Promocija i zaštita ljudskih prava osoba koje koriste droge (OKD) jedan je od ciljeva djelovanja Drop in centra u Podgorici kojim rukovodi nevladina organizacija (NVO) “Juventas”, objašnjava koordinatorka Marija Radović .
Drop in centar namijenjen je osobama koje koriste droge i predstavlja bezbjedno i prijateljsko mjesto u kojem vlada atmosfera podrške. Nalazi se u Podgorici, usluge su besplatne, dostupne i članovima porodice i ljudima bliskim OKD, iz glavnog grada ali i ostalih opština.
“Drop in centar je mjesto gdje osobe koje koriste droge mogu dobiti širok set usluga u poštujućoj atmosferi, od senzibilisanog kadra. Cilj je pružanje svih onih usluga kojima se smanjuje zdravstvena, socijalna, ekonomska šteta, koja potencijalno može nastati usljed upotrebe droga. Takođe, usluge koje su dostupne, a prvenstveno materijali koji se mogu dobiti u Drop in centru, doprinose prevenciji HIV-a i drugih krvlju i seksualno prenosivih infekcija. Kroz ovakav vid rada i jačanja dostupnosti usluga u zajednici, doprinosi se približavanju i prilagođavanju usluga onima kojima su i namijenjene”, priča Radović.
Kako bi usluge bile dostupnije što većem broju ljudi, imaju i terenske aktivnosti. Tim koji čine saradnik u socijalnoj inkluziji i socijalna radnica svake sedmice pruža savjetodavne usluge i dijele dostupni materijal u gradovima za koje se procijeni da postoji potreba za time.
Radović konstatuje da sve te usluge direktno utiču na smanjenje socijalne isključenosti OKD i doprinose ostvarivanju prava iz oblasti zdravstvene, socijalne i dječije zaštite, kao i u oblasti zapošljavanja…
Uputi i zakazivanje nijesu potrebni, već samo dobra volja. Zaposleni su ljudi od povjerenja i etike, a vode se principom cjeloživotnog učenja.
“Dostupne usluge su: distribucija sterilnog pribora za injektiranje, distribucija besplatnih kondoma i lubrikanata, pranje i sušenje odjeće, donacija odjeće i obuće, tuširanje, periodično testiranje u zajednici na HIV, hepatitis B i C, savjetovanje sa socijalnim radnikom/com, saradnikom/com u socijalnoj inkluziji, psihologom/škinjom, pravnim savjetnikom, ljekarom”, nabraja Radović.
Sve to, na raspolaganju je radnim danima od 16 do 20 časova.
Stručni kadar u prvoj smjeni, od 8 do 16 časova, pruža unaprijed zakazane konsultativne i savjetodavne usluge i, po potrebi, upućuje klijente/kinje na relevantne institucije sistema i druge organizacije.
Radović tvrdi da servis podrške poput ovoga ima pozitivan efekat na društvo, donosi dugoročne rezultate i smanjenje štete, ali i socijalnih i zdravstvenih rizika po pojedinca. Bazirano je na razumijevanju i poštovanju individualnosti klijenata/kinja i prati njihov ritam.
“Ovakav servis podrške važan je jer pruža usluge koje doprinose smanjenju štetnih posljedica koje mogu nastati korišćenjem droge. Što je još važnije, mjesto je gdje se zajednici, koja i dalje trpi visok stepen diskriminacije u društvu, usluge pružaju na bazi poštovanja, anonimnosti, u atmosferi koja je podržavajuća i gdje je stručni kadar usko profilisan za pružanje direktne podrške osobama koje koriste droge”, kaže Radović.
Prema njihovim podacima, na godišnjem nivou usluge Drop in centra koristi oko 550 jedinstvenih klijenata/kinja, a najveći broj je starosne dobi između 25 i 45 godina.
Njihove aktivnosti diktiraju potrebe korisnika, pa ih tako i planiraju, osmišljavaju i prilagođavaju. Povremeno sprovode i neke radionice, poput onih sa psihologom ili psihološkinjom, ali i radionica za jačanje roditeljskih kompetencija.
“Takođe, u protekle dvije godine oformljena je grupa samopodrške za mlade osobe koje koriste droge, kao i grupa samopodrške za osobe koje žive sa hepatitisom C. Ovakve aktivnosti sprovode se na osnovu procjene potreba klijenata/kinja, a procjenu vršimo kroz direktan kontakt, kao i putem sugestija i komentara koje dobijamo od klijenata/kinja iz upitnika o zadovoljstvu uslugama”, objašnjava Radović i dodaje da tu procjenu Juventas realizuje svaka tri mjeseca, u skladu sa ISO standardom koji posjeduje od 2016. godine.
Detaljnije informacije o uslugama i uopšte radu Drop in centra i Juventasa, dostupne su na sajtu organizacije, profilima na društvenim mrežama, kao i pozivom na broj telefona +38267632245.
Juventas pruža i dvije usluge licencirane u sistemu socijalne i dječije zaštite, ističe Radović i objašnjava kako je to povezano sa osobama koje koriste droge.
“U pitanju su usluga savjetovanja i usluga podrška za život u zajednici – svratište, koja obuhvata uslugu besplatnog obroka, tuširanja, pranja i sušenja odjeće, donaciju odjeće i obuće klijentima. Obje usluge treba da funkcionišu na način da rješenje o korišćenju usluge sačinjava nadležni centar za socijalnu rad, a Juventas kao licencirani pružalac pruža uslugu klijentu/kinji u skladu sa rješenjem. Navedene usluge još uvijek ne funkcionišu u praksi kako je navedeno i nadamo se da će se uskoro na sistemskom nivou ovo pitanje riješiti, te da će biti stečeni uslovi da pružamo i ove usluge osobama koje su u riziku od socijalnu isključenosti”.
Ističe da je to važno za ovu temu jer upravo programima pružanja usluge savjetovanja i svratište prepoznate su, između ostalih, i osobe koje koriste droge kao potencijalni korisnici/ce usluge, te da Juventas tako dodatno omogućava uslove za unapređenje kvaliteta njihovog života.
Ovaj tekst je izrađen u sklopu projekta “UPLIFT – Unapređenje položaja osoba koje koriste droge kroz informisanje, fokus i timski rad s novinarima i studentima”. Podržan je kroz subgranting šemu programa “Kompetentno, transparentno, efikasno i odgovorno civilno društvo koje pruža usluge osobama koje koriste droge u Crnoj Gori” koji implementiraju NVO Juventas i Crnogorska mreža za smanjenje štete Link, a finansira Evropska unija posredstvom Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori. Sadržaj teksta je isključiva odgovornost autora i ni na koji način se ne može smatrati da odražava stavove NVO Juventas, Crnogorske mreže za smanjenje štete Link, kao ni Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori.
