Činjenice demantuju sve one koji i dalje podmeću narativ “da će se EU raspasti prije nego Crna Gora postane članica”, rekla je ona
Zimsko istraživanje Eurobarometar 2025, koje je sproveo Evropski parlament (EP), pokazuje da građani Evropske unije (EU) traže snažniju, dublju i širu integraciju članica, što bi trebalo dodatno da ohrabri crnogorske institucije da se beskompromisno posvete putu ka toj zajednici.
To je “Vijestima” kazala građanska aktivistkinja Dina Bajramspahić , ocjenjujući da je vrlo upitno da li će se nastaviti zatvaranje pregovaračkih poglavlja u skladu s planiranom dinamikom, koja podrazumijeva da Crna Gora do 2026. godine “štrikira” sva poglavlja i postane prva nova članica EU do 2028.
Eurobarometar 2025, koji je objavljen na sajtu EP, pokazao je da tri četvrtine stanovništva EU izražava pozitivne stavove o EU, te da 74 odsto građana te zajednice smatra da njihova zemlja ima koristi od članstva u Uniji.
Bajramspahić je navela da je riječ o najvećem rezultatu ikad zabilježenom u istraživanju Eurobarometra o tom pitanju, otkad je ono prvi put postavljeno 1983, dodajući da je ovo “snažan vjetar u leđa daljem razvoju EU”.
Ona je rekla da to istraživanje “ruši brojne spinove koji se orkestrirano šire na društvenim mrežama i u anoniminim komentarima na portalima u Crnoj Gori, izdajući se za euroskepticizam – ali neutemeljen na stvarnom stanju stvari”.
“Činjenice demantuju sve one koji i dalje podmeću narativ ‘da će se EU raspasti prije nego Crna Gora postane članica’. Trend je upravo suprotan: građani i građanke Unije traže snažniju, dublju i širu integraciju članica”, poručila je Bajramspahić.
Sagovornica je kazala da bi to trebalo dodatno da ohrabri crnogorske institucije da se beskompromisno posvete EU putu, koji je, prema njenim riječima, trenutno ponovo usporen zbog neusklađenosti crnogorske vizne politike s evropskom.
“Crna Gora ima još samo godinu i devet mjeseci da zatvori čak 27 pristupnih poglavlja. Vrijeme se, nažalost, nemilice troši na zaludne teme i time rizikuje jedinstvena prilika da i Crna Gora uživa benefite punopravnog članstva u EU, koji su još jednom potvrđeni ličnim iskustvima stanovništva EU”, konstatovala je ona.
Istraživanje agencije Ipsos o javnom političkom mnjenju, koje je 20. februara predstavljeno na Javnom servisu, pokazalo je da je podrška članstvu u EU i dalje vrlo visoka. Prema tom istraživanju, podršku članstvu u EU daje 75 odsto građana, dok su 22 odsto protiv. Slično pokazuju i druga istraživanja.
Istraživanje, koje je za potrebe Delegacije EU uradila agencija De Facto u novembru 2023, pokazalo je da skoro četiri petine crnogorskih građana, njih 78,5 procenata, podržava članstvo u Uniji.
Bajramspahić je kazala da je u Hrvatskoj, koja uživa benefite članstva već 12 godina, u koristi od EU, prema Eurobarometru 2025, uvjereno 84 odsto ispitanika, što, dodaje, znači da su se odricanja i napori koji su prethodili članstvu isplatili.
“Iako kritičari EU provlače tezu da je Belgija daleko i da su briselske institucije otuđene od građana – građani same EU tako ne misle, već naprotiv – čak 62 odsto građana EU bi voljelo da EP ima važniju ulogu, dok 66 odsto želi da EU ima značajniju funkciju u zaštiti građana od globalnih kriza i sigurnosnih rizika”, rekla je Bajramspahić.
Ona je navela i da devet od deset (89 odsto) građana EU kaže da bi države članice trebalo da budu jedinstvenije u suočavanju s aktuelnim globalnim izazovima, što, prema njenoj ocjeni, govori o jedinstvenim pogledima širom EU, bez obzira na velike socioekonomske i druge razlike na sjeveru, jugu, zapadu i istoku Unije.
