Nedosljedna pravila studiranja, nepoštovanje studentskih prava i loša prolaznost na pojedinim ispitima, najčešći su problemi sa kojima se susreće studentska generacija, otkrila je “Vijestima” zaštitnica prava studenata (ombudsman) Univerziteta Crne Gore (UCG) Ivana Popović .
Prema njenim riječima, od početka akademske godine zabilježen je “jednocifren broj žalbi, sa nešto većom koncentracijom za vrijeme januarskog ispitnog roka”.
Žalbe su se, kako je rekla, “mahom odnosile na propuste u poštovanju Pravila studiranja na osnovnim studijama UCG”.
“… Kada je u pitanju maksimalan broj ispita koje student može polagati u jednom danu, odnosno u toku jedne sedmice. Neki od ovih propusta bili su i nenamjerni, uzimajući u obzir broj predmeta po jednom semestru, kao i dužinu trajanja ispitnog roka, a najveći broj ovih problema riješen je u direktnoj komunikaciji sa prodekanima za nastavu i upravom fakulteta na tim univerzitetskim jedinicama”, rekla je Popović, istakavši da su se žalbe i sugestije prvo dostavljale studentima povjerenicima, a zatim prosljeđivale ombudsmanu na upoznavanje i razmatranje.
Studentski ombudsman je posrednik između visokoškolaca i Univerziteta Crne Gore (UCG) ili Studentskog parlamenta (SPUCG).
Prema informacijama dostupnim na sajtu Univerziteta, ombudsman savjetuje studente i o načinima ostvarivanja i zaštite njihovih prava. Može učestvovati i u disciplinskim postupcima protiv studenata “radi zaštite njihovih prava i obavlja i druge poslove u skladu sa Statutom i drugim aktima SPUCG”.
Popović ističe da joj je drago što se “pravno neutemeljena praksa, odnosno uslovljavanje bodovima koje je student morao da sakupi prije polaganja završnog ispita iskorijenila ili svela na najmanju moguću mjeru”.
“Ovo je, prema podacima Studentskog parlamenta UCG, bio jedan od glavnih predmeta pritužbi studenata tokom prethodnih studijskih godina. Ipak, uz saradnju sa Univerzitetom Crne Gore, ovi problemi i slučajevim, po kojima je postupano u skladu sa pritužbama studenata su riješeni, što pokazuje opredijeljenost za dosljedno poštovanje normi propisanih aktima Univerziteta, Zakonom o visokom obrazovanju, te standardima Bolonjske deklaracije”.
Podaci Studentskog parlamenta su, kako je rekla, pokazali da je broj pritužbi studenata koje su se odnosile na kriterijume određenih profesora i nisku prolaznost znatno manji nego ranije.
“Ako student uputi pritužbu ovog karaktera, studentski ombudsman će, postupajući u ime Studentskog parlamenta, a u najboljem interesu studenata sa ciljem zaštite njihovih prava, identifikovati i suzbiti bilo kakva odstupanja od Pravila studiranja, naročito u onim slučajevima kada je to na njihovu štetu. U skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju (član 92), ali i Pravilima studiranja na osnovnim studijama (član 42), student ima pravo da organu rukovođenja ustanove podnese prigovor na ocjenu ako smatra da ispit nije obavljen u skladu sa zakonom, statutom ili pravilima studiranja u roku od 48 sata od dobijanja ocjene. Nakon toga, dekan je dužan da po prigovoru, u roku od tri dana, obrazuje komisiju koja će utvrditi da li je ocjena izvedena suprotno propisima, a što se utvrđuje ponovnim pregledanjem i ocjenjivanjem pismenog ili drugog rada ili ispitivanjem studenta”, pojašnjava Popović.
Prema njenim riječima, student može tražiti i izuzeće predmentog profesora. To, kako objašnjava Popović, pruža pravnu sigurnost studentima da će u slučajevima “kada postoji sumnja da lični odnos na relaciji profesor-student (ili saradnik u nastavi-student) može predstavljati prepreku da se položi ispit ili dobije veća ocjena”.
“Studentski parlament nema u posjedu podatke koji se tiču broja obrazovanih komisija na univerzitetskim jedinicama Univerziteta u toku semestra ili studijske godine, ali konstatujemo da su studenti informisani o postojanju ovog pravnog instituta, svjesni kako je ovo legalan i legitiman oblik zaštite njihovih prava i interesa…”, kazala je.
Podsjeća da studenti, u slučaju da su im povrijeđena prava, mogu da pišu ombudsmanu na mejl [email protected] ili da podnesu predstavku.
“Takođe, student se može obratiti i povjereniku na njegovoj univerzitetskoj jedinici sa ciljem neposrednijeg i eventualnog bržeg rješavanja pojedinih slučajeva. Naravno, student povjerenik će svakako i neizostavno upoznati ombudsmana sa svakom inicijativom ili predstavkom koja se odnosi na potencijalno ugrožavanje prava”.
Popović podsjeća da je čekanje na novi Zakon o visokom obrazovanju problem koji “lomi” mnoge studente. Aktuelni model studija (3+2+3), tvrdi, pokazao se kao “izuzetno nepravedan i neprimjeren crnogorskom kontekstu”.
“Pa je zbog toga doveo u nepovoljan položaj sve one generacije studenata upisane počev od studijske 2017/18. godine pa sve do danas, a čini se, da će se, ukoliko se bude oklijevalo kao i do sada, ova ‘agonija’ nastaviti. Donošenje novog Zakona o visokom obrazovanju, sa novim modelom studija, tzv. prelaznim rješenjem, ali i brojnim drugim novinama, pitanje je koje odnosi na veliki broj studenata i mladih u Crnoj Gori, pa bi donosioci odluka ne samo institucionalno, već i lično trebalo da se založe da se ovaj proces što prije okonča…”, poručila je Popović.
