Iako se jedan dan na Zemlji definiše kao vrijeme potrebno za jednu punu rotaciju – oko 86.400 sekundi – ta vrednost nije apsolutno fiksna. Na brzinu rotacije utiču položaji Sunca i Meseca, promene u magnetnom polju planete i raspodela mase širom Zemlje.
U danima koji slijede, specifičan položaj Mjeseca, kada se nalazi najdalje od Zemljinog ekvatora, uticaće na brzinu okretanja planete. Kada je Mjesec bliži polovima, njegov gravitacioni uticaj dovodi do blagog ubrzanja rotacije, slično kao kada se čigra brže vrti ako je zavrtite pri vrhu, nego ako je držite oko sredine i zavrtite.
Iako su ovakve fluktuacije očekivane, postoje i teorije da ljudska aktivnost ima svoju ulogu u ovom procesu. Usled promjene mase usled kretanja leda i podzemnih voda, povezana sa klimatskim promjenama, procijenjeno je da je povećala dužinu dana za 1,33 milisekunde po veku između 2000. i 2018. godine.
Istorijski gledano, rotacija se postepeno usporava. Prije jedne do dve milijarde godina, jedan dan je trajao samo oko 19 sati, što je dijelom posledica bliže pozicije Meseca u odnosu na Zemlju i njegovog snažnijeg gravitacionog uticaja. Kako se Mjesec udaljavao, dani su postepeno postajali duži. Ipak, poslednjih godina zabilježene su varijacije u rotaciji. Na primjer, 2020. godina je doniijela najbrže obrtanje planete od početka modernih mjerenja sedamdesetih godina, a 5. jula 2024. godine zabilježen je najkraći dan ikada, kraći za 1,66 milisekundi od standardnih 24 sata.
Pojedinačni događaji, poput snažnih zemljotresa, takođe mogu da skrate dan, kao što je bio slučaj tokom potresa u Japanu 2011. godine, koji je doveo do gubitka 1,8 mikrosekundi. Čak i godišnja doba mijenjaju raspodjelu mase na planeti: Tokom ljeta na sjevernoj hemisferi, kada drveće olista, masa se premješta dalje od Zemljine ose rotacije, što može prouzrokovati blagi pad brzine rotacije.
Ipak, uprkos tim promjenama, satovi će i dalje brojati punih 24 sata. Ove razlike su premale da bi se osjetile u svakodnevnom životu, a da bi došlo do realne potrebe za prilagođavanjem vremenskih zona, promjena bi morala da bude veća od 0,9 sekundi u dužini dana, prenosi „Lajv sajens“. Iako se to nije desilo u okviru jednog dana, vremenom se takve razlike akumuliraju, pa postoji potreba za periodičnim prilagođavanjem, to jest dodavanjem „preskočne sekunde“ u univerzalno koordinisano vrijeme (UTC), kako bi naši satovi ostali usklađeni s rotacijom Zemlje.
