Evropski sud za ljudska prava (ESLJP) u Strazburu prihvatio je zahtjev Atlas grupe protiv Crne Gore, upućen zbog oduzimanja licenci za dvije banka – „Invest banke Montenegro“ i „Atlas banke“, uz procjenu da su sudovi u Crnoj Gori povrijedili pravo tužioca, Atlas grupe, pred svim državnim insitucijama kojima se obraćao u zahtjevu protiv države Crne Gore, saopšteno je danas iz Atlas grupe.
U saopštenju te kompanije na čijem je čelu Duško Knežević dodaje se da se u obrazloženju odluke ESLJP-a, koja je objavljena na zvaničnom sajtu tog suda, pozivaju dvije strane na mirno rješavanje spora, odnosno da se stranke dogovaraju.
„Da napomenemo, Evropski sud za ljudska prava, kao međunarodni sud Savjeta Evrope koji tumači Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, razmatra zahtjeve u kojima se tvrdi da je država ugovornica prekršila jedno ili više ljudskih prava navedenih u konvenciji ili njenim fakultativnim protokolima čiji je potpisnik država članica. Pošto je prethodno odbijeno pet zahtjeva Atlas grupe protiv Crne Gore, koje je u njeno ime redovno podnosio advokat Milovan Milošević iz Podgorice, Evropski sud za ljudska prava sada je po prvi put uzeo u razmatranje zahtjev kompanije Duška Kneževića – ‘Zahtjev br. 16762/24 ATLAS GRUPA protiv Crne Gore’. U objašnjenju ‘predmeta slučaja’, navodi se da ‘zahtjevi se odnose na navodni nedostatak pristupa sudu, s obzirom na to da su Upravni sud i Vrhovni sud odbili da ispitaju po suštini tužbe dvije kompanije podnosioca zahtjeva’. ‘Duško Knežević bio je jedini osnivač i vlasnik dvije kompanije podnosioca zahteva, koje su bile akcionari banaka ‘Invest banka Montenegro’ i ‘Atlas banka'“, piše u saopštenju Atlas grupe.
Iz te kompanije su rekli i da su u decembru 2018. godine dvije banke stavljene pod privremenu upravu i da su imenovani privremeni upravnici.
„U januaru 2019. godine Centralna banka Crne Gore je oduzela licencu, otvorila postupak insolvencije (obustavljanje plaćanja obaveza) i imenovala stečajnog upravnika u vezi sa ‘Invest bankom Montenegro’. Kompanije podnosioci zahtjeva, kao i druga pravna lica koja je osnovao i u vlasništvu Duška Kneževića i same banke, podnijele su tužbe protiv oduzimanja dozvole i pokretanja postupka insolvencije u vezi sa ‘Invest bankom Montenegro’, kao i uvođenja privremene uprave u ‘Atlas banku’. Između 10. marta i 11. juna 2020. godine, Upravni sud je odbacio tužbe, utvrdivši da akcionari nemaju pravo da osporavaju odluke koje se odnose na banke, koje su bile odvojena pravna lica, bez obzira na procenat njihovih akcija i bez obzira na to da li su djelovali odvojeno ili zajedno. Takođe je odbacio tužbe banaka kao podnijete od strane neovlašćenog lica, s obzirom na to da njihov zakonski zastupnik nije bio ovlašćen da postupa od strane privremenog/stečajnog upravnika“, kazali su iz Atlas grupe.
Ta kompanija u saopštenju navdi i da je između 9. aprila i 17. septembra 2020. godine, Vrhovni sud potvrdio ove odluke i u svih šest slučajeva utvrdio da samo privremeni upravnik može da se žali na odluku kojom se uvodi privremena uprava.
„Kompanije podnosioci zahtjeva podnijele su ukupno tri ustavne žalbe, žaleći se, u suštini, na nedostatak pristupa sudu. U trećoj ustavnoj žalbi, takođe su navele da predmet njihovog zahtjeva nije bilo uvođenje privremene uprave, već oduzimanje dozvole ‘Invest banci Montenegro’. Između 30. novembra 2023. i 10. aprila 2024. godine, Ustavni sud je odbacio ustavne žalbe kompanija podnosilaca zahtjeva. Te odluke su dostavljene kompanijama podnosiocima zahtjeva između 13. februara i 2. jula 2024. godine.Kompanije podnosioci zahtjeva se žale na osnovu članova 6 (Pravo na pravično suđenje) i 13 (Pravo na djelotvorni pravni lijek) Konvencije na nedostatak pristupa sudu ili bilo kom efikasnom domaćem pravnom lijeku“, rekli su iz Kneževićeve kompanije.
