Opština Budva dužna je da državi Crnoj Gori, odnosno Ministarstvu finansija, vrati gotovo 30 miliona eura, koliko je krajem 2019, aktiviranjem državne garancije naplatio njemačko-austrijski koncern WTE/EVN, koji je potom napustio postrojenje za tretman otpadnih voda u bečićkom naselju Vještice.
To piše u prvostepenoj presudi kotorskog Osnovnog suda, u koju su “Vijesti” imale uvid.
Riječ je procesu koji je protiv Opštine Budva pokrenulo Ministarstvo finansija, koga zastupa Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa Crne Gore.
“Usvaja se tužbeni zahtjev, pa se obavezuje Opština Budva da državi Crnoj Gori – Ministarstvu finansija nadoknadi iznos od 29.250.000 eura na ime garancije plaćanja, sa zakonskom zateznom kamatom od 27. decembra 2019, kao i da Ministarstvu finansija nadoknadi troškove plaćene provizije Centralnoj banci Crne Gore u iznosu od 58.500 eura, sa zakonskom zateznom kamatom”, navodi se i naglašava da je rok za isplatu osam dana od dana pravosnažnosti presude, pod prijetnjom prinudnog izvršenja.
Osnovni sud je, kao neosnovan, odbio protivtužbeni zahtjev Opštine Budva da država Crna Gora nema pravo na naplatu naknade od 29,2 miliona eura. Takođe, presudom je Opština dužna da državi na ime troškova postupka isplati još 29.700 eura.
U obrazloženju presude stoji da je Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa tokom sudskog postupka podsjetio da je još 16. marta 2010, za potrebe realizacije kreditnog aranžmana po osnovu Ugovora o projektovanju, izgradnji, finansiranju i upravljanju projektom otpadnih voda u Budvi (DBFO) koji su 8. jula 2009. godine zaključili njemačka kompanija WTE iz Esena i Opština Budva, Ministarstvo finansija izdalo inostranoj firmi garanciju plaćanja svih dospjelih obaveza Opštine, maksimalno do iznosa od 50 odsto investicije, što je 29.250.000 eura.
U tužbi se podsjeća da je konzorcijum WTE Wasser technik GMBH iz Esena 13. decembra 2019, na pisani zahtjev naveo da Opština Budva nije uspjela da izvrši plaćanja po osnovu DBFO ugovora, potvrdivši da je iznos od 64,5 miliona eura dospio i da nije plaćen u skladu sa ugovorom, te zatražio plaćanje spornog iznosa u skladu sa državnom garancijom zbog čega je na račun inostrane firme isplaćeno 29,2 miliona eura.
Opština je u odgovoru na tužbu navela da tužbeni zahtjev Ministarstva finansija nema nikakvo materijalno-pravno utemeljenje i da je zbog toga bespredmetan.
Prema navodima Opštine, WTE iz Esena je “ogrezao u kriminogenim poslovima i po tome je prepoznat ne samo u zemlji sjedišta, već i širom Evrospke unije i regiona, pri čemu su njegovi kriminogeni poslovi predmet krivičnih postupaka u Hrvatskoj, Sloveniji, Srbiji i Sjevernoj Makedoniji, kao i u Crnoj Gori, gdje je Specijalno državno tužilaštvo vodilo istragu protiv te firme za visoku korupciju, pranje novca i terorizam”.
U presudi je navedeno da se Ministarstvo finansija dva puta obraćalo Opštini Budva, 30. decembra 2019, kao i dopisom, 21. februara 2020, kako bi je obavijestilo da je postupilo u skladu sa aktiviranom državnom garancijom, te da je izvršilo isplatu od 29,2 miliona eura prema WTE/ EVN group.
Ministarstvo je, kako se navodi, predložilo Opštini da putem kreditnog zaduženja kod komercijalnih banaka obezbijedi iznos sredstava potreban za refundiranje iznosa plaćenog po osnovu aktivirane garancije, a takođe iskazalo spremnost tadašnje Vlade da nastave da joj pružaju podršku u pogledu rješavanja spornih pitanja koja se tiču nastavka rada postrojenja za prečišćavane otpadnih voda u Bečićima, kao i regulisanju finansijskih obaveza koje proističu iz realizacije ovog projekta.
