Kijev i Moskva potvrdili su u dva odvojena saopštenja da će isporuke ruskog gasa preko Ukrajine definitivno prekinute jutros, poslije isteka petogodišnjeg ugovora koje su dve strane potpisale krajem 2019. godine.
„Zaustavili smo tranzit ruskog gasa, to je istorijski događaj. Rusija gubi tržišta, i podnosiće finansijske gubitke“, rekao je ukrajinski ministar energetike German Galuščenko, prenijela je njegova služba.
Ruski Gasprom je saopštio da od 8.00 jutros (6.00 po srednjoevropskom vremenu) gas nije isporučen za tranzit preko Ukrajine.
„Zbog ponovljenog i izričitog odbijanja ukrajinske strane da produži taj sporazum Gasprom je lišen tehničke i pravne mogućnosti da snabdije gas za tranzit preko Ukrajine od 1. januara“, saopštila je ruska državna gasna kompanija.
Ukrajinski ministar Galuščenko rekao je da je Kijev obavijestio svoje „međunarodne partnere“ o prekidu tranzita gasa, koji je najavljivan mjesecima.
Posljednjih nedelja Mađarska i Slovačka su se žalile što će im gas biti prekinut 31. decembra bez realnih neposrednih mogućih alternativa.
Slovački premijer Robert Fico, koji je blizak Vladimiru Putinu i čija zemlja je veoma zavisna od snabdijevanja ruskim gasom, otišao je u Moskvu 22. decembra da pokuša da nađe rješenje za ovu situaciju.
Njegova nenajavljena poseta izazvala je bijes ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog koji je optužio Fica da hoće da „pomogne Putinu“.0
Gasprom treba danas da prekine isporuke gasa i Moldaviji u kontekstu finansijskog spora sa tom bivšom sovjetskom republikom koja je izabrala proevropsku predsjednicu države.
Ugovor kojim je omogućeno snabdijevanje Evrope ruskim gasom preko Ukrajine, koji su Kijev i Moskva potpisali 2019, do jutros je bio na snazi i pored rata, a finansijski je bio isplativ za obje strane.
Poslije prekida tranzita gasa preko Ukrajine i više od dvije godine od sabotaže gasovoda Sjeverni tok u Baltičkom moru, Evropa će dobijati ruski gas samo preko gasovoda Turski tok i njegovog produžetka Balkanski tok. Evropa pored toga uvozi ruski tečni prirodni gas (LNG) tankerima.
Prema zvaničnim podacima, samo 2023. godine je tranzitom preko Ukrajine u Evropu stiglo 14,65 milijradi kubnih metara gasa, prenosi Frans pres.
