Vučić „dijeli” vlast, ali je ne ljulja: Vladajuće partije oprečno o protestima i režimu u Srbiji

Vučić „dijeli” vlast, ali je ne ljulja: Vladajuće partije oprečno o protestima i režimu u Srbiji

DNP i NSD ne odgovaraju zbog čega su Knežević i Kovačević podržali Vučića, ali ni PES koji su razlozi Čarapićeve podrške studentima u Srbiji

Iako jedan dio vladajuće većine “bodri” studente koji protestuju u Srbiji, a drugi potpisuje peticiju podrške predsjedniku te države Aleksandru Vučiću, to nije pokazatelj tenzija koje bi mogle biti “tačka razdora” vlade Milojka Spajića (Pokret Evropa sad), jer je održavaju interesi.

Tako glavna i odgovorna urednica nedjeljnika “Monitor” Milena Perović tumači za “Vijesti” suprotstavljene stavove vladajućih političkih aktera u Crnoj Gori o dešavanjima u susjednoj zemlji.

U njoj studenti dva mjeseca blokiraju fakultete, zahtijevajući od vlasti utvrđivanje krivične odgovornosti za pad nadstrešnice na željezničkoj stanici u Novom Sadu 1. novembra prošle godine, kad je poginulo 15 ljudi.

Šef poslaničkog kluba Pokreta Evropa sad (PES) Vasilije Čarapić poručio je juče na mreži Iks da je, “od prava na luksuzni/kraljevski život Aleksandra Vučića, mnogo važnije podržati pravo na goli život Sonje Ponjavić”, studentkinje beogradskog Pravnog fakulteta, koja je nedavno, na protestu u glavnom gradu Srbije, udarena automobilom.

S druge strane, javnosti u Srbiji malo poznat Institut za političko umrežavanje, pokrenuo je “peticiju podrške pravu na život” Vučića, koju su, između ostalih, potpisali predstavnici njemu bliskih crnogorskih stranaka – lider Demokratske narodne partije (DNP) Milan Knežević i predsjednik Opštine Nikšić i poslanik Nove srpske demokratije (NSD) Marko Kovačević.

Na sajtu te organizacije piše da oni peticijom apeluju “na odbranu prava na život” Vučića, kao “neotuđivog ljudskog prava koje svaki čovjek uživa svojim rođenjem i koja su mu kao takva garantovana kako Ustavom i zakonima, tako i božijom voljom”.

“Istovremeno, pozivamo nadležne državne organe da prijetnje ubistvom predsjednika Republike shvate krajnje ozbiljno, i s tim u vezi postupaju pravovremeno i adekvatno protiv onih od kojih takve prijetnje dolaze”, poručili su.

Perović ocjenjuje da nije nikakvo iznenađenje što su se među potpisnicima peticije kojom se apeluje “na odbranu prava na život predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, kao neotuđivog ljudskog prava”, našli funkcioneri konstituenata nekadašnjeg Demokratskog fronta (DF).

“Apsolutno nekritički i podanički odnos prema srpskom autokrati, dok se kod kuće politički poeni dobijaju na račun borbe protiv bivšeg, dugogodišnjeg crnogorskog autokrate, snage bivšeg DF-a odavno demonstriraju. Kod kuće se tako i dan-danas priča o protestima protiv (bivšeg predsjednika i premijera Mila) Đukanovića kao najvećem herojskom činu, dok protesti beogradskih studenata i građana protiv autokratske vladavine Vučića za njih predstavljaju ‘destabilizaciju’ Srbije i ‘ugroženost njegovog neotuđivog ljudskog prava’”, navela je ona, pitajući – šta je “s neotuđivim pravom na život novosadskih žrtava, stradalih zbog korumpiranog Vučićevog sistema”, ili “s neotuđivim pravom na život onih koji se protive tom sistemu i završavaju gotovo pregaženi na ulici”.

