Poslanici albanskih nacionalnih stranaka poslali su Skupštini predlog izmjena Zakona o porezu na nepokretnosti, kojim se predviđa da opštine na nekretnine koje se koriste u poljoprivredi mogu, ali ne moraju, umanjiti poreske stope do 90 odsto poreske obaveze, dok u sadašnjem zakonu piše da moraju umanjiti poresku obavezu za 70 odsto.
Takođe istim predlogom poslanika Nikole Camaja , Artana Čobija i Ilira Čapunija predviđeno je da ovaj novi član važi i za poreske obveznike “kojima nije utvrđena obaveza po osnovu poreza na nepokretnosti, kao i u postupcima koji nijesu pravosnažno okončani”.
To bi značilo da poreski obveznik, umjesto sigurnog umanjenja od 70 može imati umanjenje od 20, 10 ili nula odsto.
Iz “Plantaža” su “Vijestima” kazali da smatraju da je ova izmjena zakona direktno usmjerena protiv njih, kako bi se Opštini Tuzi omogućilo da od ove kompanije ponovo naplaćuje izuzetno visoke iznose poreza, kao i da se obesmisle dosadašnje sudske odluke u korist ovog državnog preduzeća kojima bi od Tuzi imali pravo da naplete preko dva miliona eura nezakonito naplaćenog poreza uvećanog za iznose kamata od 0,3 odsto dnevno i ostale troškove.
Izmjena Zakona koji se utvrđuje da se poreska stopa mora umanjiti za 70 odsto na zemljište i drugu imovinu koja se koristi za poljoprivredu, usvojena je u decembru 2022. godine.
Opština Tuzi je u protekle tri godine četiri puta blokirala račun “Plantaža” za sporna poreska rješenja u iznosima od oko dva i po miliona eura. Te blokade izazivale su velike probleme u kompaniji, uticale na likvidnost i kašnjenja u isplatama zarada zaposlenima. Godišnja poreska rješenja iznosila su oko 700 hiljada eura.
Pravni zastupnik “Plantaža” Filip Kažić kazao je “Vijestima” da su pred Upravnim sudom uspjeli da dokažu nezakonitost rješenja o porezu na nepokretnosti koja je donijela Opština Tuzi, a koja se odnose na 2019, 2020. i 2021. godinu, dok postupci kada je u pitanju 2022. i 2023. godina još nijesu okončani.
”Iako su rješenja o porezu na nepokretnosti poništena, Opština Tuzi nije izvršila povraćaj novca koji je naplatila po sada već poništenim rješenjima. Stoga su “Plantaze” pred Osnovnim sudom u Podgorici pokrenule parnični postupak za povraćaj novca koji je stečen po osnovima koji su naknadno poništeni, a radi se o iznosu od preko 2.150.000 eura, na koji iznos ‘Plantažama’ pripada i pravo na zakonsku kamatu od 0,3% dnevno, od dana kada su izvršili plaćanje”, kazao je Kažić.
On navodi da je nakon ovih presuda Opština Tuzi, u skladu sa člana 113 Zakona o poreskoj administraciji, bila dužna da u svim postupcima koji su u toku primijeni umanjenje poreske stope za 70 odsto, ali da ih je umanjila za svega 20 odsto.
“Navedeno postupanje Opštine Tuzi suprotno je načelima upravnog postupka, kao i normama Zakona o poreskoj administraciji i očigledno sračunato na ugrožavanje likvidnosti ‘Plantaža’, pri čemu se kao evidentan cilj Opštine Tuzi uočava uvođenje stečaja nad ovom državnom kompanijom. Pokušajem uvođenja neustavnih izmjena Zakona o porezu na nepokretnosti sada se očigledno pokušava sprovesti u djelo namjera Opštine Tuzi”, naveo je Kažić.
Predlagači u obrazloženju navode da je osnovi razlog za predlaganje izmjena potreba da se obezbijede dodatna sredstva za finansiranje lokalne samouprave, odnosno da se od poljoprivrednika i firmi koje se bave poljoprivredom naplati više novca.
Na pitanje “Vijesti” da li su izmjene predložene kako bi Opština Tuzi od “Plantaža” ponovo mogla da naplaćuje veće iznose poreza, poslanik Nikola Camaj kaže da nije cilj vraćanje na prethodno rješenje već da se traži normalna valorizacija radi određivanja poreske stope.
”Postojećim rješenjem Opština Tuzi je direktno oštećena za stotine hiljada eura, sa jedne strane, a sa druge strane nije ostavljen prostor da opštine određuju poresku stopu za poljoprivredno zemljište, što oštećuje poljoprivredne proizvođače, ne dajući opštinama mogućnost određivanja poreske stope, kako bi stimulisali poljoprivrednu proizvodnju, što na kraju utiče na još veću centralizaciju vlasti. Kako se mi inače zalažemo za decentralizaciju, i ovaj predlog ide u tom pravcu. Svakako predloženim rješenjem se ne vraćamo na prethodno rješenje, u smislu poreza koje će platiti ‘Plantaže’, već se trazi normalna valorizacija radi određivanja poreske stope”, kazao je Camaj.
