Predsjednik Zoran Milanović, otvoreni kritičar vojne podrške Zapada Ukrajini u njenom ratu protiv Rusije, favorit je za reizbor u današnjem, drugom krugu predsjedničkih izbora u Hrvatskoj koja se bori sa inflacijom, korupcijskim skandalima i nedostatkom radne snage, piše američka agencija vijesti AP.
Ljevičar Milanović je udobno pobijedio u prvom krugu glasanja 29. decembra, ostavivši daleko iza svog glavnog protivkandidata iz vladajuće konzervativne HDZ Dragana Primorca, forenzičara koji se i ranije neuspešno kandidovao za predsednika, i još šest kandidata, piše AP.
Drugi krug bio je neophodan jer je Milanović u prvom osvojio 49 odsto glasova ne uspijevši da obezbijedi glatku pobjedu za samo 5.000 glasova, dok je Primorac zaostao sa 19 odsto.
Izbori dolaze u trenutku kada se država članica Evropske unije i NATO-a od 3,8 miliona ljudi bori sa inflacijom, korupcijskim skandalima i nedostatkom radne snage, piše AP i navodi da je Milanović (58) otvoreni kritičar vojne podrške Zapada Ukrajini u ratu protiv Rusije.
Međutim, piše dalje, on je najpopularniji političar u Hrvatskoj, a ponekad ga upoređuju sa novoizabranim predsjednikom Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Donaldom Trampom zbog njegovog borbenog stila komunikacije s političkim protivnicima.
Milanović je, navodi AP, ranije bio premijer s djelimičnim uspjehom. Bio je žestoki kritičar aktuelnog premijera Andreja Plenkovića s kim se dugo bori.
Milanović redovno optužuje Plenkovića i njegovu konzervativnu stranku Hrvatsku demokratska zajednicu (HDZ) za sistemsku korupciju, nazivajući premijera „ozbiljnom prijetnjom hrvatskoj demokratiji“.
Plenković je pokušao da današnje glasanje prikaže kao glasanje o budućnosti Hrvatske u EU i NATO-u. On je Milanovića označio kao „proruskog“ i prijetnju međunarodnom položaju Hrvatske, piše AP.
Politički analitičar Višeslav Raos rekao je da sve otvoreniji Milanović nema motiv da „pokuša da se nekome dopadne ili da se kontroliše“.
„Ako nije bilo saradnje sa premijerom prvih pet godina (svog predsjedavanja), zašto bi sada?“, pita on.
Iako je mjesto predsjednika Hrvatske uglavnom ceremonijalno, on ima političku vlast i djeluje kao vrhovni vojni komandant.
AP piše da uprkos ograničenim ovlašćenjima, mnogi smatraju da je predsjednička pozicija ključna za politički balans snaga u zemlji kojom uglavnom upravlja HDZ još od proglašenja nezavisnosti od Jugoslavije 1991. godine.
Tokom TV debate uoči današnjeg glasanja, Milanović i Primorac su razmijenili udarce i razotkrili duboke političke razlike, ocjenjuje AP.
Primorac (59) u politiku je ušao početkom 2000-ih, kada je bio ministar nauke i obrazovanja u vladi HDZ. Neuspješno se kandidovao za predsjednika 2009. godine, a od tada se uglavnom bavio akademskom karijerom uključujući predavanja na univerzitetima u SAD, Kini i Hrvatskoj.
Milanović je negirao da je proruski orijentisan, ali je prošle godine blokirao slanje pet hrvatskih oficira u misiju NATO-a u Njemačkoj pod nazivom „Bezbjednosna pomoć i obuka za Ukrajinu“. On je obećao da nikada neće odobriti slanje hrvatskih vojnika u Ukrajinu kao dio bilo koje NATO misije. Plenković i njegova vlada kažu da takvog predloga nema.
Milanović je optužio Primorca da se druži s „masovnim ubicama“, misleći na saradnike premijera Izraela Benjamina Netanjahua i rat u Gazi.
Takođe je tvrdio da je Plenković bio Primorčev sponzor i nazvao Primorca „posljednjim komunistom“ što se odnosi na njegovo članstvo u bivšoj vladajućoj Komunističkoj partiji Jugoslavije krajem 1980-ih, navodi AP.
Primorac je druge strane tvrdio da su jedini Milanovićevi politički saveznici lider bosanskih Srba Milorad Dodik, predsjednik Rusije Vladimir Putin i mađarski populistički lider Viktor Orban, zaključuje američka agencija vijesti.
