Dezinformiše se javnost da država ne izmiruje redovno svoje obaveze. Naime, u prethodnoj godini država je izmirivala obaveze u potpunosti i pravovremeno, saopštili su iz Ministarstva finansija.
Njihovo saopštenje prenosimo u cjelosti:
Dezinformiše se javnost da država ne izmiruje redovno svoje obaveze.
Naime, u prethodnoj godini država je izmirivala obaveze u potpunosti i pravovremeno. Neistina je da obaveze nisu realizovane u ranijim mjesecima da bi se platile u decembru, te apelujemo na sve učesnike u javnom diskursu da budu odgovorni i saopštavaju istinite i tačne informacije.
U decembru je, u skladu sa očekivanjima, došlo do povećane potrošnje usljed dinamike obaveza koje odgovaraju realizaciji tenderskih postupaka i potpisanih ugovora i saldiranja obaveza svih ugovornih strana sa kojima državama ima ugovorni odnos, inače poznato kao “decembarska groznica” koja je kao pojava prisutna svih prethodnih godina.
S tim u vezi, pored planiranih obaveza, u decembru je realizovano plaćanje u iznosu od 11 miliona eura za potrebe počinjanja postupka eksproprijacije u zahvatu Faze II Aerodroma Tivat na lokalitetima KO Đuraševići i KO Mrčevac, čime se namirio dio obaveza po ovom osnovu.
Zatim, izvršeno je namirenje potraživanja za sve preostale radnike privrednog društva „Radoje Dakić“ AD u stečaju, koja nijesu izmirena u dosadašnjem toku stečajnog postupka u iznosu od oko osam miliona eura, kamate su izmirene u iznosu za oko 10 miliona većem od plana usljed pristizanja obaveze koja je inicijalno bila očekivana u novembru.
Kapitalni budžet u decembru je ostvaren na nivou od 93,91 milion eura, što predstavlja 225,9 odsto decembarskog plana, odnosno za preko 50 miliona eura više od plana. Takođe, u decembru se obavlja plaćanje zarada za zdravstvo za suštinski dvije plate (novembarska do 10.decmebra, a decembarska na kraju decembra), zbog čega je plaćanje po ovom osnovu u decembru veće za oko 15 miliona eura od plana, kao i izmirenja obaveze prema Montefarmu za oko 22 miliona.
Sumarno, ukupno izvršenje budžeta za 2024. godinu je na nivou od oko 99 odsto plana, od čega je tekući i budžet državnih fondova izvršen na nivou od oko 96 odsto plana, a kapitalni budžet na nivou od oko 106 odsto.
Uzimajući u obzir ostvarene prihode i rashode, u posmatranom periodu ostvaren je deficit budžeta u iznosu od 230,9 miliona eura, odnosno na nivou od 3,2 odsto procijenjenog BDP-a, što je za 4,5 miliona eura niže ostvarenje od planiranog.
Takođe, u istom periodu ostvaren je suficit tekuće potrošnje u iznosu od 49,9 miliona eura, što je u poređenju sa planom, koji predviđa ostvarenje suficita tekuće potrošnje od 34,3 miliona eura, za 15,5 miliona eura veći od plana.
Ostvarenje suficita tekuće potrošnje predstavlja ispunjavanje kriterijuma fiskalne odgovornosti, odnosno tzv. zlatnog fiskalnog pravila, odnosno da se država zadužila isključivo samo za potrebe finansiranja kapitalnih projekata i otplate duga.
Evidentan kontinuirani rast prihoda državnog budžeta u prošloj godini, uz snažnu otpornost i makroekonomsku stabilnost, ostvaren je usljed dinamičnog rasta potrošnje i investicija, uz primjetan pad sive ekonomije.
Prihodi budžeta u 2024. godinu, veći su za čak 188,6 miliona eura ili 7,3 odsto u odnosu na 2023. godinu. Da podsjetimo, 2023. godinu je karakterisala velika vrijednost jednokratnih prihoda, koji nijesu planirani u toj godini, pa je rast prihoda, ukoliko se oni izuzmu, u 2024. godini iznosio 333,8 miliona eura ili čak 14 odsto.
