Rumunska policija vrši pretrese u okviru istrage o nepravilnostima tokom prve runde predsjedničkih izbora, na kojima je pobijedio desničarski kandidat Kalin Georgesku.
Do pretresa dolazi dan nakon što je Ustavni sud, najviši sud u državi, poništio glasanje na predsjedničkim izborima.
Presudi o poništavanju glasanja prethodila je odluka predsjedništva, koje je ove sedmice deklasifikovalo niz obaveštajnih dokumenata u kojima se iznose optužbe protiv Georgeskua i Rusije, uključujući „masovnu“ promociju na društvenim mrežama i sajber napade.
Odluka suda izazvala je iznenađenje u ovoj članici Evropske unije i NATO saveza, koja se graniči sa Ukrajinom, i otvorila put za pokretanje novog izbornog procesa.
Nova vlada treba da odredi datum za ponovljene izbore.
Tri kuće u gradu Brašovu, u centralnom dijelu Rumunije, bile su pretresane 7. decembra, u okviru istrage više krivičnih djela – izborne korupcije, pranja novca i računarske prevare, navodi se u saopštenju tužilaštva.
Tužilaštvo je preciziralo da su pretresi usmjereni na osobu umiješanu u „nezakonito finansiranje izborne kampanje kandidata za predsjednika Rumunije, korišćenjem novčanih sredstava“, ali nije imenovalo Georgeskua.
Takođe, istraga obuhvata kršenje zakona o zabrani organizacija i isticanja simbola fašističke, rasističke ili ksenofobične prirode, dodaje se u saopštenju.
Georgesku, malo poznati autsajder, neočekivano je pobijedio u prvom krugu izbora 24. novembra i bio favorit za pobjedu u drugom krugu u nedjelju, protiv centrističke i proevropske kandidatkinje Elene Laskoni, pokazuje nekoliko istraživanja javnog mnjenja.
Međutim, dokumenti pripremljeni za sastanak Savjeta za nacionalnu bezbjednost nakon prve runde izbora „otkrivaju agresivnu promotivnu kampanju, koja je u suprotnosti sa izbornim zakonodavstvom, i eksploataciju algoritama za ubrzano povećanje popularnosti Kalina Georgeskua“.
Kako se navodi u jednom od dokumenata, jedan korisnik je platio 381.000 dolara za promociju Georgeskua između 24. oktobra i 24. novembra.
Na osnovu tih tvrdnji, ustavni sud je u petak (6. decembra) jednoglasno odlučio da poništi cio izborni proces kako bi se osigurala njegova „ispravnost i zakonitost“.
Sjedinjene Američke Države izrazile su povjerenje u rumunske institucije i pozvale na „mirni demokratski proces“.
Georgesku, 62-godišnji bivši državni službenik, intenzivno je vodio kampanju za ukidanje pomoći susjednoj Ukrajini putem društvenih mreža, posebno TikToka, što je izazvalo zabrinutost za budući pravac Rumunije, koja se smatra pouzdanim NATO saveznikom.
Georgesku je odluku suda o poništavanju glasanja opisao kao „formalizovani državni udar“ i izjavio da je demokratija „pod napadom“.
Rumunski proevropski predsjednik Klaus Johanis izjavio je da će ostati na funkciji dok se ne formira nova vlada, koja će odrediti datum za predsjedničke izbore.
Deklasifikovani dokumenti navode da je Rumunija „meta agresivnih ruskih hibridnih akcija, uključujući sajber napade, hakerske aktivnosti i sabotaže“.
Rumunske vlasti identifikovale su više od 85.000 sajber napada.