Perović je kazala da, u slučaju potpisivanja peticije, nije stvar samo u “tananim nacionalnim emocijama Kneževića i Kovačevića”, od kojih, tvrdi, “ne vide sličnosti između Vučića i Đukanovića”, već i tome da bi eventualno slabljenje vladavine predsjednika Srbije uticalo i na snagu bivšeg DF-a “kod kuće”. Dodaje da ne smatra da je činjenica da jedan dio izvršne vlasti podržava proteste, a drugi vlast u Srbiji – “novi pokazatelj talasanja”.

“To što je neko iz PES-a tvitnuo da podržava proteste, dok se njihovi partneri u Vladi potpisuju ispod podrške Vučiću, ne vidim kao neki novi pokazatelj talasanja ili novih potencijalnih tenzija u Vladi. Bezbroj je sličnih razloga koje bi mogle biti ‘tačka razdora’ izvršne vlasti, ali nijesu, jer je održavaju politički interesi”, konstatuje sagovornica “Vijesti”.

“Vijesti” su pitale DNP i NSD zbog čega su Knežević, odnosno Kovačević podržali Vučića, te PES koji su razlozi Čarapićeve podrške studentima u Srbiji, ali ni iz jednog od tih političkih subjekata nije odgovoreno na pitanja.

Bez odgovora su ostali i upiti da li će različiti stavovi funkcionera vladajućih partija dovesti do razdora u Vladi, dok je od članica nekadašnjeg DF-a traženo i da se izjasne da li će peticiju potpisati, odnosno da li bi to trebalo da učini i lider NSD-a i šef parlamenta Andrija Mandić. Pitanje da li će Mandić parafirati podršku Vučiću, postavljeno je i kabinetu predsjednika Skupštine, ali ni s te adrese nije stigao nikakav odgovor.

List je takođe kontaktirao i Kneževića, upitavši ga šta ga je motivisalo da potpiše peticiju i da li smatra da je predsjedniku Srbije ugrožen život, ali ni od njega nije stigao odgovor.

Spoljnopolitički komentator iz Beograda Boško Jakšić, rekao je “Vijestima” da “srpska burgija” nikako ne doprinosi političkoj stablizaciji Crne Gore i udaljava je od Evropske unije (EU), “pošto Vučić teško može da se pomiri sa činjenicom da će Crna Gora ući u EU prije Srbije”.

“Otuda koristi sve minerske radove čiji su izvođači poznati po kokardama koje nose”, ocijenio je.

Na sajtu Instituta za političko umrežavanje (ipu.rs) sinoć je pisalo da je peticiju podrške Vučiću potpisalo 44 ljudi. Osim Kneževića i Kovačevića, iz Crne Gore je to učinio i lider Slobodne Crne Gore Vladislav Dajković. Na spisku su i ambasador Srbije u Podgorici Nebojša Rodić, bivša premijerka Srbije i aktuelna predsjednica tamošnje Skupštine Ana Brnabić, visoki funkcioner Bezbjednosno-informativne agencije (BIA) Marko Parezanović, potpredsjednik Vlade Srbije i ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić, bivši komandant paravojnih formacija u ratovima 90-ih Dragan Vasiljković, poznatiji kao Kapetan Dragan…

Studentski protesti u susjednoj zemlji započeli su kao dio akcije “Zastani, Srbijo”, kojom se odavala počast žrtvama nesreće na željezničkoj stanici u Novom Sadu. Nakon fizičkog napada na studente Fakulteta dramskih umjetnosti u Beogradu 22. novembra, za koji su studenti optužili lokalne predstavnike Srpske napredne stranke (SNS), protesti su eskalirali u blokade fakulteta i rektorata.

Blokirano je više od 50 fakulteta na četiri državna univerziteta, nekoliko rektorata i više desetina srednjih škola. Studenti u blokadama traže političku i krivičnu odgovornost zbog pada nadstrešnice. Krajem decembra je na beogradskom Trgu Slavija, prema podacima Arhiva javnih skupova Srbije, na protestu prisustvovalo oko 100.000 građana.

