„Otvaranje tajnih dosijea je najvažnija reformska mjera u procesu savladavanja nasleđa totalitarnih režima“, smatra predsjednik PzP-a Nebojša Medojević.
Prema njegovim riječima. otvaranje tajnih dosijea stoji u direktnoj vezi sa lustracijom, koja se bez toga ne može ni sprovesti.
„Kada se govori o otvaranju tajnih dosijea misli se na dosijea službi državne bezbjednosti bivšeg komunističkog, ali još više i režima Đukanovića. Pri tom se ne misli na sva dosijea koja su te službe vodile već prvenstveno na ona dosijea koja su vođena o političkim protivnicima režima.“
Medojeviće tvrdi da se otvaranjem dosijea ostvaruje nekoliko bitnih ciljeva, i to:
„Omogućuje se rasvjetljavanje ličnih sudbina i ostvaruje pravo na upoznavanje sa prikupljenim podacima o ličnosti. Omogućuje se rehabilitacija i obeštećenje nevino osuđenih lica na osnovu podataka iz dosijea. Pribavljaju se dokazi za rasvjetljavanje pojedinih zločina i identifikovanje odgovornih za te zločine. Dokumentuju se zloupotrebe bivšeg režima, što uz saslušanje svedoka, žrtava i počinilaca i uvida u službene dokumente omogućuje pokretanje odgovarajućih pravnih postupaka. Omogućuje se vrednovanje sopstvene prošlosti i proučavanje mehanizama funkcionisanja represivnih režima. Otvaranjem dosijea zatvara se jedna bolna stranica istorije i stvaraju zdrave osnove za pomirenje i budući zajednički život. Konačno, omogućuje se istinska reforma samih službi bezbjednosti, njihovo pročišćenje od onih koji su skloni zloupotrebama i zločinima i promjene u metodu njihovog rada i načinu pristupanja bezbjednosnim problemima.“
Medojević dodaje da nijesu rijetki otpori reformi od strane službi bezbjednosti, što obrazlaže time da bi se otvaranjem dosijea mogli ugroziti neki konkretni nacionalni interesi koji su još uvijek aktuelni.
On smatra da se taj prigovor može efikasno otkloniti, tako što bi se prije otvaranja dosijea izvršio detaljan pregled dosijea i iz njih uklonila ona mjesta koja su bezbjednosno osjetljiva po nacionalne interese.
„Sledeći argument koji protivnici otvaranja dosijea često iznose jeste da su dosijea nepotpuna, dijelom netačna, prepravljena ili uništena.
Oduzimanje nasleđenih dosijea od službi bezbjednosti je još uvek izuzetno aktuelno, najprije zbog toga što ima znakova da se sadržina tih dosijea povremeno zloupotrebljava, naročito preko medija koji stoje pod uticajem samih službi ili pojedinaca iz tih službi. Ta dosijea je potrebno dati na čuvanje nepolitičkoj instituciji, koju treba da osnuje parlament kao nezavisno tijelo.
On smatra da bi se tek otvaranjem dosijea DB i ANB, i objavljivanjem imena saradnika, koji su bili angažovani po političkoj i ideološkoj liniji, stvorili uslovi za normalno politčko djelovanje i Ustavom zagarantovano pravo na slobodno izjašnjavanje politčkog opredjeljenja kao preduslova za uspostavljanje demokratskog poretka. Crna Gora, zbog svoje specifične ternacije i probleme srastanja djelova ovih službi sa vlašću, ali i sa organizovanim kriminalom, je posebno pogođenja zloupotrebom službi u političke svrhe. Veliki broj saradnika i agenata službi je bio angažovan u opozicionim strankama i zadužen za njihovo razbijanje. DB i ANB su posebnu pažnju posvećivali infiltriranju svojih saradnika u institucije koje su važne za kontrolu javnog mnjenja i ponašanje birača, kao što su mediji, Univerzitet, NVO, Crkve i vjerske zajednice, nacionalne kulturne institucije, Sindikat i slično.
„Novoformirani sloj krupnih kapitalista – tajkuna je, praktično kreiran u strukturama službi i oni su za svoj nagli poslovni uspjeh uglavnom zahvalni službama bezbjednosti. Službe, s druge strane, imaju dosijea o krivičnim djelima koja su vršili tajkuni. Tajkuni i narkobosovi su i glavni finansijeri tajnih operacija službi, a posebno izbornih kampanja i pritisaka, ucjena kojim su izloženi birači.
Niti Krivokapić niti Abazović u svojim premijerskim ekspozeima, niti na bilo koji drugi način nijesu pokazali političku volju da učine jedan ovakav nužan korak ka stabilnoj demokratskoj i slobodnoj državi.
Preskakanje ili zaobilaženja ključnih reformskih mjera koje obezjeđuju demontažu i diskontinuitet od totalitarnih režima nanijelo je nepopravljivu štetu i vjerovatno trajno onemogućilo formiranje Crne Gore kao demokratske, pravne države i civilnog građanskog društva,“ ističe lider PZP-a.
On nastavlja da privatna država u raljama mafije, kolonijalnog statusa prema spoljnim centrima moći, rajinski i podanički mentalitet, sistematska korupcija, znače trajno siromaštvo i bijedu.
„Tranzicija od komunizma ka privatnoj kriminalnoj državi!!! Kraj priče!!!“, zaključuje Medojević.
