Vrsta vuka koja je izumrla prije otprilike 12.500 godina prvi put je oživljena u laboratoriji, saopštila je biotehnološka kompanija Colossal Biosciences sa sjedištem u Dalasu.
Naučnici iz Colossala stvorili su tri mladunca strašnog vuka koristeći drevnu DNK, kloniranje i tehnologiju uređivanja gena, kojom su modifikovali gene sivog vuka – najbližeg živog srodnika praistorijskog strašnog vuka, navela je kompanija. Rezultat je hibridna vrsta koja izgledom podsjeća na svog izumrlog prethodnika, piše Index.hr.
Strašni vuk, Aenocyon dirus, koji je poslužio kao inspiracija za pse iz serije Igra prijestola (HBO), bio je predator koji je nekada lutao Sjevernom Amerikom. Bili su veći od sivih vukova, sa nešto širom glavom, gustom svijetlom dlakom i snažnijom vilicom, navodi Colossal.
Colossal od 2021. godine radi na oživljavanju mamuta, ptice dodo i tasmanskog tigra, ali do sada nisu javno govorili o radu na vukovima.
„Ovo veliko dostignuće je prvo u nizu primjera koji pokazuju da naš sveobuhvatni sistem za deekstinkciju funkcioniše“, izjavio je Ben Lam, suosnivač i generalni direktor Colossala, u saopštenju za javnost.
„Naš tim je uzeo DNK iz zuba starog 13.000 godina i lobanje stare 72.000 godina i stvorio zdrave mladunce strašnog vuka“.
Tri strašna vuka trenutno se nalaze na lokaciji od 800 hektara, čija tačna lokacija nije otkrivena javnosti. Prostor je ograđen trostrukom ogradom visokom tri metra, a čuvaju ga bezbjednosno osoblje, dronovi i kamere, prenosi N1.
Koristeći drevnu DNK iz dva fosila strašnog vuka, naučnici Colossala i njihovi saradnici uspjeli su da sastave dva visoko kvalitetna genoma vrste Aenocyon dirus-– kompletne setove genetskih podataka.
Istraživači su modifikovali ćelije sivog vuka. Napravljeno je 20 izmjena na 14 gena prije nego što su klonirali ćelijske linije i prenijeli ih u jajne ćelije donora, navodi se u saopštenju.
„Zdravi embrioni u razvoju tada su prenijeti u surogat-majke“, saopštila je kompanija. Za CNN su potvrdili da su kao surogate koristili domaće pse.
Dva mužjaka su rođena 1. oktobra 2024., a ženka 30. januara 2025., navodi Colossal Biosciences.
Kako bi ostvarili cilj, naučnici su stvorili hibridni genom pomoću CRISPR tehnologije, kojom su uklonili određene gene sivog vuka i zamijenili ih osobinama povezanim sa strašnim vukovima, rekao je Love Dalén, profesor evolucione genomike sa Univerziteta u Stokholmu i savjetnik kompanije Colossal.
„Nema sumnje da je preko 99,9 odsto genoma zapravo sivi vuk. Naučna zajednica će sigurno raspravljati o tome koliko gena treba izmijeniti da bi se nešto nazvalo strašnim vukom – ali to je više filozofsko pitanje“, rekao je Dalén.
„Oni nose gene strašnog vuka i ti geni ih čine sličnijima strašnom vuku nego bilo koja druga životinja koju smo vidjeli u posljednjih 13.000 godina. I to je zaista fascinantno“.
Dalén, koji kaže da je bio „donekle“ uključen u analizu genoma strašnog vuka, ali nije lično upoznao mladunce niti učestvovao u genetskom uređivanju ili kloniranju, izjavio je da je ovo „ogroman iskorak“ u odnosu na prethodni rad u oblasti.
„Zapravo su rekonstruisali fenotip strašnog vuka – vidljive osobine vrste – i iz genoma znamo da su vjerovatno tako izgledali. Po meni, to jeste strašni vuk“.
Colossal je od svog osnivanja u septembru 2021. prikupio najmanje 435 miliona dolara, kada su Ben Lam i genetičar sa Harvarda George Church osnovali kompaniju sa ciljem da ožive mamut. Taj projekat je usporen u odnosu na prvobitne procene, a kompanija sada navodi da očekuje prve mladunce mamuta 2028. godine.
Colossal se nada da će iste tehnologije koje su korišćene za stvaranje strašnog vuka pomoći i ugroženim vrstama. Kompanija je objavila da je proizvela dva legla kloniranih crvenih vukova – najugroženije vrste vuka – koristeći novu, manje invazivnu metodu kloniranja razvijenu tokom rada na strašnim vukovima.
Mnogi kritičari deekstinkcije tvrde da bi se ogromna ulaganja u ovakve projekte mogla bolje iskoristiti, te upozoravaju da uzgoj hibridnih bića može ugroziti životinje koje se koriste kao surogati. Ipak, Christopher Preston, profesor filozofije životne sredine sa Univerziteta Montana, kaže da Colossal očigledno vodi računa o dobrobiti životinja.
Ipak, Preston navodi da je teško zamisliti da bi strašni vukovi ikada mogli imati ekološku ulogu, što je jedan od ciljeva koji Colossal navodi za genetski modifikovane životinje.
„U saveznim državama poput Montane već se borimo da održimo zdravu populaciju sivih vukova uprkos političkim pritiscima“, rekao je Preston.
„Teško je zamisliti da će strašni vukovi ikada biti pušteni u divljinu i imati svoju ekološku funkciju. Zato je važno zapitati se – koja će zapravo biti njihova svrha?“
