Dvadeset dvije crnogorske lokalne samouprave su kadrovskim planovima za 2025. godinu iskazale potrebu za zapošljavanjem čak 1.355 novih osoba, od kojih je gotovo četvrtina, njih 338, predviđeno popunjavanjem ugovorima na određeno vrijeme, saopštila je Jelena Radulović iz Instituta alternativa.
Kazala je da na zahtjev za slobodan pristup informacijama, uprkos upućenim žalbama Agenciji za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama, do danas nisu odgovorile opštine Petnjica i Plav, ali i jedna od većih lokalnih samouprava – Opština Budva, čime bi se ukupna cifra mogla dodatno povećati.
„Najveća potreba za novim zapošljavanjem iskazana je kadrovskim planom Glavnoga grada Podgorica, gdje je u 2025. godini planirano zapošljavanje 141 osobe. Slijede Herceg Novi sa 115, ali i Ulcinj, koji planira zapošljavanje 123 nova lica. Najmanji broj su iskazale ujedno i neke od najmanjih crnogorskih opština – Šavnik sa 27, Plužine sa 19 i Žabljak sa 18 iskazanih potrebnih novih radnih mjesta. Ipak, ako ove brojeve stavimo u odnos sa trenutnim brojem zaposlenih, dolazimo do zaključka da Gusinje planira da skoro udvostruči broj zaposlenih – traži 63 nova u odnosu na 67 već zaposlena službenika/-ce. Zeta potražuje 57 u odnosu na 76 zaposlenih (75% od trenutnog broja), dok Šavnik potražuje novih 27 službenika u odnosu na 39 već zaposlenih (69%). Ulcinj, Rožaje i Herceg Novi traže 54%, odnosno 45% i 36 % od trenutnog broja zaposlenih“, piše u saopštenju.
„Svega šest lokalnih samouprava (Nikšić, Pljevlja, Podgorica, Tivat, Berane i Tuzi) u 2025. godini predviđaju zapošljavanje manje od trećine broja trenutno zaposlenih službenika i službenica, što je i dalje značajno uvećanje administracije, dok nigdje nije zabilježen trend racionalizacije, odnosno smanjenja broja zaposlenih. Nikšić je kadrovskim planom planirao zapošljavanje 20 lica u odnosu na već 439 zaposlenih (4.55%), Berane potražuje 23 nova u odnosu na 262 zaposlena (8.77%), Pljevlja 36 na 261 zaposlenog (13.79%), Podgorica 141 u odnosu na 841 zaposlenog (16.76%), Tivat 32 u odnosu na 172 (18.6%), i Tuzi 28 u odnosu na 113 zaposlenih (24.77%)“, kaže Radulović.
Samim tim, kako je rekla, čak 16 opština planira da zaposli više od 30 odsto iznosa trenutnih službenika.
Ističe da kadrovski planovi lokalnih samouprava ne obuhvataju detalje o zapošljavanju u javnim ustanovama i preduzećima na lokalnom nivou, „što znači da daju uvid uskog opsega u odnosu na sveukupno zapošljavanje na lokalnom nivou“.
„Takođe, većina lokalnih samouprava koja planira nova zapošljavanja, već duguje značajan novac za neisplaćene poreze za zarade zaposlenih. Prema Informaciji o stanju javnih finansija na lokalnom nivou na dan 31. decembar 2024. godine koju je sačinilo Ministarstvo finansija, od 22 lokalne samouprave, u čije kadrovske planove smo imali uvid, samo njih šest nema značajna dugovanja: Gusinje, Kotor, Plužine, Tivat, Tuzi i Zeta. Od svih lokalnih samouprava, najviše duguju Cetinje, Berane, Bijelo Polje, Nikšić, Pljevlja, Rožaje i Ulcinj“, dodaje se u saopštenju.
Radulović napominje da ukupan poreski dug uključuje i dug javnih ustanova i privrednih društava čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave.
„Ukupan broj sistematizovanih radnih mjesta u 19 analiziranih opština je 6.406, od kojih je zaposleno 4.650 lica (72%). Sedamnaest crnogorskih opština ispoštovalo je obavezu propisanu Zakonom o lokalnoj samoupravi da kadrovski plan kreira i usvoji 30 dana od datuma usvajanja budžeta za tekuću godinu. Podgorica, Kotor, Ulcinj i Berane su kadrovske planove usvojili nakon isteka zakonskog roka, odnosno poslije 7. marta 2025. godine. Ipak, pojedine opštine su se vrlo brzo upustile u izmjene i dopune tek usvojenih kadrovskih planova; Opština Berane je od prve verzije kreirane sredinom marta usvojila čak pet izmjena, završno sa 11. julom ove godine“, dodaje se u saopštenju.
Kada je u pitanju dostupnost podataka, Radulović ističe da svega šest lokalnih samouprava – Herceg Novi, Nikšić, Pljevlja, Podgorica, Tuzi i Zeta – na svojim zvaničnim internet stranicama ima javno objavljen kadrovski plan za 2025. godinu.
Ukazuje i da kadrovski planovi i dalje nisu u dovoljnoj mjeri obrazloženi. „I kada obrazloženje postoji, ono daje detalje o pozicijama koje je potrebno popuniti, bez jasnih naznaka zašto postoji potreba za zapošljavanjem, tj. da li je došlo do promjene nadležnosti, povećanog obima posla i slično, pojasnila je.
„Zbog toga: apelujemo na lokalne samouprave da racionalizuju zapošljavanja; pozivamo Ministarstvo finansija i Vladu da, u skladu sa pravnim okvirom ali i ugovorima o reprogramu poreskog duga sa većinom lokalnih samouprava, unaprijedi nadzor u ovoj oblasti; Dodatno skrećemo pažnju na važnost da se unaprijedi nadzor nad ustanovama i preduzećima na lokalnom nivou, koja su van domašaja i ovako manjkavih kadrovskih planova“, piše u saopštenju.
