinatorka programa u CGO-u Sara Čabarkapa podsjetila je da su tokom te noći nacisti ubili najmanje 100 Jevreja, deportovali oko 30 hiljada muškaraca Jevreja u koncentracione logore, uništili preko 1,4 hiljade sinagoga i mjesta za molitve i oštetili ili uništili preko sedam hiljada radnji čiji su vlasnici bili Jevreji.
Kako je navela u saopštenju, uslijedio je Drugi svjetski rat i Holokaust u kojem je ubijeno šest miliona Jevreja iz svih krajeva Evrope.
“Prije Drugog svjetskog rata u Crnoj Gori je živjelo oko 30 Jevreja, a samo dvoje ih je preživjelo. Ipak, Crna Gora tada bila utočište mnogima koji su bježali od progona i priključivali se partizanskom pokretu”, istakla je Čabarkapa.
Među njima je, dodaje, bio i Lujo Davičo, baletski igrač, pedagog, kompozitor i učesnik Narodnooslobodilačke borbe iz Beograda, koji je nakon okupacije došao u Podgoricu, a potom strijeljan u Nikšiću od italijanskih okupatora.
Čabarkapa je rekla da 9. novembar podsjeća na obavezu sjećanja i poštovanja žrtava nacističkog režima i njegovih saradnika, uključujući četnički i ustaški pokret.
Ona je kazala da, iako antisemitizam nikada nije bio dio crnogorske državne ideologije, zabrinjava što se danas sve češće veliča četnički kolaboracistički pokret i četnički vojvoda Pavle Đurišić, kojeg je Adolf Hitler odlikovao Željeznim krstom.
“Činjenica da je njegov spomenik našao mjesto u crkvi ukazuje na opasno podrivanje antifašističkih vrijednosti na kojima naše društvo počiva“, navela je Čabarkapa.
Ona je naglasila da Crna Gora mora ostati antifašističko društvo posvećeno zajedništvu i otporno na ekstremizam.
“Ćutanje na opasne narative i pojave je dozvola da se oni nastavljaju i šire. Zato se protiv fašizma uvijek mora dići glas, a institucije moraju pokazati jasan otklon od svih oblika mržnju prema grupama ljudi”, poručila je Čabarkapa.