Atlas grupa navoid i da Evropski sud sugeriše „pitanja za stranke“:
1. Da li su žalbe kompanija podnosilaca zahtjeva po članu 6 kompatibilne sa odredbama Konvencije ratione personae , s obzirom na vlasničku strukturu banaka i udio kompanija podnosilaca zahtjeva u njima. (vidjeti Ankarcrona protiv Švedske (odluka), br. 35178/97, 27. jun 2000; vidjeti takođe, mutatis mutandis, Pine Valley Developments Ltd i drugi protiv Irske, 29. novembar 1991, Eugenia Michaelidou Developments Ltd i Michael Tymvios protiv Turske, br. 16163/90, 31. jul 2003; Kin-Stib i Majkić protiv Srbije, br. 12312/05, 20. april 2010; Vujović i Lipa D.O.O. protiv Crne Gore, br. 18912/15, 20. februar 2018; i Madžarović i drugi protiv Crne Gore, br. 54839/17 i 71093/17, 5. maj 2020)?
2. Da li je odluka domaćih sudova da odbace tužbe kompanija podnosilaca zahtjeva bila u suprotnosti sa članom 6 stav 1 Konvencije? Konkretno, da li su kompanije podnosioci zahtjeva pretrpjele povredu svog prava na pristup sudu zagarantovanog ovim članom (vidjeti Baka protiv Mađarske br. 20261/12, stav 120, ECHR 2016; vidjeti, takođe, Vujović i Lipa D.O.O., stavovi 39-44; i Madžarović i drugi, stavovi 92 i 94-95, oba gore navedena)?
„Strane se pozivaju da obavijeste Sud o vlasničkoj strukturi ‘Invest banke Montenegro’ i ‘Atlas banke’ u decembru 2018. godine, odnosno u vrijeme kada je uvedena privremena uprava za obje banke, i da dostave relevantnu prateću dokumentaciju u tom pogledu. Stranke se takođe pozivaju da dostave odluku Ustavnog suda od 30. maja 2019. godine, na koju se poziva Upravni sud u odluci Upravnog suda U. broj 361/19 od 10. marta 2020. godine“, piše u saopštenju.
Iz Atlas grupe su naveli da se Evropski sud , dakle, stavio na raspolaganje stranama u sporu kako bi se postiglo prijateljsko poravnanje zasnovano na poštovanju ljudskih prava ustanovljenih Konvencijom i protokolima uz nju.
„Sada je na potezu Crna Gora koja bi trebalo da pokaže dobru namjeru u postizanju dogovora i poravnanja sa oštećenom Atlas grupom. Poslije prihvatanja zahtjeva Atlas grupe protiv države Crne Gore od strane Evropskog suda za ljudska prava u Strazburu, nameće se zaključak da su Atlas grupa, njen vlasnik i predsjednik Duško Knežević, kao i brojni zaposleni, bili izloženi samovolji i progonu prethodnog političkog režima na čelu sa DPS-om, njegovih poslušnika iz pravosuđa od kojih su neki bili hapšeni (specijalni državni tužilac Milivoj Katnić se trenutno nalazi u zatvoru i počelo je suđenje njemu i njegovom zamjeniku specijalnom tužiocu Saši Čađenoviću, optuženim za stvaranje kriminalne organizacije, zloupotrebe službenog položaja i pranja novca), a i danas se otvaraju afere iz ranijeg vremenskog perioda“, piše u saopštenju.
Iz Atlas grupe napominju da je bivši glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić „uzeo 63 miliona eura keša od međunarodnih klijenata iz ove dvije banke i do danas se ne zna gdje je taj novac“.
„Iznos od 15 miliona eura od navodne garancije skinuto je sa računa ‘Atlas banke’ po naređenju tadašnjeg predsjednika Privrednog suda Blaža Jovanića (koji je bio u pritvoru zbog zloupotrebe službenog položaja i u toku je suđenje zajedno sa više stečajnih upravnika). Zaposleni u Atlas grupi i vlasnik i predsjednik Duško Knežević su uvjereni da se radilo o kriminalnoj sprezi i namjeri da se uništi prosperitetna kompanija i dvije banke, ‘Atlas banka’ i ‘Invest Banka Montenegro’. Da je Duško Knežević žrtva političkog procesa protiv koga je bilo pokrenuto osam krivičnih prijava, potvrđuju i sudske presude. Od ukupno četiri predmeta u kojima se sudi Dušku Kneževiću i zaposlenima iz ‘Atlas Banke’ i ‘Invest Banke Montenegro’, do sada su donesene dvije oslobađajuće presude i to u predmetima ‘Koverta’ i ‘Aerodromi’. A činjenica da se Duško Knežević i dalje drži u pritvoru (čak 17,5 mjeseci) bez valjanih argumenata, što se tumači kao svojevrstan pritisak na njega za koji u Atlas grupi sumnjaju da izvršavaju sudije koje je DPS režim u toku svoje vladavine imenovao u pravosuđu i omogućio im brojne privilegije“, kazali su iz Atlas grupe.
