Zvaničnici Sjedinjenih Država u ponedeljak su izvršili pritisak na Kosovo da dozvoli asocijaciju opština sa etničkim srpskim stanovništvom kao „kritični element“ na putu ka nezavisnoj zemlji.
Derek Chollet, savetnik Stejt departmenta, i Gabrijel Eskobar, specijalni izaslanik za zapadni Balkan, objavili su tekst kao deo napora SAD i Evropske unije da promovišu „zdrav, miran i održiv odnos između Srbije i Kosova. ”
Poslednjih nedelja izaslanici SAD i EU posetili su Prištinu i Beograd kako bi ih ohrabrili da prihvate novi predlog dve zemlje za normalizaciju odnosa i jačanje njihovih nastojanja za pristupanje EU.
Detalji predloga još nisu objavljeni.
Priština je oklijevala da prihvati stvaranje Zajednice opština sa srpskom većinom, ili ASM, strahujući da bi to moglo dovesti do stvaranja države u državi — poput Republike Srpske u multietničkoj Bosni i Hercegovini.
Osnivanje ASM-a je dogovoreno u Briselu 2013. godine, a detalji u drugom sporazumu 2015. godine, a odobreno je i u kosovskom parlamentu. Ali kasnije je Ustavni sud Kosova to smatrao neustavnim jer nije uključivao druge etničke pripadnosti i mogao bi da podrazumeva izvršna ovlašćenja.
Dijalog Kosova i Srbije uz posredovanje EU traje od 2011. godine, ali je nekoliko od 33 potpisana sporazuma sprovedeno.
Američki izaslanici rekli su da će ASM koordinirati rad opština u kojima dominiraju Srbi u oblasti obrazovanja, zdravstvene zaštite, urbanog i ruralnog planiranja i lokalnog ekonomskog razvoja „kako bi se poboljšao svakodnevni život ljudi“.
„Posvećenost Kosova stvaranju ASM ne podriva njegov ustav niti ugrožava njegov suverenitet, nezavisnost ili demokratske institucije“, napisali su oni, dodajući da se Vašington „strogo protivi stvaranju bilo kog entiteta koji liči na Republiku Srpsku u Bosni i Hercegovini“.