“Kako je nakon prvog dopisa izostao odgovor Opštine Budva, Ministarstvo je u ponovljenom dopisu zamolilo Opštinu da je obavijesti o svom stavu vezano za izmirenje obaveza”, piše u presudi.
Sud je, kako se navodi, nakon što je saslušao obje strane, ocijenio da je zahtjev države Crne Gore (Ministarstva finansija) u cjelosti osnovan i da ima pravo na naknadu iznosa od 29,2 miliona eura koje je isplatila na ime garancije.
Inostrana kompanija je krajem 2019. naplatila državnu garanciju od 29,3 miliona eura od Vlade Duška Markovića , da bi već u januaru 2020. spakovala kofere i ostavila postrojenje Opštini u katastrofalnom tehničkom stanju.
Opštini u maju 2020, uoči političkih previranja u gradu, kada Demokratska partija socijalista preko nezavisnog odbornika Stevana Džakovića preuzima rukovođenje gradom, Privredni sud blokira sve račune.
Puna četiri mjeseca, sve do kraja septembra 2020, Opština Budva je bila pod blokadom, jer je Privredni sud donio privremenu mjeru zabrane raspolaganja novcem loklanoj upravi, na osnovu zahtjeva tadašnjeg ministra finansija Darka Radunovića , koji je tražio da ta lokalna uprava vrati 29,2 miliona eura državne garancije.
Međutim, krajem septembra, Privredni sud ukida privremenu mjeru, u ponovnom postupku se oglašava nenadležnim, pa se proces seli u kotorski Osnovni sud.
Opštini Budva uporedo vodi pravnu bitku pred međunarodnim arbitražnim sudom u Parizu, odjeljenje u Frankfurtu, pred kojim njemačko-austrijski koncern traži da im se isplati garancija od 64.592.738 eura, čiju validnost lokalna uprava osporava.
Podsjećamo, pred odjeljenjem u Frankfurtu, WTE Wassertechnik GmbH iz Esena, ćerka firma “WTE otpadne vode” pokrenula je tužbu za naplatu 64.592.738 eura po ugovoru o jemstvu/garanciji koji je zaključen između te njemačke kompanije i tadašnjeg gradonačelnika, pokojnog Rajka Kuljače .
Riječ je, kako tvrde u Opštini, o spornoj garanciji iz 2010. koja nema saglasnost Skupštine opštine Budva, a zbog koje je bivši gradonačelnik Marko Carević podnio krivičnu prijavu protiv Kuljače i više NN osoba koje su učestvovale u tom slučaju. Kuljača je odmah nakon optužbi demantovao da je potpisao spornu garanciju i saopštio da ni na koji način nije učestvovao u njenom donošenju.
Specijalno tužilaštvo, na čijem je čelu tada bio Milivoje Katnić , odbacilo je prijavu zbog smrti prijavljenog, kao i protiv NN lica, jer kako je navedeno, ne postoji osnovana sumnja da su od bilo kog lica izvršena krivična djela koja se gone po službenoj dužnosti.
Pored ovog procesa, njemačko-austrijski koncern pokrenuo je još jedan i to pred Međunarodnim sudom u Ženevi, gdje traže naplatu još 31,9 miliona eura.
Opština Budva svoju odbranu pred međunarodnim tribunalom zasniva na tvrdnji da je riječ o korupcionaškom poslu, u kome je učestvovao i sam izvršni direktor “WTE otpadne vode” Ginter Faust , koji je pred Specijalnim tužilaštvom priznao da je napumpavao fakture prilikom gradnje postrojenja, kako bi se vratilo tri miliona eura ličnog duga koji je napravio osuđeni i odbjegli šef budvanske kriminalne grupe Svetozar Marović .
