Kada nastupi moždani udar može se javiti naglo zamagljenje ili gubitak vida naročito na jednom oku ili u polovini vidnog polja, jaka glavobolja praćena povraćanjem ili bez povraćanja. Zatim, gubitak ravnoteže, nestabilnost, utrnulost, slabost ili oduzetost lica, ruke ili noge, pogotovo ako je zahvaćena jedna strana tijela, te je važno javiti se hitno ljekaru.
Naravno, ne treba paničiti jer omaglice ili vrtoglavice, nesigurnost i zanošanje pri hodu, iznenadni padovi povezani su i sa drugim simptomima, ali je svakako od vitalnog značaja prva reakcija i javiti se u prvu bolnicu.
Potpukovnik dr Boban Labović, specijalista neurologije sa Vojnomedicinske akademije (VMA) u razgovoru za Telegraf.rs objasnio je nedavno, kada se javlja moždani udar, koji su još simptomi karakteristični. – Oko 85 odsto moždanih udara su ishemijski koji mogu biti posledica tromboze (stvaranje ugruška-tromba u oštećenoj arteriji) ili embolije (otkidanje komadića ugruška koji je nastao na drugom mjestu a krvnom strujom doputuje i začepi moždanu arteriju). Oko 15 odsto moždanih udara su hemoragijski: intracerebralni hematom nastaje kada se krv iz krvnog suda izlije u okolno tkivo mozga, a subarahnoidalno krvarenje nastaje kada se krv izlije u likvorske prostore oko mozga , objasnio je dr Labović za Telegraf.rs.
Šta izaziva moždani udar Najčešći uzrok oštećenja krvnih sudova u mozgu koja dovode do moždnog udara je ateroskleroza koja dovodi do stvaranja naslaga masnoća, vezivnog tkiva, ugrušaka, kalcijuma i drugih materija u lumeni krvnog suda što uzrokuje sužavanje, redukciju lumena krvnog suda sto dovodi do slabije cirkulacije u izmijenjenom krvnom sudu mozga.
– Rizična grupa su pacijenti starije životne dobi kao najčešći faktor rizika, zatim pol i genetsko nasleđe na koje ne možemo uticati, ali na zloupotrebu cigareta ,konzumiranje alkohola, nezdravu ishranu, stres, fizičku neaktivnost, gojaznost, mozemo uticati, pojasnio je neurolog.
Rizici – životno doba (što je veći broj godina života rizik je veći)
– pol (muškarci češće oboljevaju dok je smrtnost kod žena veća)
– rasa (pripadnici crne rase imaju veću učestalost od bijele rase)
– genetski (nasledni) faktori
Drugi faktori rizika za nastanak moždanog udara su lečivi, kao što su:
– povišen krvni pritisak (triput veći rizik)
– šećerna bolest i skriveni šećer (intolerancija na glukozu)
– povišenje holesterola i triglicerida
– poremećaji srčanog ritma, dilatativna kardiomiopatija, vještački zalisci
– pušenje
– zloupotreba alkohola
– hiperhomocisteinemija
– upotreba oralnih kontraceptiva
– senoza karotidnih arterija
– gojaznost
– fizička neaktivnost
– neadekvatna ishrana
– stres
– poremećaji koagulacije krvi i drugo
Foto: Ilustracija/Pixabay
I mladi mogu doživeti moždani udar Novo istraživanje objavljeno u časopisu Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases potvrđuje da su moždani udari za koje se smatra da se dešavaju kod starijih odraslih mogući kod mlađe populacije i to od 18 do 50 godina.
– Dva najvažnija faktora koja dovode do tromboze krvnih sudova mladih odraslih pacijenanata nastaju zbog krvnih ugrušaka ili formiranja plaka, faktora, za koji se obično misli da su uzroci kod starijih osoba, pored drugih uzroka, uključujući arterijske bolesti i srčane probleme , zaključuje neurolog.
Posledice moždanog udara – hemiplegija – teska odusutost jedne polovine tijela
– hemipareza- umjerena oduzetost polovine tijela, ili ruke
– afazija – skup govorno-jezičkih poremećaja
– poremećaji vida
– poremećaji ravnoteže
– otežano gutanje
– poremećaji koncentracije, pamćenja i orijentiranja.