Transparentnosti radi, Ministarstvo finansija je kao i svakog mjeseca, objavilo podatke o preliminarnom izvršenju svih pojedinačnih kategorija prihoda, pri čemu ključne kategorije poreza bilježe snažan porast naplate u prethodnoj godini.
Porez na dodatu vrijednost (PDV) je premašio plan naplate u 2024. godini za čak 23 miliona eura. Posmatrajući ukupan kontekst u odnosu na 2023. godinu, govorimo o porastu naplate ove kategorije prihoda od 163,3 miliona eura ili preko 15 odsto, u uslovima znatno niže inflacije nego što je bila u 2023.
Rast prihoda od akciza, poreza na dobit pravnih lica, poreza na dohodak fizičkih lica, takođe je snažno iznad ostvarenja 2023. godine, kao i iznad planiranih u prošloj godini. Kada su u pitanju doprinosi za penzijsko invalidsko osiguranje (PIO), u 2024. godini veći su za 6,2 miliona eura u odnosu na 2023, uprkos implementaciji programa ‘Evropa sad 2’. U poređenju sa planiranim za 2024. godinu, niži su za 7 miliona eura, što je odraz vremenske dinamike naplate ove kategorije prihoda, a što potvrđuje preliminarno ostvarenje prihoda od PIO doprinosa u januaru 2025.
Samo u posljednja dva mjeseca 2024. godine, nakon implementacije reforme, prihodi od PDV-a i akciza su zbirno veći za 41,6 miliona eura, u odnosu na novembar i decembar 2023. Ovaj rast naplate ne samo da kompenzuje godišnji pad doprinosa za PIO u dva navedena mjeseca, već je za više od 5 miliona veći. Ovo znači da je porast potrošnje i investicija, uz suzbijanje neformalne ekonomije, uzrokovao rast ključnih kategorija prihoda budžeta.
Sa druge strane, neznatno odstupanje prihoda budžeta u 2024. u odnosu na plan, posljedica je neuplaćene dividende od EPCG, usljed rekonstrukcije i zastoja u radu, kao i razlike u ostavrenju prihoda iz Plana rasta EU, koja je uzrokovana blokadom rada Skupštine i kašnjenjem u usvajanju zakonskih rješenja, što očekujemo da bude prenijeto u prvoj polovini 2025. godine. Samo dvije navedene kategorije uslovile su niže prihode za oko 50 miliona u odnosu na plan za 2024.
Povodom medjiskih navoda koji se odnose na budžetska kretanja i korišćenje depozita u decembru, neophodno je naglasiti da je riječ o dezinformacijama, a da je stvarno stanje sljedeće:
Korišćenje depozita tokom decembra bilo je planirano, ciljano i usmjereno, isključivo na uredno servisiranje dospjelog duga i finansiranje kapitalnih projekata. Što se tiče emisije obveznica iz 2024, tim sredstvima u potpunosti su pokrivene dospjele obaveze iz prethodnog perioda, dok su zahvaljujući kvalitetnoj naplati prihoda tokom 2024. godine, depoziti u državnom trezoru održavani na značajnom nivou.
Podsjećamo da je u 2024. godini Vlada, uredno i blagovremeno, servisirala sve obaveze po osnovu javnog duga, pri čemu je oko 500 miliona eura otplaćeno na ime glavnice, a dodatnih 150 miliona eura po osnovu kamata.
Na kraju 2024. godine stanje depozita iznosilo je oko 300 miliona eura, što je značajno iznad planiranog i potvrđuje odgovorno upravljanje javnim finansijama.
Navedeni podaci jasno govore da je Vlada zaduživanje u 2024. godini koristila isključivo za servisiranje zatečenih obaveza i finansiranje kapitalnih izdataka, dok su tvrdnje o prekomjernom povlačenju depozita i neplanskog trošenja neutemeljene.
Dakle, nije došlo do vanrednog događanja kako se to implicira tendenciozno, već su tokovi javnih finansina u skladu sa planovima.
Ministarstvo finansija ostaje posvećeno transparentnom i odgovornom upravljanju javnim finansijama, u interesu građana Crne Gore i još jednom apeluje na važnost istinite i objektivne interpretacije podataka koje uredno objavljuje.
