Mahsa Amini i iranski pokret „Žene, život, sloboda“ dobitnici su ovogodišnje Nagrade Saharov Evropskog parlamenta, koja se dodijeljuje za slobodu misli, govora i zaštitu ljudskih prava.
Laureate nagrade saopštila je danas na plenarnoj sjednici predsjednica Evropskog parlamenta Roberta Mecola, a odluku je donijela konferencija predsjednika parlamenta, koju čine Mecola i lideri političkih grupa.
Đina Mahsa Amini (22) bila je mlada Iranka kurdskog porijekla koju je u Iranu privela policija za moral, zato što je navodno kršila stroga pravila odjevanja iranskih žena. Poslije tri dana pritvora, 16. septembra prošle godine umrla je u jednoj teheranskoj bolnici zbog, kako se pretpostavlja, policijske torture.
Njena smrt bila je okidač za masovne proteste širom Irana pod sloganom „Žene, život sloboda“, koje su uglavnom predvodile žene, a koje su pratila i ubistva i hapšenja demonstranata.
„Obilježili smo 16. septembra godinu dana od ubistva Đine Mahse Amini u Iranu. Evropski parlament ponosno stoji uz hrabre i prkosne koji nastavljaju da se bore za jednakost, dostojanstvo i slobodu u Iranu“, rekla je Roberta Mecola, a saopštio EP.
„Stojimo uz one koji čak i iz zatvora nastavljaju da održavaju u životu pokret Žene, život sloboda. Njihovim izborom za laureate Nagrade Saharov za slobodu misli 2023. godine, ovaj dom se prisjeća njihove borbe i odaje poštu svim onima koji su platili najvišu cijenu za slobodu“, rekla je Mecola.
Iranka Narges Mohamadi dobila je početkom oktobra Nobelovu nagradu za mir za 2023, uz obrazloženje da je priznanje dobila za „borbu protiv ugnjetavanja žena u Iranu i borbu za unaprijeđenje ljudskih prava i slobode za sve“.
U najužem izboru za dobitnike Nagrade Saharov su, pored današnjih laureata, bili i Vilma Nunjez de Eskorsija i biskup Rolando Hose Alvares Lagos, aktivisti za zaštitu ljudskih prava u Nikaragvi, kao i tri aktivistkinje koje se bore za slobodan, bezbijedan i legalan abortus – Justina Vidžinska iz Poljske, Morena Herera iz El salvadora i Kolin Meknikolas iz SAD.
Politička grupa krajnje desnice u Evropskom parlamentu Identitet i demokratija (ID) prethodno je za tu najprestižniju nagradu EU za ljudska prava nominovala i milijardera u tehnološkom sektoru, pristalicu konzervativne politike Ilona Maska.
Ceremenija dodjele nagrade biće održana 13. decembra u Strazburu. Nagrada je nazvana po ruskom naučniku i disidentu Andreju Saharovu, a ustanovljena je 1988. godine.