“Kraće rečeno, opšte javno mnjenje EU želi snažniju Uniju”, poručuje Bajramspahić.
Ona je rekla da su, među temama koje građani EU žele da budu prioritet u radu EP, ekonomska i bezbjednosna pitanja, te da se najviše spominju inflacija, poskupljenja i troškovi života, koji su glavni prioriteti svim starosnim grupama, posebno u Portugalu, Francuskoj, Slovačkoj, Hrvatskoj i Estoniji.
Zimski Eurobarometar sprovela je istraživačka agencija Verian, u periodu od 9. januara do 4. februara, u svih 27 država članica EU. Anketa je sprovedena licem u lice, a video-intervjui (CAVI) dodatno su korišćeni u Češkoj, Danskoj, Finskoj, Malti, Nizozemskoj i Švedskoj. Ukupno su sprovedena 26.354 intervjua, a rezultati su ponderisani prema broju stanovnika u svakoj državi.
Bajramspahić je saopštila “Vijestima” da će rezultati ovog istraživanja uticati i na stanje u državama-članicama “koje neće moći da se ogluše o pozitivno raspoloženje stanovništva prema EU, iako je postojala tendencija da se u nekima od njih širi euroskepticizam koji nije zasnovan na činjenicama već spinovima”.
Ona je rekla da je jedna od neutemeljenih teza koja se takođe često anonimo podmeće u Crnoj Gori, ne bi li se, kaže, obeshrabrila crnogorska orijentacija prema EU – “da EU išta vrijedi, ne bi je Velika Britanija napustila”.
“Međutim, Bregzit, odnosno izlazak Velike Britanije iz EU, imao je značajan negativni ekonomski i politički uticaj na tu zemlju. Iako je teško precizno izračunati ukupne gubitke, brojni izvještaji i studije su pokušali procijeniti ekonomske posljedice. Jedna od projekcija je da će Bregzit smanjiti britanski BDP za oko četiri do devet odsto do 2030. To znači da bi britanska ekonomija mogla biti manja za 100-200 milijardi funti u odnosu na to da je ostala u EU”, navela je sagovornica.
Ona je kazala da je Velika Britanija izgubila pristup unutrašnjem tržištu EU, što je smanjilo trgovinu sa zemljama članicama EU.
“Britanske izvozničke kompanije suočile su se s povećanim troškovima i birokratskim preprekama zbog novih carina i regulatornih zahtjeva. Mnoge finansijske kompanije su premjestile dio svojih aktivnosti na kontinentalnu Evropu kako bi zadržale pristup evropskom tržištu. Bregzit je takođe izazvao nedostatak radne snage, posebno u sektorima poput zdravstva, poljoprivrede i ugostiteljstva. To je povećalo troškove rada i smanjilo produktivnost”, navela je Bajramspahić.
Sagovornica je rekla da, prema različitim anketama i istraživanjima, nezanemarljiv broj građana Velike Britanije žali zbog Bregzita i izražava stav da nisu bili dovoljno upoznati s posljedicama izlaska iz EU. Bregzit se, dodala je, danas uzima za primjer kako i u najrazvijenijim društvima građani mogu biti dezinformisani “u toliko velikoj mjeri da donesu odluku protivnu svim racionalnim argumentima i sa konkretnim životnim posljedicama”.
Prema podacima iz Eurobarometra 2025, inflacija, rast cijena i troškovi života predstavljaju glavni prioritet u svim starosnim grupama, dok su mlađi Evropljani znatno skloniji da pomenu borbu protiv klimatskih promjena nego stariji ispitanici, a rjeđe pominju odbranu i bezbjednost.
’’Potreba da se prioritet da troškovima života je očigledna, budući da je ekonomska situacija sve veća briga za sve veći broj Evropljana’’, navodi se.
Kad je riječ o vrijednostima koje bi EP trebalo da brani kao prioritet, na prvom mjestu su mir (45 odsto) i demokratija (32 odsto). Slijede zaštita ljudskih prava u EU i širom svijeta (22 odsto), sloboda govora i mišljenja (21 odsto), vladavina prava (21 odsto) i solidarnost među državama članicama EU i među njenim regionima (19 odsto).
