Zabranjena je blokada auto-puteva, brzih saobraćajnica, magistralnih, regionalnih ili lokalnih puteva i graničnih prelaza, ako time oni koji protestuju onemogućavaju ili otežavaju odvijanje saobraćaja i kretanje ostalih građana.
Za one koji to ne budu poštovali predviđene su novčane kazne u iznosima od 500 do 10.000 eura.
To stoji u predloženim izmjenama i dopunama zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama koje su predložili poslanici vladajuće većine.
Predlog izmjena propisa već je u skupštinskoj proceduri, a potpisuju ga Seid Hodžić sa liste Pokreta Evropa sad, Duško Stjepović (Demokrate), Jelena Kljajević (DNP), Dejan Đurović (NSD) i Bogdan Božović (SNP).
Aktuelni Zakon o javnim okupljanjima i javnim priredbama ne prepoznaje javne puteve i saobraćajnice kao prostor neprikladan za proteste.
“Vijestima” je iz Uprave policije prije desetak dana rečeno da građani u znak protesta blokiraju više saobraćajnica širom Crne Gore. Posebno su se osvrnuli na blokade saobraćajnice u mjestu Kruševo ždrijelo (Belveder), na magistralnom putu Cetinje – Podgorica, naglašavajući da nijedan protest do sada nije prijavljen.
Grupa građana Cetinja organizuje svakodnevne blokade puta prema Podgorici od početka februara, tražeći odgovornost nadležnih za dva masakra u prijestonici u kojima su ubijene 23 osobe.
Saopštili su i da je protest građana u Šavniku, odnosno blokada magistrale ka Žabljaku, prijavljena ukupno devet puta.
Šavnička opozicija, koju čini dio konstituenata državne vlasti, svakodnevno blokira put Šavnik – Žabljak od kraja februara, u znak protesta zbog reizbora Jugoslava Jakića (DPS) za predsjednika Opštine i činjenice da lokalni izbori nijesu završeni iako su održani još u oktobru 2022.
Iako su prošle godine, tokom blokada saobraćajnica prema Cetinju i Baru u ljetnjoj predsezoni, tvrdili nisu nadležni da sude o tome da li oni koji protestuju ugrožavaju ljudska prava i slobode drugih građana, iz UP su odgovorima redakciji ove godine podsjetili na više presuda Evropskog suda za ljudska prava u korist država.
Objašnjavaju da iako su okupljanja na saobraćajnicama bila mirna, ona su, prema ocjeni Evropskog suda “ometala normalno odvijanje saobraćaja i time ugrožavala prava drugih građana izazivanjem ozbiljnih posljedica za svakodnevni život”.
U obrazloženju predloženih izmjena stoji da se zabranjuje onemogućavanje odvijanja saobraćaja i ograničavanje kretanja građana, ali i preciznije definiše pojam organizatora javnog okupljanja i pooštrava kazneni okvir.
“Novčana kazna za pravno lice kao organizatora okupljanja povećava se sa dosadašnjih od 500 do 5.000 eura na iznos od 5.000 do 10.000 eura, čime zakonodavac jasno iskazuje namjeru da utiče preventivno i represivno na neodgovorno ponašanje prilikom organizovanja javnih skupova. U član je uvedena nova tačka kojom se posebno sankcioniše održavanje javnih okupljanja na auto-putevima, magistralnim, regionalnim i lokalnim putevima, kao i na graničnim prelazima, ukoliko se time onemogućava ili otežava odvijanje saobraćaja, ugrožava bezbjednost ili ograničava kretanje građana, što predstavlja značajnu novinu u normativnom okviru saobraćajne i javne bezbjednosti”, stoji u obrazloženju budućeg propisa.
Predlog zakon sada razdvaja odgovornost između pravnih i fizičkih lica. Budući propis uvodi i obaveza vođe okupljanja da, ukoliko se okupljanje odvija na auto-putevima, brzim saobraćajnicama, regionalnim, magistralnim i lokalnim putevima, kao i graničnim prelazima, mora omogućiti neometano odvijanje saobraćaja i kretanje građana.
“Pored pravnog lica kao organizatora, kaznama od 3.000 do 5.000 eura može biti sankcionisano i odgovorno lice unutar tog pravnog subjekta, dok fizičko lice kao organizator odgovara novčanom kaznom od 1.000 do 2.000 eura, a učesnik okupljanja koji prekrši novi propis kažnjava se sa 500 do 2.000 eura. Novčanom kaznom u povećanom rasponu – od 1.000 do 2.000 eura sada će se kažnjavati vođa okupljanja, čime se značajno podiže nivo sankcionisanja u odnosu na raniji okvir u rasponu od 100 do 500 eura. Ova izmjena jasno ukazuje na namjeru zakonodavca da kroz strožu kaznenu politiku utiče na veći stepen discipline i odgovornosti u rukovođenju javnim okupljanjem”, stoji u Predlogu zakona, koji potpisuje pet poslanika.
Poslanici ističu i da je donošenje Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o javnim okupljanjima “uslovljeno potrebom da se unaprijedi normativni okvir u cilju očuvanja javnog reda, bezbjednosti, slobode kretanja građana i nesmetanog odvijanja saobraćaja, posebno u kontekstu sve češćih okupljanja koja imaju za posljedicu blokadu saobraćajnica i ometanje rada nadležnih službi”.
“Predložene izmjene imaju za cilj uspostavljanje bolje ravnoteže između ustavnog prava na javno okupljanje i zaštite drugih temeljnih prava i sloboda, kao i nesmetanog funkcionisanja javnih sistema. Izmjene su usklađene s potrebama savremenog društva, izazovima u praksi i obavezama države u oblasti javne bezbjednosti i zaštite prava svih građana”, precizirano je u obrazloženju Predloga izmjena tog propisa.
Iz UP su “Vijestima” nedavno kazali da su u dva aktuelna slučaja blokada, kao i prilikom sličnih događaja u prethodnom periodu, detaljno analizirali legitimnost zahtjeva, kada su javna okupljanja prijavljena policiji aktom u vidu prijave, u skladu sa Zakonom, kao i ciljeva radi kojih se organizuju.
“Predstavnici Uprave policije na lokalnom nivou su u više navrata, u dijalogu sa organizatorima protesta (formalnim i neformalnim – kada skup nije zvanično prijavljen, odnosno kada se radilo o spontanom okupljanju), pokušali da postignu kompromisno rješenje kojim bi se omogućilo da uz alternativne mjere: blokada samo jedne saobraćajne trake, djelimična blokada puta, blokada saobraćajnice na drugoj lokaciji i slično, građani izraze svoj protest, da bi se drugim učesnicima u saobraćaju omogućilo nesmetano kretanje, ali takav dogovor još uvijek nije postignut”.
Iz UP su kazali da u skladu sa svojim nadležnostima nastavljaju da daju svoj doprinos u prevazilaženju i rješavanju nastale situacije.
Dodali su i da bi aktivno uključivanje i učešće predstavnika drugih državnih resora, organa i institucija, kao i dijalog sa organizatorima protesta u cilju rješavanja njihovih zahtjeva, moglo voditi ka rješenjima kojim bi se okončala konkretna javna okupljanja, pogotovo imajući u obzir neophodnost nesmetanog odvijanja predstojeće ljetnje turističke sezone.
