Kolegijum Državne revizorske institucije (DRI) izražava uslovno mišljenje na finansijsku reviziju i negativno mišljenje na reviziju pravilnosti Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu, saopšteno je iz ove institucije.
Ovo je peta uzastopna godina da DRI daje negativno mišljenje na reviziju pravilnosti završnog računa državnog, a gdje se uočene nepravilnosti u značajnoj mjeri ponavljaju od 2019. godine.
Ovo negativno mišljenje za revizuju pravilnosti dato je za 2019. i 2020. godinu kada je premijer bio Duško Marković a ministar finansija Darko Radunović . Duplo negativno mišljenje DRI je dala za 2021. godinu kada je premijer bio Zdravko Krivokapić a ministar finansija sadašnji premijer Milojko Spajić . Negativno mišljenje za reviziju pravilnosti dato je i za 2022, kada je do aprila bila Krivokapićeva Vlada, a od tada je premijer bio Dritan Abazović .
Ista ocjena sada je izrečena i za prošlu godinu, koja obuhvata deset mjeseci Abazovićeve Vlade i dva mjeseca Spajićeve Vlade. Završni račun za cijelu prošlu godinu pripremalo je Ministarstvo finansija na čijem je čelu bio Novica Vuković .
Reviziju za 2023. godinu radio je kolegijum DRI u kojem su bili dr Milan Dabović , član Senata i rukovodilac Kolegijuma, i Nikola N. Kovačević , predsjedavajući Senata DRI, senator i član Kolegijuma.
DRI je zbog uočenih nepravilnosti dala 45 preporuka za njihovo ispravljanje, kao i tri sistemske.
“DRI skreće pažnju da su revizijom Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu utvrđene nepravilnosti, kojima se koriguje budžetski rezultat i promjena neto gotovine. Nakon izvršenih korekcija, gotovinski deficit iznosi 2.616.036,21¤ (u Predlogu zakona o završnom računu budžeta za 2023. godinu iskazan gotovinski suficit u iznosu 11.187.308,03 ¤), modifikovani gotovinski deficit 4.864.762,93 ¤ (u Predlogu zakona iskazan modifikovani suficit u iznosu 8.938.581,31 ¤), neto promjena gotovinskih depozita 36.819.209,15 ¤(iznos 33.719.266,15¤ u Predlogu zakona), dok stanje gotovine na 31.12.2023. godine iznosi 83.139.530,03 ¤ (iznos 80.039.587,03 ¤ u Predlogu zakona). Revizijom je utvrđeno da u Glavnoj knjizi Trezora nije evidentirano 16 miliona eura, koji su, pored ostalih nepravilnosti, presudno uticali na promjenu budžetskog rezultata. Imajući u vidu da se nakon izvršenih korekcija mijenja budžetski rezultat, DRI preporučuje da Vlada razmotri mogućnost pripreme amandmana na Predlog zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu”, navedeno je u izvještaju DRI.
Kod revizije pravilnosti, nadležni Kolegijum, kako je navedeno, izrazio je negativno mišljenje iz razloga što Poreska uprava nije izradila Završni poreski račun za 2023. godinu do 31. marta, i isti nije mogao biti obrađen već drugu godinu zaredom, kao i zbog kršenja drugih zakonskih odredbi, koje uređuju funkcionisanje fiskalnog sistema i imaju imperativnu primjenu.
“Ministarstvo finansija nije obezbijedilo evidenciju obaveza u Glavnoj knjizi trezora u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore i budžete opština, već samo evidenciju stanja obaveza na kraju godine po osnovu dostavljenih izvještaja potrošačkih jedinica. Revizijom Izvještaja o neizmirenim obavezama, utvrđeno je da su sljedeće potrošačke jedinice izvršile ugovaranje obaveza iznad planiranih i odobrenih sredstava i to: Zavod za školstvo, Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove i Fond penzijskog i invalidskog osiguranja. U postupku revizije nije bilo moguće utvrditi u kom iznosu i za koju namjenu su utrošena sredstva, koja se odnose na direktnu donaciju Evropske komisije u iznosu od 30.500.000 eura”, navedeno je u izvještaju DRI.
Revizijom je utvrđeno i da su za obavljanje poslova, koji su definisani aktom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji zaključivani ugovori o konsultantskim uslugama (Uprava za kapitalne projekte) i ugovori o djelu (Ministarstvo finansija, Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, Uprava za inspekcijske poslove i Uprava za katastar i državnu imovinu).
“Prekoračenje dozvoljene potrošnje sredstava budžetske rezerve za finansiranje redovnih djelatnosti potrošačke jedinice je utvrđeno kod pet jedinica: Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Ministarstvo pravde, Ministarstvo sporta i mladih i Ministarstvo kapitalnih investicija. Nadležno ministarstvo i Uprava za državnu imovinu nijesu stavili u funkciju softver za vođenje jedinstvene evidencije i registra nepokretnosti. Uprava za državnu imovinu nije izvršila procjenu popisanih nepokretnosti u državnoj svojini”, navedeno je iz DRI.
U cilju unapređenja fiskalnog sistema, nadležni Kolegijum je dao Skupštini i Vladi tri sistemske preporuke: da se pravna lica, koja su dio sistema finansiranja po osnovu javnih prihoda (JP Morsko dobro, Fond za zaštitu životne sredine, Veterinarska komora i ambulante) finansiraju kroz sistem budžeta; da Skupština Crne Gore, u cilju usklađivanja sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, razmotri mogućnost da izmijeni normu godišnjeg zakona o budžetu, koja se odnosi na konsolidaciju sopstvenih prihoda javnih ustanova, tako da se u Glavnoj knjizi Trezora evidentiraju svi nekonsolidovani primici i izdaci svih javnih ustanova koje se finansiraju iz budžeta i da Vlada prilikom donošenja uredbe o organizacionim promjenama potrošačkih jedinica utvrdi i nadležnosti koje se odnose na izradu godišnjih finansijskih izvještaja.
DRI navodi i da je u 2023. godini ispunjeno 30 odsto njenih preporuka na utvrđene nepravilnosti u završnom računu za 2022, osam odsto je djelimično realizovano, 56% nije realizovano, 4% preporuka nije primjenjivo, dok za 2% preporuka nije utvrđen status.
