Rožajsko Komunalno preduzeće i dalje odlaže otpad na deponiji Mostina, potvrdili su “Vijestima” u Opštini.
Agencija za zaštitu životne sredine rješenjem je, krajem maja ove godine, naložila da se “u cilju otklanjanja neposredne opasnosti od štete po životnu sredinu i smanjenja rizika po zdravlje ljudi, obustavi svako dalje odlaganje i skladištenje otpada i da ga fizički obezbijedi”. Na toj deponiji, kako je konstatovano u rješenju, ne postoji protivpožarna zaštita, ne obavlja se selekcija otpada, ne postoji kolska vaga za mjerenje otpada, a mjerenje i evidencija se vrše u gradu. Otpad životinjskog porijekla odlaže se u jednu rupu na samom odlagalištu i posipa krečom, a psi lutalice raznose taj otpad.
Ekološki aktivisti su prije nekoliko dana tražili od nadležnih da reaguju na činjenicu da Komunalno ne poštuje rješenje Agencije.
Kako je za “Vijesti” kazao Ajsel Kalač iz Sekretarijata za stambeno-komunalne poslove i saobraćaj, “nakon što je Agencija izdala rješenje o hitnoj obustavi aktivnosti na lokaciji Mostina, Opština Rožaje je uložila žalbu”.
“Predstavnici Opštine su obaviješteni o tome da DOO Komunalno odlaže otpad na Mostini i da će se tako nastaviti sve do okončanja postupka po žalbi, s obzirom na to da žalba ima odložno (suspenzivno) dejstvo”, kaže on.
Kalač demantuje tvrdnje iz civilnog sektora “da nije sprovedeno fizičko obezbjeđenje deponije Mostina”. To, zvanično privremeno, odlagalište je, kaže on, “ograđeno, osim u dijelu gdje zbog konfiguracije terena nije bilo moguće postaviti ogradu”. Tvrdi da je na deponiji angažovan čuvar, radi sprječavanja ulaska neovlašćenih lica i drugih nelegalnih aktivnosti.
Kalač kaže i da otpad sa te deponije ne dolazi do rijeke Ibar i tvrdi da “samim tim ne postoji mogućnost kontaminacije jezera Gazivode, kao ni rizik po javno zdravlje i vodosnabdijevanje”. On objašnjava da Opština nema alternativnu lokaciju za privremeno ili trajno odlaganje otpada.
“Kada su u pitanju alternativne lokacije za privremeno ili trajno odlaganje otpada, po Prostorno-urbanističkom planu (PUP) opštine Rožaje nije predviđena lokacija za odlaganje otpada. Tako da drugu lokaciju, koja bi bila u skladu sa zakonskim normama i ekološkim standardima, nismo u mogućnosti da odredimo”, objašnjava on.
Iz rožajskog NVU “Promjene”, koje već dugo upozorava na ogromnu opasnost za životnu sredinu od nelegalnog korišćenja deponije Mostina, “Vijestima” su kazali da iz Opštine medijima saopštavaju netačne informacije i da pokušavaju zataškati stvarnu situaciju na terenu.
“Kao građani i aktivisti koji se godinama borimo za ekološku sigurnost, dužni smo da istinito informišemo javnost i pozovemo nadležne institucije da hitno djeluju. Upozoravamo na nepoštovanje rješenja Agencije kojim se traži hitna obustava aktivnosti na lokaciji Mostina”.
“Uprkos tome, Komunalno Rožaje i dalje svakodnevno u večernjim satima odlaže otpad na toj lokaciji, o čemu postoje video i foto dokazi. Izgovor da žalba ima suspenzivno dejstvo ne mijenja činjenicu da je rješenje donijeto zbog ozbiljnih ekoloških prijetnji, te da se zdravlje ljudi i priroda ne smiju uslovljavati birokratskim tumačenjima. Suprotno tvrdnjama Opštine, Mostina nije fizički obezbijeđena. Ograda je djelimična i ne pokriva najkritičnije djelove, dok je ulaz otvoren za kamione koji nesmetano istovaraju otpad, bez ikakve kontrole ili evidentiranja. Nema aktivnog video-nadzora, niti organizovane kontrole pristupa”, tvrde u tom NVU.
Kažu i da je “otpad godinama direktno išao u rijeku Ibar”. Prema onome što su kazali Vijestima iz NVU “Promjene”, od 28. marta 2024. godine otpad se sa desne strane deponije (gledajući od ulaza) direktno istovarao u korito rijeke Ibar.
“To je trajalo godinama, a zaustavljeno je tek nakon javnog protesta građana tog dana. Danas se koristi druga trasa, ali šteta koja je napravljena u prethodnom periodu nije sanirana, niti je ispitana…Prema Izvještaju Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju za 2023. godinu, koji je obuhvatio analizu ribe iz rijeke Ibar na lokalitetu Bača, ustanovljena je prisutnost žive u količini od 29 mikrograma po kilogramu, što prelazi granicu standarda kvaliteta, bromirani difenil etari (BDE) u koncentraciji od 3,0410 mikrograma, što je više od standarda… Najveći sadržaj zabilježen je kod homologa BDE-99, poznatog po štetnim uticajima na nervni sistem. Dakle, nije riječ o ‘mogućem zagađenju’, već o dokazanoj kontaminaciji ekosistema”, objašnjavaju rožajski ekološki aktivisti.
Kako kažu u NVU “Promjene”, iako PUP ne predviđa lokaciju za odlaganje otpada, “to ne može biti izgovor za nastavak kriminalnog odlaganja na mjestu koje ugrožava čitav sliv rijeke Ibar, uključujući i jezero Gazivode, iz kojeg se pije voda u značajnom dijelu Kosova”. Podsjećaju da “zakon nalaže da se otpad privremeno skladišti na lokaciji koja ispunjava osnovne ekološke standarde, a ne na nelegalnoj deponiji koju je državni organ već zabranio”.
Tvrde da “umjesto da štiti interese građana, Opština relativizuje zagađenje, skriva informacije i štiti privilegovane pojedince”.
