Svjetski lideri nijesu zabrinuti da će vještačka inteligencija dovesti do istrebljenja čovječanstva ili da će je teroristi zloupotrebiti. Na nedavnom samitu o eventualnim aktivnostima u oblasti AI u Parizu djelovalo je se da su mnogo više zabrinuti zbog toga da ne izgube globalnu trku u razvoju vještačke inteligencije.
Strahovi u vezi sa bezbjednošću, koji su dominirali na dva prethodna AI samita u Ujedinjenom Kraljevstvu i Južnoj Koreji, jedva da su spomenuti. U završnoj deklaraciji na kraju samita, bezbjednost je pomenuta svega tri puta. SAD i Britanija čak ni nijesu potpisale konačnu deklaraciju. Umjesto toga, političari su promovisali ogromne investicije i obećali blagu regulaciju.
„Nisam ovdje da govorim o bezbjednosti vještačke inteligencije, već prilikama koje ona nudi,“ rekao je potpredsednik SAD Džej Di Vens. „Ovaj samit je posvećen akciji, a upravo to nam je sada potrebno“, dodala je šefica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, prije nego što je najavila investicioni plan vrijedan više milijardi eura.
Zaokret od bezbjednosti i upravljanja veštačkom inteligencijom ka sklapanju poslova i omogućavanju razvoja AI kompanija dugo je pripreman. Francuska je namjerno brendirala događaj u Parizu kao samit o „akciji“, što je u oštrom kontrastu sa Samitom o bezbednosti AI koji je održan u novembru 2023. godine u Blečli parku u Velikoj Britaniji, gdje su se velike tehnološke kompanije obavezale na uspostavljanje okvira za bezbjednost.
„Sveli smo reference sa samita u Bletčliju na minimum“, priznao je jedan francuski zvaničnik. To je, međutim, imalo svoju cijenu, jer je Velika Britanija odlučila da ne potpiše Parisku deklaraciju.
Tajming je takođe igrao ključnu ulogu, jer je niz AI preokreta u nedjeljama uoči samita naglasio globalnu trku između SAD-a, Kine i Evropske unije.
Plan američkog predsjednika Donalda Trampa vrijedan 500 milijardi dolara za AI hardver, zajedno sa ukidanjem pravila o bezbjednosti AI koje je uveo njegov prethodnik, jasno su pokazali američku odlučnost da pobijedi u trci za AI dominaciju. Samo nekoliko dana kasnije, na tržištima su zbrisane milijarde dolara vrijednosti AI kompanija kada je kineski konkurent pokazao da može jeftino razviti AI modele.
Vens je pozvao evropske zemlje, koje su globalni lideri u regulisanju vještačke inteligencije, da prihvate „novu granicu AI sa optimizmom, a ne sa strahom.“
Politička realnost u Briselu takođe se promijenila.
Fon der Lajenova se sada fokusira na podsticanje rasta usporene evropske ekonomije, a primjena vještačke inteligencije jedan je od glavnih prioriteta za postizanje tog cilja.
„Pozicija globalnog lidera AI je i dalje otvorena“, rekla je Fon der Lajenova tokom govora na ceremoniji zatvaranja samita. „Evropa je otvorena za AI i za biznis“, objavila je u utorak veče na društvenoj mreži Bluesky.
Mada je Vens oštro kritikovao „pretjerane međunarodne propise“ EU za tehnologiju, tvrdeći da guše inovacije i stvaraju nepotrebne prepreke američkim kompanijama, on i Fon der Lajenova zapravo su prilično usklađeni kada je riječ o AI. Dok je Vens pozvao na pravila koja neće ugušiti ovaj sektor u razvoju, Fon der Lajenova je obećala da će EU smanjiti birokratiju.
Šefica EU za tehnološki suverenitet, Hena Virkunen, takođe je bila prisutna u Parizu, obećavši da će evropski regulatorni okvir postati „više prijateljski nastrojen prema inovacijama“. Obavezala se na pojednostavljenje AI i tehnoloških pravila u sklopu nastojanja EU da olakša regulativu. „Takođe vrlo ozbiljno shvatam kritike koje dobijamo“ od malih preduzeća i industrije „da imamo previše birokratije i administrativnih prepreka,“ rekla je.