Pod pritiskom javnosti, Vučić je 11. decembra najavio da će 195 dokumenata o rekonstrukciji željezničke stanice u Novom Sadu biti objavljeno na sajtu Vlade, uz tvrdnju da je to kompletna dokumentacija. Dok vlast tvrdi da je ispunila sve njihove zahtjeve, predstavnici studenata kažu da objavljena dokumentacija nije potpuna, te da ne daje odgovor na pitanje ko je odgovoran i šta se desilo.

Studenti u blokadi pozvali su građane Srbije da danas u potpunosti obustave sve aktivnosti, odnosno na generalni štrajk ili “opštu građansku neposlušnost”. Prema informacijama beogradskih medija, pozivu su se odazvali radnici u kulturi i zabavi, IT zajednica, ugostiteljski objekti, mediji…

“Ne idemo na posao, ne idemo na predavanja, ne obavljamo svakodnevne obaveze. Uzimamo slobodu u svoje ruke. Vaše učešće čini razliku”, napisali su studenti na Instagramu.

Prema njihovim riječima, “sve mora da stane”, a studentski zahtjevi ostaju: objavljivanje kompletne dokumentacije o rekonstrukciji željezničke stanice, odbacivanje krivičnih prijava protiv studenata uhapšenih i privedenih na protestima, obustava pokrenutih krivičnih postupaka, procesuiranje odgovornih za napade na studente i profesore, kao i njihovo razrješenje ukoliko su na javnim funkcijama, te povećanje budžeta za visoko obrazovanje za 20 odsto.

Gostujući krajem decembra u emisiji s Vučićem na beogradskoj Televiziji “Pink”, Knežević je ocijenio da bi bio “licemjer” kad ne bi podržao proteste studenata “koji znače boljitak društva, ali i svega onoga što je cilj dobronamjernog građanina”.

“Ono što je ipak primjetno jeste kontaminacija određenih političkih struktura koje ne mogu da dođu na vlast. Oni pod maskom protesta studenata pokušavaju da dođu na vlast poput 5. oktobra (2000. godine)”, dodao je lider DNP-a.

On je tom prilikom poručio studentima da, ako zaista vjeruju u to što rade, “odstrane politički uticaj”.

“Ne dozvolite da niko manipuliše vašom moći, niti da imate podrške (premijera Kosova Aljbina) Kurtija, i antisrpskih koalicija na čelu s Milom Đukanovićem. Oni u Crnoj Gori ne podržavaju proteste studenata, već podržavaju proteste nadajući se da će doći do promjene vlasti u Srbiji”, naveo je Knežević.

Prema pisanjima srbijanskih medija, broj atentata na Vučića koje je on najavio ili su ih “otkrili” tamošnji prorežimski mediji je – dvocifren.

Prvi takav “pokušaj” dogodio se 2016, kad je u blizini doma njegovih roditelja u Jajincima pronađen automobil pun oružja i municije. Taj slučaj nikad nije imao sudski epilog.

Tri godine kasnije, tokom protesta “1 od 5 miliona”, demonstranti su opkolili Radio televiziju Srbije na kojoj je on gostvoao i čekali ga da izađe da bi razgovarali s njim. Prema pisanjima portala Nova.rs, ostalo je misterija kako je ušao u zgradu, a njemu bliski mediji su objavili da su ga u masi čekali atentatori.

Ovo nije bio posljednji “pokušaj”, jer je i 2021. tadašnja premijerka Srbije Ana Brnabić javnosti otkrila da se spremao još jedan atentat, što je tvrdio i tadašnji ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Vulin. Vučić je, prilikom otvaranja spomenika Stefanu Nemanji u Beogradu kazao da “ni pancir nije nosio”.

Vulin je i godinu kasnije kazao da “dok je god Radoje Zvicer (jedan od vođa kavačkog kriminalnog klana) na slobodi, postoji opasnost od atentata na Vučića”.

Ipak, Marko Miljković, kome se na teret stavljaju ubistva, trgovina narkoticima i druga krivična djela, je tokom suđenja izjavio da su, po Vulinovom naređenju, automobil pun oružja u Jajincima ostavili članovi kriminalne grupe.