Bjeloruski predsjednik Aleksandar Lukašenko potpisao je novi zakon koji mu daje doživotni imunitet od krivičnog gonjenja i sprječava lidere opozicije u egzilu da se kandiduju na budućim predsjedničkim izborima.
Zakon se teoretski odnosi na bilo kojeg bivšeg predsjednika i članove njegove porodice. U stvarnosti, to je relevantno samo za 69-godišnjeg Lukašenka, koji gvozdenom rukom vlada Bjelorusijom gotovo 30 godina, piše Gardijan.
Čini se da je cilj novog zakona dodatno ojačati Lukašenkovu moć i eliminisati potencijalne protivkandidate na sljedećim predsjedničkim izborima u zemlji, koji bi trebalo da se održe 2025. godine.
Zakon znatno pooštrava uslove za predsjedničke kandidate i onemogućuje izbor opozicionih lidera koji su posljednjih godina pobjegli u susjedne zemlje. Pravo kandidovanja imaju samo državljani Bjelorusije sa stalnim prebivalištem u zemlji u trajanju od najmanje 20 godina, koji nikada nisu imali boravišnu dozvolu u drugoj zemlji, prenosi Indeks.
Bjelorusiju su potresli masovni protesti tokom Lukašenkovog kontroverznog reizbora u avgustu 2020. za šesti mandat, koji su opozicija i Zapad osudili kao prevaru. Tada su bjeloruske vlasti pritvorile više od 35.000 ljudi, od kojih su mnogi bili mučeni u pritvoru ili su napustili zemlju.
Prema tekstu novog zakona, Lukašenko, ako ode s vlasti, „ne može odgovarati za radnje počinjene u vezi s obnašanjem svojih predsjedničkih ovlašćenja“
Zakon takođe kaže da će predsjednik i članovi njegove porodice imati doživotnu državnu zaštitu, medicinsku zaštitu te životno i zdravstveno osiguranje. Nakon podnošenja ostavke, predsjednik bi postao i stalni doživotni član gornjeg doma parlamenta.
Opoziciona liderka Svetlana Tihanovska, koja je pobjegla u susjednu Litvaniju 2020, rekla je da je novi zakon Lukašenkov odgovor na njegov „strah od neizbježne budućnosti“. Tihanovska navodi da Lukašenko mora biti zabrinut šta će mu se dogoditi kada ode s vlasti.
„Lukašenko, koji je uništio sudbine hiljada Bjelorusa, biće kažnjen prema međunarodnom pravu i nikakav imunitet ga neće zaštititi od toga, samo je pitanje vremena“, rekla je Tihanovska, piše Gardijan.
Politička opozicija u Bjelorusiji traži istragu o nestancima opozicionih političara i uklanjanju ukrajinske djece iz Ukrajine.
„Pobrinućemo se da diktator bude izveden pred lice pravde“, rekla je Tihanovska, naglasivši da se u Bjelorusiji iza rešetaka još uvijek nalazi oko 1.500 političkih zatvorenika, uključujući i dobitnika Nobelove nagrade za mir Alesa Bialiatskog.
