Budvanske Demokrate podnijele su danas Skupštini opštine incijativu za donošenje Deklaracije o zaštiti područja Paštrovska gora.
Incijativu je podnijela odbornica te partije u budvanskom parlamentu Dragana Kažanegra Stanišić
„Paštrovska gora je naziv za dio crnogorskog primorskog planinskog lanca, smještenog između dva Nacionalna parka “Lovćen” i “Skadarsko jezero”. To je prirodna oaza u centralno-južnom dijelu Crne Gore sa lijepim prastarim selima, spomenicima kulture i prirodnim pejzažima. Područje izuzetno bogate flore i faune čini jedinstveni biodiverzitet , uz sve navedeno, predstavlja prostor od opšteg inetresa.O njenom značaju i ugroženosti svjedoči izvještaj renomirane organizacije “Europa Nostra“ iz Haga, koja je podržana od strane zvaničnih evropskih institucija”, navela je Kažanegra Stanišić.
Traži se da se na području Paštrovske gore zabrani izvođenje investicionih projekata koji na bilo koji način ugrožavaju kulturno-istorijske i prirodne resurse kojim obiluje ovaj predio, a koji čine temelj razvoja ruralnog ujedno i održivog turizma kojem kao turistička destinacija težimo.
„U obrazloženju podnošenja inicijative za donošenjem ovakve Deklaracije najbolje je citirati dio Deklaracije o ekološkoj državi Crnoj Gori koji glasi: „Svjesni duga prema prirodi, izvoru našeg zdravlja i inspiraciji naše slobode i kulture, posvjećujemo se njenoj zaštiti u ime sopstvenog opstanka i budućnosti potomstva. Prihvatimo da nijedna razlika među nama nije toliko velika koliko su velike promjene kojima je izloženo naše prirodno okruženje. Bez obzira na naša nacionalna, vjerska, politička i druga ubjeđenja i osjećanja, znamo i prihvatimo da su dostojanstvo i svetinja ljudskog bića organski povezani sa svetinjom i čistotom prirode“, navela je Kažengra Stanišić i dodala:
„Posebno se kao građanka, ne samo kao odbornica osjećam odgovornom da preduzmem i odlučim se na ovaj korak imjuću u vidu da su najrenomiranija institucija iz Haga Europa Nostra – evropski glas civilnog društva posvećen kulturnoj i prirodnoj baštini – i European Investment Bank Institute (Institut Evropske investicione banke) uvrstili Paštrovsku goru u jedanaest najugroženijih područja u Evropi , pritom naglašavajući da ona predstavlja dio evropske kulturne baštine,ne samo naše. Dio njihovog izvještaja vam prenosim integralno: „Selekcija je sprovedena na osnovu izuzetnog značaja i kulturne vrijednosti svakog od nominovanih lokaliteta kao i na osnovu ozbiljne opasnosti sa kojima se oni danas suočavaju. Nivo angažovanosti lokalne zajednice kao i nivo posvećenosti javnih i privatnih relevantnih subjekata očuvanju ovih lokaliteta su razmotreni kao krucijalne dodatne vrijednosti. Još jedan kriterijum selekcije bio je potencijal ovih lokaliteta da služe kao katalizatori održivog razvoja i alatke za promociju mira i dijaloga u okviru njihovih zajednica i širih regiona. Ugroženih 11 lokaliteta baštine su ušli u uži izbor odlukom međunarodnog Savjetodavnog panela sačinjenog od eksperata iz oblasti istorije, arheologije, arhitekture, konzevacije, projektne analize i finansija. Nominacije za program 7 Most Endangered su podnijete od strane organizacija članova, pridruženih organizacija ili individualnih članova Europa Nostre iz cijele Evrope kao i članova European Heritage Alliance. Kulturni pejzaž Paštrovske gore Paštrovska gora je prirodna oaza u centrano-južnom dijelu Crne Gore sa lijepim prastarim selima, spomenicima kulture i prirodnim pejzažima. Paštrovska gora je područje sa planinama, dolinama i brdima iznad priobalnog pojasa regije Paštrovića. Ovo područje je naseljeno od antičkih vremena i obiluje brojnim lokalitetima sa pre-hrišćanskim grobnicama“, istakla je ona.
Prema njenim riječima Paštrovska gora se satoji od mnogo sela koja se odlikuju arheološkim ostacima i istorijskim zdanjima raznih kultura iz različitih istorijskih faza, uključujući ilirski, srednjovjekovni, mletački i austro-ugarski period.
„Manastir Duljevo, koji datira iz 12 vijeka, crkva Svete Gospođe, koja datira iz 14 vijeka, kao i tvrđava Kosmač, sagrađena u 19 vijeku, su jedni od najvažnijih lokaliteta kulturne baštine na Paštrovskoj gori. Svi ovi spomenici su okruženi sa izrazitim prirodnim nasleđem, kombinujući blizinu obalnog područja, šumske predjele, riječice i vodopade. Zemljotres koji se dogodio 1979 godine je značajno uticao na područje Paštrovske gore. Od tada, mnogi spomenici su ostali uništeni. Osim toga, kulturni i prirodni pejzaž Paštrovske gore je ugrožen potencijalno štetnim razvojnim projektima, i to planom da se instalira vjetro-park sa 18 turbina, kao i planom da se sagradi motorna cesta sa 4 trake, pri čemu oba projekta zahtijevaju uspješnu izradu procesa potpune procjene uticaja na životnu sredinu, u skladu sa međunarodnim standardima“, navela je Kažanegra Stanišić.
Podsjeća da je 2021, grupa građana iz svih krajeva Budve započela kampanju za proglašenje Paštrovske gore zaštićenom zonom.
„Kampanja je podržana od strane nevladinih organizacija kao što su Expeditio, Bauo i Udruženje Paštrovića. Ova grupa građana je nominovala Kulturni pejzaž Paštrovske gore za program „7 Most Endangered“ za 2023 godinu. Oni zagovaraju alternativne strategije i projekte održivog razvoja zasnovane na dobrima koja su sada ugrožena. Kulturna i prirodna baština ovog područja treba da bude očuvana i razvijana kroz bliske konsultacije sa lokalnom zajednicom. Savjetodavni panel programa “7 Most Endangered” se “pridružuje zabrinutosti lokalne zajednice i lokalnih eksperata, podvlačeći potrebu za iznalaženjem alternativnih i nedestruktivnih rešenja za buduće razvojne projekte, koja trebaju ozbiljno uzeti u obzir vrijednosti i značaj bogate prirodne i kulturne baštine na Paštrovskoj gori.” Izvršni predsjednik Europa Nostre Prof. Dr. Hermann Parzinger, je naveo: “Ovaj uži izbor pokriva široku raznolikost spomenika i lokaliteta baštine koji su suočeni sa različitim vrstama ozbiljnih prijetnji. Lokalne zajednice i organizacije civilnog društva su duboko posvećene očuvanju ovih izuzetnih primjera našeg zajedničkog nasleđa, ali im je potrebna šira podrška. Prema tome mi pozivamo lokalne, regionalne, nacionalne i evropske relevantne subjekte, i javne i privatne, da udruže snage sa Europa Nostrom i našom mrežom članova i partnera sa ciljem da obezbijede izglednu budućnost za ove lokalitete koji su prošli u uži izbor.” Svaka dalja arumentacija bila bi suvišna nakon ovakvih riječi i upozorenja od strane relevantnih evropskih institucija, te stoga predlažem da Deklaraciju usvojimo jednoglasno na korist svih građana i budućih generacija“, zaključila je ona.