Trojica poslanika u obrazloženju navode da je sadašnja norma diskriminatorska jer uvodi imperativnu normu da se poreska stopa mora umanjiti, kao i da je značajno uticala na umanjenje prihoda ruralnim opštinama.
Kažić navodi da predložena izmjena otvara mogućnost za diskriminaciju poljoprivrednih proizvođača koji potiču iz različitih opština.
“Predloženim zakonskim rješenjem ostavlja se opštinama da same biraju da li će i koliko će u odnosu na poljoprivredne proizvođače umanjiti stopu na ime poreza na nepokretnosti. Navedeno zakonsko rješenje stavlja poljoprivredne proizvođače iz različitih krajeva Crne Gore u potencijalno nejednak i neravnopravan položaj, budući da u jednoj opštini poljoprivredni proizvođač može imati umanjenu poresku stopu za 90%, dok poljoprivredni proizvođač iz druge opštine može biti opterećen cjelokupnim iznosom poreza na nepokretnosti bez ikakvog umanjenja i to samo iz razloga što je jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalaze njegove nepokretnosti odlučila da ne vrši umanjenje poreske stope”, kazao je Kažić.
On navodi primjer iz 2019. godine, kada je važilo slično rješenje da Opštine mogu a ne da moraju umanjiti porez za poljoprivrednike, gdje je Podgorica umanjila poresko opterećenje za 20, Pljevlja za 90 odsto, dok je bilo i opština kao Bijelo Polje koje nisu predviđale bilo kakvo umanjenje.
“Osnovano su poljoprivredni proizvođači iz jedne opštine mogli da ukazuju da su diskriminisani u odnosu na proizvođače iz druge opštine. S tim u vezi predložene izmjene su suprotne Ustavu Crne Gore, ali odredbama Zakona o zaštiti konkurencije, budući da otvaraju mogućnost da se opštinskim odlukama na različit način tretiraju poljoprivredni proizvođači iz različitih opština, što za posljedicu ima i narušavanje konkurencije na teritoriji Crne Gore”, kazao je Kažić.
On navodi da su predložene izmjene u suprotnosti sa Ustavom Crne Gore i iz razloga što se pitanje poreza, pa time i pitanje olakšica, odnosno umanjenja ne može prenositi u nadležnost opština, niti se opštinama može ostavljati sloboda da same biraju da li će to umanjenje uopšte uvoditi i koliko će ono iznositi.
“Upravo je postojećim zakonskim rješenjem, koje predviđa obavezno umanjenje poreske stope za 70% za sve poljoprivredne proizvođače, izbjegnuta diskriminacija i na jedinstven način riješeno navedeno pitanje za teritoriju cjelokupne Crne Gore”, smatra Kažić.
Kažić navodi i da su predložene izmjene u suprotnosti i sa Zakonom o poreskoj administraciji.
“Na pitanja koja se tiču poreza primjenjuju se propisi koji su bili važeći u vrijeme nastanka poreske obaveze. Izuzetno, shodno odredbi čl. 113 Zakona o poreskoj administraciji, ako je postupak za ostvarivanje prava poreskog obveznika u toku, okončaće se po odredbama važećeg zakona, ukoliko je to za poreskog obveznika povoljnije. Dakle, predložena odredba mogla bi se primjenjivati na postupke koji se odnose na ranije godine i koji nisu još okončani, jedino ukoliko bi bila povoljnija za poreskog obveznika”, naveo je pravni zastupnik “Plantaža”.
On smatra da je posebno nejasno kako su zamislili predlagači da navedenoj normi daju povratno dejstvo, kada se ista na način na koji su predložili, ne primjenjuje neposredno.
“Predložena odredba, sve i kada bi imala povratno dejstvo (koje je inače zabranjeno odredbom čl. 147 Ustava Crne Gore) bila bi samo osnov za donošenje opštinskih odluka o porezu na nepokretnosti. Međutim, očigledno su previdjeli predlagači da opštinske odluke ni u kom slučaju ne mogu imati povratno dejstvo, budući da je takvo dejstvo isključivo rezervisano za pojedine odredbe zakona, i to samo u slučaju kada javni interes to zahtjeva. Dakle, sve i da se predložene izmjene usvoje, opštinske odluke o porezu na nepokretnosti koje bi bile donijete na osnovu navedene odredbe nikako ne bi mogle da se primjenjuju retroaktivno”, kazao je Kažić.
Predlagači u izmjenama ovih članove navode i prelazne odredbe za utvrđivanje vrijednosti nepokretnosti za postupke koji nisu pravosnažno okončani.
Kažić kaže da je utvrđivanja vrijednosti nepokretnosti normirano odredbama 6a do 6g Zakona o porezu na nepokretnosti, i da je nejasno šta su predlagači navedenom odredbom željeli da postignu “budući da je vrijednost nepokretnosti potpuno druga kategorija od poreske stope i njenog umanjenja”.
