Djeca koja su izložena Zika virusu dok su bila u materici, ali kojima naknadno nisu dijagnostikovani Zika urođeni defekti i kongenitalni Zika sindrom (CZS), i dalje mogu pokazivati razlike u nekim aspektima kognitivnog razvoja, raspoloženja i mobilnosti u poređenju sa neeksponiranim deca, izveštava studija objavljena u Pedijatrijskom istraživanju. Ovi nalazi ukazuju na to da deci izloženoj virusu Zika može biti potrebna dodatna podrška i praćenje kako budu starija.
„Još uvek ima mnogo neodgovorenih pitanja o dugoročnim uticajima Zike na decu izloženu u materici“, kaže dr Sara Malki, prenatalno-neonatalni neurolog na Institutu za prenatalnu pedijatriju u Dečjoj nacionalnoj bolnici i studiju prvi autor. „Ovi nalazi su još jedan deo slagalice koji pruža uvid u dugoročni neurorazvoj dece sa prenatalnim izlaganjem Zika virusu. Potrebna je dalja evaluacija kako ova deca budu starija.“ Nije jasno kako će se deca koja su bila izložena Zika virusu u materici tokom epidemije 2015–2017, ali koja nisu razvila CZS i ozbiljne neurološke komplikacije, razvijati kako budu starija.
Dr Mulkei i kolege su ispitali neurorazvoj 55 dece uzrasta 3-5 godina koja su bila izložena Ziki u materici u Sabanalargi, Kolumbija, i uporedili ih sa 70 kontrolne dece uzrasta 4-5 godina koja nisu bila izložena Ziki. Procene su obavljene između decembra 2020. i februara 2021. Zdravstveni radnici su testirali motoričke veštine dece (kao što su ručna spretnost, nišanjenje i hvatanje i ravnoteža) i njihovu spremnost za školu (uključujući poznavanje boja, slova, brojeva i oblika). Roditelji su popunili tri upitnika koji su pružili informacije o kognitivnim funkcijama svog deteta (kao što su pamćenje i emocionalna kontrola), ponašanju i fizičkim uslovima (kao što su odgovornost i pokretljivost) i njihovom roditeljskom iskustvu (uključujući da li su osećali uznemirenost).
Roditelji djece izložene virusu Zika prijavili su značajno niže nivoe mobilnosti i odgovornosti u poređenju sa kontrolnom decom, iako razlike u rezultatima kognitivnih funkcija nisu bile značajne. Pored toga, roditelji 6 (11%) dece izložene Zika-i prijavili su probleme sa raspoloženjem u poređenju sa 1 (1%) djece iz kontrolne grupe, a roditelji izloženi Zika-u su značajno češće prijavili roditeljski stres.
Profesionalno testiranje nije otkrilo značajne razlike u ručnoj spretnosti dece izložene Ziki, kao što je njihova sposobnost da uhvate predmet ili ubace novčić kroz otvor, u poređenju sa djecom iz kontrolne grupe. I deca izložena virusu Ziki i kontrolna djeca su takođe imala niske ocene u pogledu spremnosti za školu.
Autori ističu da su na roditeljske odgovore možda uticala percepcija roditelja djece izložene virusu Zika ili povećana zabrinutost za razvoj njihovog deteta. Neke razlike u rezultatima su takođe mogle biti uzrokovane razlikama u godinama – a samim tim i u razvoju – između grupa djece.
Autori zaključuju da, iako ova djeca izložena virusu Zika napreduju dok se razvijaju, možda će im trebati dodatna podrška dok se pripremaju za polazak u školu.
