Ukrajinski vojnici stigli su u Grčku sa ožiljcima od rata – jedan sa povredom glave, drugom su obje noge amputirane iznad koljena, neki sa nevidljivim mentalnim ranama iz trogodišnjeg sukoba koji je razorio njihovu domovinu.
Grupa od 22 muškarca prešla je autobusom više od 1.000 kilometara od ukrajinskog grada Lavova do manastira izgrađenog na litici na planinskom poluostrvu Atos, na sjeveru Grčke, gdje su se nadali da će pobjeći od potresnih sjećanja sa ratišta.
Tokom njihovog četvorodnevnog boravka, koji je bio dio programa psihološke podrške organizovanog od strane ukrajinskih vlasti, vojnici su obišli desetak manastira na padinama planine Atos, duhovnog centra još od 10. vijeka.
„Mnogi vojnici pate zbog događaja koji su se odigrali u protekle tri godine. Mnogi od njih pate od različitih bolesti – ranjeni su, i moramo ih rehabilitovati“, rekao je otac Mihailo Pasirski, ukrajinski pravoslavni sveštenik koji je pratio grupu na putovanju.
Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski kazao je u decembru 2024. godine da je 43.000 ukrajinskih vojnika poginulo, a 370.000 ranjeno. Dodao je da je Rusija izgubila skoro 200.000 vojnika. Moskva nije objavila podatke o svojim gubicima, ali tvrdi da su takve procjene pretjerane.
Ivan Kovalik je bio na pauzi na liniji fronta u septembru 2023. kada su ga vojnici koji su ga zamijenili zamolili da donese radio, hranu i vodu. Dok je uzimao stvari, u njegovoj blizini je eksplodirala granata. Kovalik, tada 22-godišnjak, izgubio je obje noge iznad koljena i sada hoda uz pomoć proteza.
Saborci su ga nosili dio puta do manastira na Atosu. Međutim, većinom je hodao bez pomoći i ostao pozitivan u vezi sa svojim stanjem, piše Rojters.
„Naravno, ovo mi je mnogo pomoglo jer mi je omogućilo da se oslobodim stresa“, rekao je o posjeti Atosu. „Podrška porodice, prijatelja, braće po oružju i države bila je ključna – bez toga ne bi bilo moguće.“
Atos je duhovni dom pravoslavne crkve još od vizantijskih vremena. Ova oblast je dodata na UNESCO-ovu listu svjetske baštine 1988. godine. Neka drevna pravila i dalje se poštuju: i danas je samo muškarcima dozvoljeno da posjete Atos.
Ruska pravoslavna crkva ima dugu vezu sa Atosom, a predsjednik Vladimir Putin posjetio je ovaj duhovni centar 2016. povodom 1.000 godina od dolaska prvih ruskih monaha. Međutim, Grčka, članica NATO-a, podržava Ukrajinu u ratu, što je narušilo odnose sa Moskvom. Ukrajinski vojnici posjetili su isključivo grčke pravoslavne manastire.
Da bi stigli do impozantnih manastira na liticama, vojnici su vozili krivudavim putevima poluostrva, kroz planinske predjele prekrivene šumom koji se spuštaju ka Egejskom moru.
Zajedno su primili pričest u malim kapelama sa debelim kamenim zidovima, čiji su uski prozori propuštali dovoljno svjetlosti kroz gust oblak tamjana. Pravili su spiskove na komadićima papira sa imenima svojih najmilijih za koje su željeli da se mole. Između službi su razgovarali, pušili i fotografisali se na balkonima sa pogledom na more.
„Već sada vidimo da ovih pet dana provedenih na Atosu može zamijeniti najmanje godinu dana rehabilitacije u Ukrajini, u bolnicama ili drugim medicinskim centrima“, rekao je Orest Kavecki, zvaničnik iz regiona Lavova, koji je pomogao u organizaciji putovanja.
„Kada sam posjetio Atos, osjetio sam božiju milost, božiji blagoslov i veličanstvo Atosa“.
