Četiri rumunske prozapadne stranke složile su se oko formiranja parlamentarne većine kako bi spriječile ekstremno desničarske grupe da formiraju vladu, usred političkih previranja nakon što je Ustavni sud poništio predsjedničke izbore u toj zemlji.
Uoči održavanja drugog izbornog kruga koji je otkazan, objavljeni su podaci o malignom uticaju Rusije koji su doveli do poništenja i prvog kruga predsjedničkih izbora na kojem je pobijedio proruski politički autsajder.
Četiri stranke koje su zajedno osvojile najviše glasova na parlamentarnim izborima 1. decembra — lijeva Socijaldemokratska partija (PSD), Nacionalno-liberalna partija desnog centra (PNL), reformistička Unija Spasimo Rumuniju (USR) i etnički mađarski UDMR — postigle su sporazum kasno 10. decembra u Bukureštu.
„Danas, proevropske stranke PSD, PNL, USR i UDMR plus Parlamentarna grupa nacionalnih manjina izražavaju svoju čvrstu opredijeljenost da formiraju proevropsku većinu u rumunskom parlamentu, proevropsku vladu, i eventualno podrže zajedničkog proevropskog kandidata na predsjedničkim izborima“, navele su četiri stranke u zajedničkom saopštenju objavljenom kasno 10. decembra.
Sporazum dolazi nakon što su četiri stranke prošle sedmice dale podršku predsjedničkoj kandidatkinji USR-a Eleni Laskoni uoči drugog kruga koji je bio zakazan za 8. decembar. U drugom krugu se trebala suprotstaviti proruskom nezavisnom kandidatu Kalinuu Georgeskuu, koji je odnio neočekivanu pobjedu u prvom krugu 24. novembra.
Međutim, Ustavni sud Rumunije je 6. decembra poništio rezultate prvog kruga i naložio ponavljanje predsjedničkih izbora. Sve nakon što je Vrhovni savjet odbrane te zemlje, članice Evropske Unije (EU) i NATO-a, skinuo tajnost sa dokumenata koji navodno dokazuju da je Georgeskuova predsjednička kandidatura bila potpomognuta kampanjom koju je vodio neimenovani “ državni akter“, uz pomoć platforme društvenih medija TikTok u vlasništvu Kine.
Elelna Laskoni je 11. decembra rekla da je dogovor postignut jer „Rumunija prolazi kroz veoma težak“ period.
PSD i PNL, dvije glavne rumunske stranke koje su dominirale rumunskom politikom nakon pada komunizma, formirale su do tada malo vjerovatan savez ljevice i desnice 2021. godine.
Savez je postajao sve nepopularniji, a istovremeno je nagrizao podršku obiju stranaka među biračima i omogućio neočekivani uspon proruske krajnje desničarske Alijanse za jedinstvo Rumuna, koja je na parlamentarnim izborima bila blizu drugog mjesta, s više od 18 posto u odnosu na 23 posto za PSD.
Uz trenutnu nestabilnost u zemlji, vjerovatno neće doći do predsjedničkih izbora do početka sljedeće godine, dok ostaje nejasno hoće li stranke morati da predlažu nove kandidate ili će Georgeskkuu biti dozvoljeno da se ponovo kandiduje.