To, međutim, ne znači da EU odustaje od svojih pravila – Ursula Fon der Lajen je pomenula novi Zakon o vještačkoj inteligenciji kao jedinstven skup bezbjednosnih pravila za čitav blok.
Međutim, njena najava o oslobađanju desetina milijardi eura za AI računarstvo privukla je najviše pažnje. Francuski predsjednik Emanuel Makron je, u međuvremenu, iskoristio samit da najavi ulaganje od 109 milijardi eura u AI u narednim godinama.
Tokom ekskluzivne večere u ponedjeljak veče, francuski predsjednik je u prisustvu Vensa, izvršnog direktora OpenAI-a Sema Altmena i visokih zvaničnika iz cijelog svijeta, uključujući Kinu naglasio potrebu da EU postane lider u primjeni vještačke inteligencije. Gosti večere su rijetko pominjali pitanja bezbjednosti, osim Meredit Vitaker, aktivistkinje za etiku u oblasti vještačke inteligencije i direktorke aplikacije za razmjenu poruka Signal, koja je istakla potrebu zaštite privatnosti.
Promjena tona političara naišla je na dobar prijem u industriji vještačke inteligencije, posebno s obzirom na strogu regulatornu kontrolu s kojom su se neke kompanije, poput pionira četbot tehnologije OpenAI-a, suočile u Evropi.
Izvršni direktori OpenAI-a istakli su ovaj politički zaokret na prijemu za novinare održanom na marginama samita, mada su naglasili da se pitanja bezbjednosti i dalje moraju rješavati i da povjerenje u AI treba da raste.
„Ali, takođe, moramo biti spremni da prihvatimo inovacije, jer možda je zapravo najveći rizik od svih propuštanje ekonomskih prilika koje donosi ova tehnologija“, rekao je Kris Lehan, glavni direktor za globalne poslove u OpenAI-u, novinarima.
Jedna AI kompanija, ipak, odstupila je od jedinstvenog fronta industrije – direktor Anthropic-a, Dario Amodei, izjavio je da „međunarodni razgovori o AI-u moraju u potpunosti da obuhvate rastuće bezbjednosne rizike ove tehnologije.“
AI kompanije su tokom sedmice objavile ažurirane okvire za bezbjednost, koje su obećale na samitu u Seulu u maju prošle godine. Međutim, nijesu preuzele nikakve nove obaveze, što je izazvalo zabrinutost među onima koji strahuju od egzistencijalnih rizika vještačke inteligencije.
Maks Tegmark, predsjednik Fondacije za budućnost života, koja se bavi potencijalnim štetnim uticajem AI-a, opisao je završnu deklaraciju kao „ogroman korak unazad.“
„Ona zapravo negira konsenzus postignut u Bletčliju“, rekao je, upoređujući događaj u Parizu sa samitom iz 2023. godine.
Grupa za digitalna prava takođe je izrazila nezadovoljstvo blažim pristupom koji su političari zauzeli prema tehnološkim kompanijama. Briselska organizacija za digitalna prava EDRi oštro je kritikovala odluku EU da uključi Zakon o vještačkoj inteligenciji (AI Act) u inicijativu za pojednostavljenje regulative.
„Ovime podstiču deregulaciju, udovoljavaju američkim i tehnološkim korporacijama, dok uništavaju rijetke, ali teško izvojevane pobjede civilnog društva u borbi za ljudska prava kroz Zakon o AI-u,“ izjavila je Blu Duangdžaj Tijavorabun, savjetnica za politiku u EDRi-ju.
Britanski delegat na događaju, Piter Kajl, bio je manje zabrinut, u skladu s novim prioritetom Laburističke vlade na ekonomski rast. „Mislim da je ključno razumjeti šta je svrha bezbjednosti“, rekao je. „Moja kritika Samita u Blečliju bila je da je 100% bio posvećen bezbjednosti“, dodao je. Od tada, nova vlada je uložila ogromnu energiju u balansiranje tog pristupa, tako da sada, kada smo riješili pitanje bezbjednosti, možemo tu bezbjednost staviti u funkciju razvoja“.
