Jučerašnja odluka Demokratske narodne partije (DNP) Milana Kneževića da suspenduje podršku Vladi do ispunjenja više zahtjeva, predstavlja kršenje koalicionog sporazuma o formiranju vlasti, te pokušaj te stranke da ojača svoje biračko tijelo.
To je za “Vijesti” ocijenio politički analitičar Marko Pejović .
DNP je odlučilo da uslovi podršku kabinetu premijera Milojka Spajića (Pokret Evropa sad) nakon što je Crna Gora u četvrtak podržala na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija (UN) usvajanje Rezolucije o genocidu u Srebrenici. Kneževićeva partija juče je saopštila da je Vlada time “ozbiljno urušila koalicioni sporazum”, i da izvršna vlast i taj dokument “ne mogu opstati u postojećem formatu”.
DNP je stoga naveo da je usvajanje rezolucije o genocidu u Jasenovcu najkasnije do kraja juna preduslov da bi oni uopšte razmatrali opciju dalje podrške Spajiću.
“U slučaju da ne dođe do izglasavanja rezolucije, čiji je jedan od inicijatora premijer, to bi automatski značilo prestanak daljih pregovora i uskraćivanje naše podrške 44. Vladi”, istakla je ta stranka.
DNP i Nova srpska demokratija, koji su bili dio koalicije “Za budućnost Crne Gore” (ZBCG), podržavaju Vladu iz parlamenta, bez učešća u njoj.
DNP je naveo da bi, ako rezolucija o Jasenovcu bude usvojena, trebalo realizovati nekoliko stvari, “a sve u cilju postizanja dogovora o daljem funkcionisanju parlamentarne većine…”. Zahtijevaju da im se dostavi “konkretna i u vremenski normiranim poglavljima realizacija ekonomskog programa ‘Evropa sad 2’, pokretanje ustavne inicijative o normiranju srpskog jezika kao službenog, definisanje norme o nezastarijevanju krivičnih djela iz oblasti organizovanog kriminala i korupcije, predlaganje sporazuma o dvojnom državljanstvu sa Srbijom, normiranje trobojke kao narodne zastave, razrješenje dijela ministara “za koje postoje ozbiljne sumnje da imaju veze sa organizovanim kriminalnim grupama i koruptivnim aktivnostima”, te aneksiranje postojećeg koalicionog sporazuma i obavezivanje na ispunjenje navedenih zahtjeva.
Pejović kaže da DNP na državnom i na nivou Glavnog grada sve učestalije sprovodi pritiske na Spajića, a svojim zahtjevima “direktno krši” odredbe sporazuma koji je parafiran uoči formiranja izvršne vlasti.
“Konkretno – odredbe o dijalogu i saradnji (‘obavezujemo se da u parlamentarnom djelovanju dajemo puni doprinos efikasnom i brzom izvršavanju obaveza iz nadležnosti Skupštine, ostavljajući po strani partikularne partijske interese, a vodeći računa o interesu svih građana Crne Gore…’), stabilnosti (‘potpisinice sporazuma radiće na očuvanju stabilnosti vlasti jer su svjesne da je politička stabilnost osnova za reforme i razvoj) i nacionalnom jedinstvu (‘obavezujemo se da ćemo kroz svoje državničko djelovanje unaprijediti društvenu koheziju i iskorijeniti nacionalne, vjerske i političke podjele… Suzdržavaćemo se od svih tema koje mogu obnavljati ili produbljivati podjele…’)”, navodi on.
Sagovornik ocjenjuje da je tranutak iniciranja pomenutih zahtjeva “veoma indikativan”, s ozbirom na to da su predloženi prije održavanja izbora u Budvi (zakazani za danas) i Andrijevici (zakazani za 2. jun).
“Te nema sumnje da se njima pokušava obezbijediti dodatna sigurnost za zadržavanje ili jačanje svog biračkog tijela”, konstatuje Pejović.
On kaže da se postavlja pitanje da li je trebalo da se dogodi rezolucija UN-a o Srebrenici, pa da se DNP “dosjeti da traži detalje o programu za koji je glasao prilikom izbora 44. Vlade”.
“Valjda je bilo očekivano da taj zahtjev ispostave prije pružanja podrške Vladi. Većina ostalih zahtjeva ide u pravcu sve vidljivijeg izdvajanja DNP-a iz koalicije ZBCG, a s ciljem jačanja svog biračkog tijela i fokusiranja srpskog biračkog tijela prvenstveno na DNP, a ne na ZBCG. U suprotnom, ovi zahtjevi bili bi upućeni od te koalicije”, dodaje Pejović.
On podsjeća da u slučaju da DNP uskrati podršku Vladi, ona ne bi “pala”, pod uslovom da ne dođe do novih razmimoilaženja u parlamentarnoj većini. Kako su “Vijesti” pisale, u slučaju odlaska DNP-a, Spajićev kabinet bi od “pada” dijelio samo jedan glas. Vladajuća većina ima 46 poslanika, među kojima su četiri DNP-ova. Njihovim eventualnim napuštanjem vlasti, većina bi se “spustila” na 42 glasa – jedan više nego što je potrebno za izbor Vlade.
Spajićeva partija juče je poručila da neće odustati od najavljenog programa “Evropa sad 2”, te da neće povlačiti predloge čiji su idejni tvorac i autor, tj. predlog rezolucije o genocidu u Jasenovcu.
Poslanik Pokreta Evropa sad (PES) Darko Dragović , zahvalio se Kneževićevoj partiji što je, kako je rekao, podsjetila PES na obećanja i predizborni program.
“PES neće čuvati svoje funkcionere za koje budu postojali jasni dokazi i osnovana sumnja da čine krivična djela. Takođe, neće braniti bilo kome da koristi svoja ustavna ovlašćenja, pa i u dijelu promjene Ustava na način i u proceduri kako to Ustav predviđa. Isto tako, PES neće mijenjati krivični zakon koji već predviđa da ne zastarijeva vođenje krivičnih postupaka za krivična djela korupcije i neće dozvoliti povratak DPS-a (Demokratska partija socijalista) na vlast. Na osnovu stava DNP-a, možemo da zaključimo da oni ipak neće napuštati vlast dok PES ostane onakav kakav je bio i do sada”, konstatovao je Dragović.
Usvajanjem rezolucije UN-a 11. jul proglašen je Međunarodnim danom sjećanja na žrtve genocida u Srebrenici. Dokumentom se osuđuje negiranje genocida, ali i veličanje ratnih zločinaca.
Izglasavanje rezolucije podržale su 84 članice UN-a, 19 je bilo protiv, 68 uzdržanih, dok 22 članice nisu glasale. Crna Gora je podržala usvajanje, kao i ostale države bivše Jugoslavije (Hrvatska, Slovenija, Sjeverna Makedonija i BiH), osim Srbije, koja je bila protiv, kao i Kina, Rusija, Mađarska, Kuba, Nikaragva…
DNP je najavio da neće podržati rekonstrukciju Vlade “najavljenu za jun”.
“Iz ovog dalje proizilazi da DNP neće delegirati ni potpredsjednika Vlade, ni ministra saobraćaja, a koji su bili utvrđeni da koalicionim sporazumom pripadaju DNP-u. Utvrđujući ovakav stav, Predsjedništvo DNP-a zaključuje da bi ulaskom njenih predstavnika u Vladu abolirali premijera Spajića za izglasavanje rezolucije o Srebrenici”, poručeno je.
